Polscy przedsiębiorcy o usługach bankowych

Kredyt w banku wymieniany jest jako najbardziej powszechne źródło finansowania działalności przedsiębiorstw przez 47% średnich firm (obroty w przedziale 3,6 mln – 30 mln zł) oraz 35% małych i mikro przedsiębiorstw (obroty do 3,6 mln zł). Zdecydowana większość przedsiębiorstw z obu segmentów – odpowiednio 85% i 84% – w finansowaniu swojej działalności w dalszym ciągu preferuje wykorzystanie środków własnych – wynika z badania „Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa o usługach bankowych”, zrealizowanego na przełomie stycznia i lutego 2016 przez CBM Indicator we współpracy z Warszawskim Instytutem Bankowości i Związkiem Banków Polskich.  Badanie zostało przeprowadzone wśród przeszło 1200 polskich przedsiębiorców metodą indywidualnych zestandaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych.

– Prawie 187 mld zł – tyle na koniec marca br. wyniosła wartość kredytów udzielonych przedsiębiorcom z segmentu MSP przez banki. Banki są najważniejszym źródłem finansowania zewnętrznego dla polskich przedsiębiorców i jednocześnie kredyt bankowy jest stosunkowo najłatwiejszą do pozyskania formą finansowania zewnętrznego. Zgodnie z wynikami Raportu Banku Światowego i IFC „Doing Business 2015” Polska, w ogólnym rankingu łatwości prowadzenia działalności gospodarczej, zajęła 32. miejsce w gronie 189 państw. Podobnie jak w poprzedniej edycji rankingu, najwyższą – 17. pozycję zanotowaliśmy w kategorii ‘łatwość uzyskiwania kredytu’. Nie ma w Polsce zewnętrznego źródła finansowego, także publicznego, które zaoferowałoby przedsiębiorcom większe wsparcie. Ale jest szereg zagrożeń które mogą ograniczyć strumień finansowania kredytowego – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich

W I kwartale 2016 roku nastąpił przeszło dwukrotny wzrost wykorzystania kredytu inwestycyjnego w porównaniu do analogicznego okresu 2015 roku. Dodatkowo ponad jedna czwarta (29%) mikro i małych firm korzysta z kredytów obrotowych preferując ten rodzaj kredytowania wydatków bieżących. Na kolejnych miejscach pod względem znaczenia źródeł finansowania wymienić należy także leasing, pożyczki rodzinne, kredyt kupiecki oraz kredyty konsumpcyjne dla osób fizycznych.

Mimo, że zdecydowana większość badanych przedsiębiorstw (81%) odnotowała w ubiegłym roku zyski, przedsiębiorcy nie są skłonni do inwestowania nadwyżek finansowych. Połowa zarówno małych jak i średnich firm zatrzymuje wolne środki na rachunku nie lokując ich, natomiast jedna piąta małych firm i ponad jedna trzecia średnich firm nie posiadają wolnych środków. Jedynie co szósta średnia firma lokuje wolne środki finansowe, co jest stabilnym wynikiem w  porównaniu do ubiegłorocznego pomiaru, natomiast w przypadku małych firm, lokowanie wolnych środków finansowych jest dwukrotnie częstsze. W bieżącym roku najbardziej popularne kierunki lokowania wolnych środków finansowych to: krótkoterminowe złotowe (do 30 dni) oraz lokaty bankowe złotowe średnioterminowe (od 1 do 6 miesięcy).

– Lokowanie nadwyżek finansowych w zdecydowanej większości przypadków ma miejsce w banku podstawowym, a jedynie co dziesiąta mała i średnia firma lokuje wolne środki również w innych instytucjach finansowych. Połowa badanych przyznała, że wolne środki w ich firmach pozostają na rachunku bieżącym, natomiast ponad jedna trzecia badanych średnich firm twierdzi, że firma w ogóle nie posiada wolnych środków finansowych – komentuje prof. Jan Garlicki, Dyrektor  Generalny Centrum Badań Marketingowych INDICATOR, autor badań.

Z badania wynika, że stosunkowo niewielka część przedsiębiorstw w finansowaniu swojej działalności posiłkuje się środkami Unii Europejskiej. 8% mikro i małych przedsiębiorstw oraz 17% średniej wielkości firm deklaruje, że kiedykolwiek skorzystała ze środków funduszy Unii Europejskiej. Wśród tych, którzy skorzystali z możliwości finansowania z wykorzystaniem środków UE, najbardziej powszechnym instrumentem okazał się kredyt technologiczny.

Z badania wynika również, że wielu przedsiębiorców z segmentu MSP wciąż nie ma wystarczającej wiedzy na temat możliwości skorzystania ze środków funduszy UE, a większość z tych, którzy z nich nie korzystają przyznaje wprost, że nie widzi takiej potrzeby. Wśród barier zaś tradycyjnie wymieniane są: zbyt skomplikowane procedury, czasochłonne rozliczanie dotacji, a także zawężenie profilu tematycznego nowych programów.

Małe przedsiębiorstwa najczęściej czerpią informacje o produktach i usługach bankowych bezpośrednio od pracowników banków, za pośrednictwem internetowych stron banków, od znajomych, bądź reklam internetowych bądź innych stron www. Wybór banku przez małych przedsiębiorców jest warunkowany przede wszystkim: wysokością prowizji i opłat, zakresem oferty, warunkami i kosztami prowadzenia rachunku bieżącego oraz kompetencjami pracowników i poziomem obsługi. Czynniki w największym stopniu wpływające na wybór banku przez średnie firmy to: zakres oferty, wysokość prowizji i opłat, warunki i koszty prowadzenia rachunku bieżącego oraz tradycja i doświadczenie banku, jego marka i renoma.

Zgodnie z wynikami badania, ogólny poziom ubankowienia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw mierzony skalą wykorzystania 10 najbardziej popularnych produktów bankowych wskazuje, że ten segment rynku w dalszym ciągu ma bardzo duży potencjał wzrostowy, przy czym warto zaznaczyć, że poziom ubankowienia firm średniej wielkości jest przeciętnie wyższy niż przedsiębiorstw o niższych obrotach. Najbardziej popularne produkty w obu segmentach to przede wszystkim rachunek bieżący, przelewy i wypłaty z bankomatów, karty płatnicze i obsługa kasowa.

Zapytani o to, jakie dodatkowe usługi lub produkty przedsiębiorcy byliby skłonni zakupić za pośrednictwem banku, respondenci w obu segmentach najczęściej wskazywali na doradztwo w zakresie wykorzystania i rozliczania przyznanej pomocy ze środków UE oraz porady prawne.

– Oczekiwania przedsiębiorców w zakresie doradztwa, w szczególności z obszaru unijnych regulacji finansowych stwarzają możliwości rozwoju potencjału usługowego banków. Warszawski Instytut Bankowości będzie wspierał banki w sferze edukacyjnej, przygotowując m.in. program certyfikacji doradców bankowych w zakresie nowych regulacji tj. MIFID 2 – mówi dr Marek Radzikowski, współautor raportów z badania.

Według badania najbardziej popularnymi kanałami komunikacji i rozliczeń z bankami jest Internet, w tym elektroniczny system dostępu do rachunku bankowego i pakietu usług umożliwiający bezpośrednie operacje bankowe. Ważne jest, że Internet stanowi kanał, który ma największe znaczenie dla badanych dużych firm w komunikacji z bankiem. Ponadto jakość tego kanału komunikacji została najwyżej oceniona także przez ogół firm.

– Bezpośrednie, osobiste kontakty z bankiem mają nadal podstawowe znaczenie, a jakość tych relacji i profesjonalizm doradcy bankowego decydują o wyborze banku i zakresie korzystania z oferty. Jednocześnie powszechnym stało się korzystanie przez firmy z bankowości elektronicznej, przede wszystkim platform internetowych, mobilnych oraz za pośrednictwem bankomatów, które traktowane są jako bezpieczny i wygodny kanał korzystania ze standardowych usług bankowych – podsumowuje prof. Jan Garlicki

Źródło: ZBP