Polacy cenią darmowe konta i bankomaty
Ostatnie miesiące to okres dużych zmian na rynku usług bankowych. Jednym z głównych powodów takiej sytuacji jest obniżenie wysokości stóp procentowych do rekordowo niskiego poziomu, co zmusza banki do poszukiwania możliwości wygenerowania przychodów rekompensujących przewidywane spadki wyniku odsetkowego.
Dodatkowo rynek spodziewa się spadku dochodów z tytułu pobieranej od transakcji kartowych opłaty interchange. W światle tych zmian banki rezygnują z premiowania klientów za aktywne korzystanie z konta, np. poprzez ograniczanie lub wycofywanie programów money back, niektóre podwyższają opłaty za wybrane usługi. Dyskusja na temat tego, czy banki będą w stanie oferować darmowe rachunki osobiste, trwa już od pewnego czasu. Ciekawe światło na nią rzucają wyniki badania przeprowadzonego przez Narodowy Bank Polski, które zostały opublikowane w raporcie „Zwyczaje płatnicze Polaków”. Wynika z nich między innymi, że dla Polaków ważniejsza jest możliwość darmowego korzystania z pewnych podstawowych funkcji konta, niż otrzymywanie dodatkowych bonusów (po spełnieniu określonych warunków).
Co cenimy w rachunku osobistym najbardziej?
Jak wynika z badania NBP najważniejszą cechą, jaką powinno mieć podstawowe konto osobiste jest możliwość darmowego wypłacania gotówki ze wszystkich bankomatów w Polsce. Na ten element wskazała aż połowa respondentów. Kolejne trzy pożądane cechy, które wybrało po około 30 proc. badanych, to: brak miesięcznych opłat za posiadanie karty debetowej, bezpłatne przelewy w bankowości internetowej i nie więcej niż 1 zł miesięcznie za prowadzenie konta osobistego.
Jak zauważają autorzy raportu, Polacy cenią te cechy bardziej niż oprocentowanie rachunku (14-21 proc.) lub 1-proc. zwrotu wartości zakupów opłaconych kartą (18 proc. wskazań). Czy to oznacza, że nie chcieliby zarabiać na odsetkach z konta osobistego? Wręcz przeciwnie, możliwość zarabiania dzięki oprocentowaniu środków na koncie oraz bonusy z tytułu częstego korzystania z karty są mile widziane, ale jako wartość dodatkowa, przy zachowaniu braku opłat za konto. Gdybyśmy próbowali stworzyć coś na kształt piramidy potrzeb Maslowa dla kont osobistych, to brak opłat za konto byłby dla większości Polaków potrzebą podstawową. Dopiero po jej zaspokojeniu posiadacz konta zaczyna myśleć o potrzebach wyższego rzędu, takich jak zarabianie na rachunku, wygodny i intuicyjny system transakcyjny czy dostęp do ciekawych funkcji dodatkowych (na przykład możliwości realizacji przelewów przez facebooka, narzędzia ułatwiającego zarządzanie domowym budżetem). Dla banków to ważna informacja, bo oznacza ona, że bonusy dodatkowe są motywujące dla klientów tylko po spełnieniu podstawowych oczekiwań.
5,1 zł płacimy średnio za konto osobiste
Blisko 80 proc. posiadaczy ROR biorących udział w badaniu odpowiedziało na pytanie, czy płacą co miesiąc za prowadzenie konta osobistego. Najliczniejszą grupę spośród nich stanowią osoby, które ponoszą koszt od 6 do 9 zł. Średnia wartość miesięcznej opłaty w Polsce wynosi 5,1 zł.
Spośród osób, które podały, ile kosztuje ich miesięcznie posiadanie konta osobistego, jedna trzecia ma darmowe rachunki bankowe, zaś 24 proc. płaci maksymalnie 5 zł.
Raport podaje, że najmniej za konto (średnio 4,5 zł miesięcznie) płacą osoby z najwyższymi dochodami, tj. powyżej 3800 zł. Wynikać to może z tego, że wiele banków uzależnia niższe opłaty lub brak opłat za konto od posiadania oszczędności w danym banku. Osoby lepiej zarabiające mają więcej wolnych środków do ulokowania w banku, co zwiększa ich szansę na darmowy rachunek. Osoby o najniższych dochodach za posiadanie konta osobistego płacą najwięcej – 6,3 zł miesięczne.
Najwyższe koszty ponoszą osoby w wieku 55-64 lat (7,8 zł), najniższe natomiast – osoby najmłodsze (2,1 zł). Pod względem miejsca zamieszkania, sytuacja najlepiej wygląda w największych miastach, których mieszkańcy płacą najmniej (4,3 zł miesięcznie). Polaków mieszkających na wsi i w średnich miastach ta usługa kosztuje o około 23 proc. więcej (5,2 5,3 zł).
W świetle tych danych wydaje się zasadne stwierdzenie, że oczekiwania Polaków co do obniżania przez banki ceny konta osobistego idą w parze z rosnącą znajomością oferty banków i z dostępem do rzetelnej informacji na ten temat. Najniższych opłat za korzystanie z kont osobistych oczekują ludzie młodzi, z dużych miast, dla których porównywanie ofert bankowych w Internecie nie stanowi problemu i którzy w razie niespełnienia przez bank ich oczekiwań są gotowi na zmianę banku. Osoby w wieku od 18 do 24 lat aż w 59 proc. przypadków korzystają z darmowych kont osobistych. Biorąc pod uwagę, że z czasem oni oraz jeszcze młodsze pokolenie, będzie stanowić coraz większy odsetek posiadaczy rachunków, nie powinno dziwić, że na rynku wciąż pojawiają się nowe oferty, które umożliwiają bezpłatne korzystanie z podstawowych funkcji konta, w niektórych przypadkach bez dodatkowych wymogów, takich jak określona wysokość wpływów czy liczba transakcji dokonywanych kartą płatniczą. W mojej ocenie taki trend będzie się utrzymywał, zaś banki będą musiały szukać źródeł dodatkowych przychodów w innych obszarach (np. produktach dodawanych do konta), kładąc przy tym nacisk na poprawę efektywności swoich działań.
Prezentowane dane pochodzą z raportu Narodowego Banku Polskiego „Zwyczaje płatnicze Polaków”, maj 2013
Piotr Stankiewicz
dyrektor departamentu produktów depozytowych i inwestycyjnych
Meritum Bank
