Opinnie: Gra o zaufanie

Witold Gadomski

Dolar nie stracił wobec swego największego konkurenta – euro. Nie wzrosła rentowność obligacji rządu USA ani też rentowność obligacji krajów uznawanych za potencjalnie zagrożone obcięciem ratingów: Francji i Wielkiej Brytanii. Przez światowe giełdy akcji przetoczyła się bessa, choć mają one niewiele wspólnego z długiem amerykańskim. Wzrosła cena złota i franka szwajcarskiego do rekordowych poziomów. Jest jasne, że szwajcarska gospodarka nie wytrzyma poziomu, jaki osiągnął frank w pierwszych dniach sierpnia i wkrótce wpadnie w głęboką recesję. Po co więc dilerzy atakują kolejne poziomy tej waluty? Japoński jen stracił do szwajcarskiego franka znacznie mniej niż euro i dolar, choć Japonia jest najbardziej zadłużonym krajem na świecie. Czy da się to jakoś racjonalnie wytłumaczyć?

Rynki spanikowały nie z obawy przed niewypłacalnością Stanów Zjednoczonych, lecz dlatego, że przestraszyły się reakcji innych graczy. Ma to wiele wspólnego z psychologią, a znacznie mniej z fundamentami gospodarki lub choćby z teorią racjonalnych oczekiwań. Ta ostatnia zakłada, że rynek dyskontuje informacje, które są dostępne. Zmiany kursu następują nie wtedy, gdy jakieś zdarzenie ma miejsce, lecz wówczas, gdy jego wystąpienie staje się bardzo prawdopodobne. Tymczasem agencja Standard & Poor’s już 18 kwietnia stwierdziła, że perspektywy amerykańskiego długu są negatywne. W lipcu umieściła amerykański dług długo- i krótkoterminowy na liście CreditWatch, co jest zapowiedzią obniżenia ratingu w ciągu kilku tygodni. Dlaczego wówczas nie doszło do zamieszania na rynku, lecz dopiero wtedy, gdy zapowiedź została zrealizowana? Ponieważ ...