Opinie: Migawki

Michał Szymański

Redaktor Jerzy Giedroyc oraz pozostali – różnorodni i osobni – współpracownicy „Kultury” oglądali rzeczywistość z przenikliwą jasnością, wypracowali wielowarstwową wizję przyszłości Europy Środkowo-Wschodniej, wiedzieli, że wygnanie nie skończy się szybko, nie będzie powrotu do pozornego status quo sprzed 1939 r., dlatego należy otworzyć się na kraj i unormować fatalne stosunki z sąsiadami. Ta grupka ludzi, najpierw w odgruzowanym własnymi rękami domu „na Korneju”, potem w słynnym domu „Kultury”, przygotowywała samotnie kulturowo-polityczny szkielet, który Polska wypełniła po 1989 r.

„Kultura” docierała do polskich czytelników rozsianych po najodleglejszych zakątkach globu, ci zaś – co może dziwić współczesnego archiwistę – odwdzięczali się, śląc na podparyski adres całkiem pokaźne sumy przeznaczone na kolejne ogłaszane w piśmie „akcje”. Udzielenie schronienia poecie z przeszłością w służbie dyplomatycznej PRL, Czesławowi Miłoszowi, oraz pojawienie się w orbicie „Kultury” Witolda Gombrowicza skłoniło wprawdzie niektórych abonentów do zerwania prenumerat, ale i tak kilka lat później udało się zebrać niewyobrażalną sumę na zakup domu w Maisons-Laffitte, a gdy w Gwatemali umarł biedny jak mysz kościelna Andrzej Bobkowski, datki na płytę nagrobną płynęły z całego świata.

[alebankmodule ...