Nowoczesny Bank Spółdzielczy | Zagranica | Spółdzielcze instytucje finansowe w Wielkiej Brytanii

Dr hab. Eugeniusz Gostomski
Uniwersytet WSB Merito Gdańsk

Unia kredytowa to spółdzielnia utworzona przez zorganizowaną grupę ludzi połączonych ze sobą wspólną więzią (miejscem zamieszkania, miejscem pracy, przynależnością do parafii lub stowarzyszenia), którzy wspólnie gromadzą oszczędności i udzielają sobie krótkoterminowych pożyczek po niskim koszcie. Zwykle pożyczki te przeznaczone są na sfinansowanie przez gospodarstwa domowe zakupów konsumpcyjnych i kosztów leczenia oraz na pokrycie nagłych i nieprzewidzianych wydatków, a rzadziej na drobne inwestycje mieszkaniowe. Unie kredytowe są niedużymi samopomocowymi instytucjami non profit, które są własnością ich członków i świadczą usługi finansowe wyłącznie na ich rzecz. Ich odpowiednikiem w Polsce są spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.

Ponad 60 lat tradycji

Pierwsze brytyjskie unie kredytowe powstały na początku lat 60. XX w. z inicjatywy imigrantów z Karaibów, którzy ze swojej ojczyzny wynieśli znajomość funkcjonowania credit unions i ich zalet. W 1979 r. przyjęto w Wielkiej Brytanii rygorystyczną ustawę regulującą funkcjonowanie tych organizacji. Ograniczyła ona liczbę członków do 5 tys., wprowadziła górny pułap dla oszczędności jednego członka w kasie w wysokości 5 tys. funtów i dla wszystkich oszczędności zgromadzonych w kasie do 25 mln funtów. Przyjęto też, że oprocentowanie pożyczek nie może przekraczać 1% miesięcznie, a w przypadku udzielania ich osobom zaliczanym do grupy wysokiego ryzyka 2% miesięcznie. Przy tym musiały być one odpowiednio zabezpieczone.

Dynamiczny rozwój unii kredytowych w Wielkiej Brytanii nastąpił w latach 90. W 1996 r. działało już 528 takich podmiotów, które skupiały 150 tys. członków. Ich rozwojowi sprzyjało, poza tradycyjnymi walorami tego rodzaju instytucji, zmniejszanie się sieci oddziałów banków komercyjnych. W następnych dekadach liczba unii kredytowych zmniejszyła się, wzrosł...