Nniedostępne finanse: Otwórzcie drzwi !

Badania przeprowadzone w 34 krajach OECD dowodzą, że wiedza finansowa obywateli jest niska nie tylko w Polsce. W Wielkiej Brytanii konsumenci, w sposób aktywny, nie poszukują informacji ekonomicznych np. nie korzystają z ulotek bankowych i unikają kontaktu z doradcami. O wykluczeniu finansowym w tym kraju jako pierwsi powiedzieli… uczeni geografowie w połowie lat 90., wskazując, że pewne grupy społeczne mają ograniczony dostęp do banków. Ich konkluzja wynikała z faktu, że wiele instytucji kredytowych zamykało wówczas placówki w małych miejscowościach, a także w mniej zamożnych i ekskluzywnych dzielnicach. W efekcie, część Brytyjczyków miała problem z dotarciem do banku.

Pieniądz, który podzielił ludzi Podczas konferencji NBP „Dostępne finanse” prof. Małgorzata Iwanicz-Drozdowska z SGH wskazywała, że wykluczenie finansowe może mieć różny kontekst. Geograficzny, gdy nie ma w pobliżu placówki bankowej, bądź ekonomiczny, jeśli bank ze względu na zbyt duże ryzyko nie chce wchodzić w żadne relacje z klientem albo przedstawia wygórowane ceny swoich usług. Można mówić o wykluczeniu marketingowym, gdy instytucja finansowa niejako z definicji nie interesuje się segmentem klientów o niskich dochodach. Czasami występuje też samowykluczenie: potencjalny klient nie chce korzystać z usług banku, które nie są mu potrzebne lub oceniane jako zbyt drogie.

– W krajach Europy Zachodniej brak rachunku bankowego może prowadzić do wykluczenia społecznego, ponieważ bez konta w banku nie można podjąć legalnej pracy lub skorzystać z różnych usług, np. wynająć mieszkania czy zamówić usługi telekomunikacyjnej – podkreśla Adam Tochmański, dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego NBP. Polską specyfiką jest to, że wzrasta liczba osób posiadających rachunki bankowe, przy jednocześnie niskiej częstotliwości ich wykorzystywania. W fachowej terminologii takich klientów określa się terminem „underbanked” (niedostatecznie ubankowionych).

Według raportu Komisji Europejskiej sporządzonego przy udziale prof. dr hab. Małgorzaty Iwanicz-Drozdowskiej i prof. Piotra Błędowskiego, 40 proc. Polaków jest wykluczonych finansowo, czyli nie korzysta i/lub nie ma dostępu do podstawowych produktów finansowych. W Polsce problem ten dotyczy głównie ...