Morza szum, ptaków śpiew, złota plaża pośród drzew”…
Czy ktokolwiek z nich, wędrując brzegiem sopockiej plaży i spoglądając na cienką linię, gdzie woda styka się z nieboskłonem, zdawał sobie jednak sprawę z tego, że Bałtyk szumi tak samo już nieprzerwanie 20 tysięcy lat?! Kolejne pokolenia, osiadłe nad morzem, wsłuchiwały się w ten sam morski szum, najczęściej przyjazny i serdeczny latem, niebezpieczny i groźny przez pozostałe pory roku. Ale zawsze skrywający w sobie magnetyczną, niespotykaną, dziką urodę natury, której trudno się oprzeć.
Warto jednak przypomnieć, że na samym początku swojej historii przyszłe morze stanowiło jednak zamknięty zbiornik słodkiej wody o charakterze polodowcowym (Bałtyckie Jezioro Lodowe). Kolejna faza szumu jego fal to Morze Yoldiowe ( już słone, dzięki połączeniu z oceanem, a jego dziwna nazwa pochodziła od występujących na tym terenie małży Yoldia Arctica). Później przez kolejne dwa tysiące lat szumiało znów słodkie Jezioro Ancylusowe (od słodkowodnego ślimaka – rozdepki Ancylus Fluviatilis). Wreszcie – gdzieś ok. 5000 lat p.n.e nieprzerwanie szumiący Bałtyk odzyskał – przez cieśniny duńskie – połączenie z Oceanem Atlantyckim, dzięki czemu stał się stosunkowo mocno zasolonym (13%) i względnie ciepłym Morzem Litorynowym. Ta nazwa z kolei związana jest z występowaniem w tym okresie słonolubnego ślimaka pobrzeżka – Littorina Littorea. Przytaczam te wszystkie nazwy zarówno w wersji łacińskiej, jak i polskiej, choćby po to, aby ocalić od zapomnienia te przepiękne słowa o dziwnej, egzotycznej już nieco urodzie.
Słonolubny ślimak pobrzeżek Littorina Littorea – posłuchajcie tylko tej przepięknej melodii! Czy coś w niej szumi? I co z nią wspólnego mają – dość pospolicie, wręcz topornie i mało literacko brzmiące: flądra, śledź, szprot i dorsz? A może jednak sopoccy rybacy, których przecież łaciny nie uczono, w swojskim szumie morza doszukiwali się nawoływania rybnych ławic, a nie odgłosów ślimaka czy małży?
Czy szum morza może być dotkliwy? Dla mnie w każdym razie, jak dla wielu innych sopocian, nieustanny szum morza nigdy nie był uciążliwym towarzystwem. Lubię się w niego wsłuchiwać, wyławiając strzępy jakichś wiadomości, które ktoś chciał mi może przekazać, wykrzykując na morski wiatr. Czy dowiem się kiedyś kto?
Wojciech Fułek
