Mark Mobius: Chiny pozostaną ważną siłą napędzającą globalny wzrost

W 2014 r., Chiny odpowiadały za ok. 22% globalnej konsumpcji zbóż[2], a udział tego kraju w globalnym zużyciu metali potroił się z 13% w 2000 r. do 47% w 2014 r.[3] Chiny to ważny konsument aluminium, niklu, miedzi, cynku i rudy żelaza. Oczywiście chińska gospodarka nie jest jedynie odbiorcą surowców – rosnąca w tym kraju klasa średnia generuje ogromną siłę nabywczą i napędza dynamiczny rozwój nowych i interesujących z punktu widzenia inwestorów krajowych branż, takich jak kosmetyki, rozrywka (kino, muzyka) i wiele innych.

Wraz z transformacją Chin w kierunku modelu gospodarczego opartego na czynnikach krajowych i odchodzeniu od zależności od eksportu, ogólny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) w tym kraju traci na dynamice. Biorąc pod uwagę potężny wzrost rozmiarów chińskiej gospodarki na przestrzeni kilku ostatnich dziesięcioleci, spadek tempa rozwoju nie jest zaskoczeniem, ale nie należy zapominać że wzrosła także wartość tej gospodarki w dolarach. Aktualnie trwa debata na temat możliwych zmian w chińskim popycie na surowce wraz z transformacją modelu ekonomicznego. Uważamy, że jest większe prawdopodobieństwo wzrostu niż spadku chińskiego zużycia energii i metali w dłuższej perspektywie, biorąc pod uwagę ogromne zapotrzebowanie na rozwój i poprawę jakości infrastruktury w Chinach w porównaniu z krajami rozwiniętymi. Ten utrzymujący się popyt będzie najprawdopodobniej stymulowany ciągłą migracją z obszarów wiejskich do chińskich miast. Mamy jednak świadomość, że popyt może nie dorównać dotychczasowym oczekiwaniom rozmaitych producentów surowców, którzy mogli przeszacować wzrost popytu ze strony Chin i innych części świata.

Znaczenie rudy żelaza dla infrastruktury

Popyt na rudę żelaza – surowiec kluczowy w produkcji stali i mający pierwszorzędne znaczenie dla infrastruktury – jest szczególnie istotny dla Chin, które odpowiadają za 50% światowej produkcji stali.[4] Spodziewamy się oczywiście spadku tego udziału, gdy chińska gospodarka będzie w większym stopniu oparta na konsumpcji, a mniej zależna od wzrostu infrastruktury, natomiast inne kraje, takie jak Indie, rozpoczną etap intensywnego rozwoju infrastruktury.  Wpływ Chin na ten rynek stał się w każdym razie tak duży, że globalny indeks cen rudy żelaza, który do niedawna był ustalany w Japonii, obecnie oparty jest na cenach stosowanych przy dostawach do chińskich portów. Prężna produkcja stali w Chinach pociąga jednak za sobą koszty, jakimi są gęste chmury smogu nad Pekinem.

Premier Li Keqiang zobowiązał się do rozwiązania tego problemu i oczyszczenia powietrza, poprzez, między innymi, zaostrzenie kar dla przedsiębiorstw naruszających przepisy i regulacje związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń. W związku z organizowaną w Pekinie ceremonią 70-lecia zakończenia II wojny światowej na początku września, zamknięto tysiące stalowni w regionie i wstrzymano prace na tysiącach placów budowy, by ograniczyć smog podczas uroczystości. Ponadto, rząd wprowadził politykę mającą wyeliminować nadwyżki mocy produkcyjnych w przemyśle stalowym, przesuwając część produkcji z prowincji Hebei (w największym stopniu odpowiedzialnej za smog w Pekinie) do regionów położonych na wybrzeżu. Spodziewany jest także wzrost recyklingu, który mógłby mieć wpływ na długofalowe trendy produkcji, zanieczyszczeń i cen.

Choć oczywiście nie jesteśmy w stanie przewidzieć kierunków zmian cen na rynkach surowcowych, wiemy, że w związku z dużym udziałem w zużyciu surowców, Chiny stają się centrum obrotu surowcami, zastępując dominujące dotychczas Londyn i Nowy Jork. Jednym z przykładów tego trendu jest przejęcie Londyńskiej Giełdy Metali (LME) w 2012 r. przez Hong Kong Exchanges and Clearing Ltd.

Zmiany w chińskiej konsumpcji: muzyka i kosmetyki

Choć na obawy związane z chińskim popytem na surowce niewątpliwie warto zwrócić uwagę, jeszcze ważniejszym tematem wydaje się być rozkwit nowych branż i sektorów usługowych w Chinach. Nasz zespół poszukuje w Chinach potencjalnych możliwości inwestycyjnych związanych ze zmianami upodobań konsumentów i tendencji konsumpcyjnych wraz z wzrostem płac i powiększaniem się klasy średniej. Podróżując po Chinach, znajduję branże, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu w ogóle nie istniały, a dziś odciskają swój wyraźny ślad w gospodarce.

Przykładem może być branża muzyczna. Podobnie jak w innych częściach świata, w Chinach muzyka jest ważną częścią życia. Spacerując po ulicach różnych odwiedzanych przeze mnie chińskich miast, widziałem kilka klubów karaoke, co świadczy o ich rosnącej popularności. Aby przeanalizować popularność różnych chińskich artystów, musielibyśmy zająć się wyłącznie realizacją tego zadania na pełny etat i byłoby to znacznie bardziej skomplikowane niż w niektórych innych krajach. W Stanach Zjednoczonych, najważniejszym źródłem informacji jest Billboard – czasopismo muzyczne publikujące listy przebojów i notowania sprzedaży płyt. Chińczycy mają wiele takich list muzycznych hitów.  Według jednego z raportów, pewna chińska strona internetowa emitująca teledyski walczy o palmę pierwszeństwa w tym segmencie i – podobnie jak Billboard w USA – publikuje cotygodniowe statystyki dotyczące chińskiej muzyki popowej. Światowy przemysł muzyczny zaczyna dostrzegać rosnący wpływ chińskich konsumentów. Przykładowo, amerykański zespół rockowy Bon Jovi nagrał ostatnio swój popularny przebój w języku mandaryńskim.

Chiński rynek muzyczny jest obecnie niewielki; według Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego, szacowane przychody z muzyki udostępnianej w formie cyfrowej w Chinach wyniosły w 2014 r. 91 mln USD, w porównaniu z 3,5 mld USD w Stanach Zjednoczonych. Według oficjalnych statystyk, ponad 400 mln ludzi w Chinach słucha muzyki przez Internet. Nie jest to jednak łatwy rynek, ponieważ nakłonienie internetowych odbiorców do płacenia za muzykę staje się coraz trudniejsze. Niezbędne jest zatem opracowanie nowych sposobów mierzenia słuchalności i generowania przychodów. Jedna z branżowych stron internetowych mierzy cotygodniową popularność utworów na podstawie kliknięć fanów oraz zamieszcza informacje na ten temat, w uzupełnieniu danych pozyskanych z platform mikroblogowych. Wielu chińskich fanów jest skłonnych płacić za prezentację swych „polubień” czy też informacji o ulubionych wykonawcach w Internecie. Pewnym utrudnieniem w przypadku chińskiej branży muzycznej jest fakt, że chińskie piosenki popowe są dziś śpiewane nie tylko po mandaryńsku, ale także w języku kantońskim.

Chiny stają się coraz bardziej zurbanizowane, a dochody na obywatela rosną, zatem nie jest zaskoczeniem fakt, że kraj ten dogania USA także w innych obszarach związanych z konsumpcją, a jednym z nich są kosmetyki. Roczny wzrost sprzedaży kosmetyków i produktów do pielęgnacji w Chinach wyprzedza wzrost sprzedaży w tym segmencie na świecie, a sprzedaż produktów do pielęgnacji skóry w Azji ma w tym roku wygenerować niemal połowę całkowitej światowej sprzedaży tego typu wyrobów. [5]

Chiński rynek kosmetyków i produktów do pielęgnacji skóry jest zdominowany przez marki zagraniczne, zatem lokalne przedsiębiorstwa mają sporo do nadrobienia. Duży wpływ na tę branżę ma Korea Południowa, ponieważ jedna czwarta południowokoreańskiego eksportu kosmetyków trafia do Chin.[6] Dystrybucja kosmetyków w Chinach odbywa się przez supermarkety, hipermarkety, sklepy wielobranżowe, drogerie i sklepy internetowe.

Uważamy, że przyszłość przed, między innymi, branżą muzyczną i przemysłem kosmetycznym w tym najbardziej zaludnionym kraju na świecie rysuje się w jasnych barwach. Choć tempo chińskiego wzrostu w ujęciu ogólnym może być generalnie wolniejsze niż w minionych dekadach, nie uważamy, by był to powód do obaw, ponieważ Chiny wciąż będą ważną siłą napędzającą globalny wzrost i mającą wpływ na wiele różnych sektorów w kolejnych latach.

Dr Mark Mobius
Prezes Templeton Emerging Markets Group

[1] Źródło: Bank Światowy, „How Important Are China and India in Global Commodity Consumption?” („Jak ważne są Chiny i Indie dla globalnego zużycia surowców?”). Lipiec 2015 r. Na podstawie danych za 2014 r.
[2] Ibid.
[3] Ibid
[4] Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy; październik 2015 r. Dane na 2014 r.
[5] Źródło: Wall Street Journal, „Cosmetics Industry Applies Asian Trends to West” („Branża kosmetyczna przenosi azjatyckie trendy na zachód”), maj 2015 r.
[6] Źródło: Bloomberg, „Could Korean Beauty Products Be Korea’s New Export Machine?” („Czy koreańskie kosmetyki staną się nową siłą eksportową Korei?” 8 września 2015 r.