Komunikat z 291. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego

• Pan Andrzej Jakubiak – Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Wojciech Kwaśniak – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pan Lesław Gajek – Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
• Pani Anna Trzecińska – Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego,
• Pan Piotr Nowak – Przedstawiciel Ministra Finansów,
• Pan Zdzisław Sokal – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

KNF zaakceptowała założenia rekomendacji dla zakładów ubezpieczeń dotyczących:

• procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Istnieje potrzeba zapewnienia przewidywalności w procesie ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej. Przepisy prawa nie zawierają kryteriów, jakimi należy kierować się przy określaniu (miarkowaniu) wysokości zadośćuczynienia. Zakłady ubezpieczeń nie prezentują jednolitego podejścia do katalogu okoliczności, jakie powinny być brane pod uwagę przy ocenie szkody niemajątkowej, jak również do wyceny tych okoliczności, co w efekcie prowadzi do nieuzasadnionych rozbieżności w zakresie przyznawanych kwot zadośćuczynienia w podobnych sprawach. Istnieją duże dysproporcje pomiędzy wypłacanymi przez zakłady ubezpieczeń kwotami zadośćuczynienia, a kwotami zadośćuczynienia zasądzanymi w tych samych sprawach przez sądy powszechne. Zachodzi więc potrzeba wypracowania jednolitych standardów w procesie ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej, ze szczególnym uwzględnieniem przyjęcia przez zakłady ubezpieczeń rozwiązań prowadzących do zagwarantowania poszkodowanym wypłacania kwot zadośćuczynienia, które w pełni kompensować będą poniesioną szkodę niemajątkową. Projekt rekomendacji jest również odpowiedzią na potrzebę zwiększenia transparentności procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej.

Projekt rekomendacji wskazuje oczekiwania nadzorcze dotyczące ostrożnego i stabilnego zarządzania procesem ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej, w tym także ryzykiem związanym z tym procesem. Ryzyko to można określić jako niepewność związaną z prawidłowym i efektywnym funkcjonowaniem procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej w zakładach ubezpieczeń. Nieprawidłowości w procesie ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej narażają zakład ubezpieczeń na konkretne straty finansowe związane z koniecznością poniesienia kosztów obsługi prawnej sporu przed sądem oraz w razie przegranej, z koniecznością zapłaty kosztów sądowych i zastępstwa procesowego, jak również odsetek za opóźnienie.

Dokument zawiera 21 rekomendacji, które podzielone zostały na następujące obszary:

• organizacja, zarządzanie, nadzór i kontrola nad procesem ustalania i wypłaty zadośćuczynienia,
• sposób prowadzenia postępowania w zakresie ustalenia i wypłaty zadośćuczynienia,
• sposób ustalania wysokości zadośćuczynienia.

Rekomendacje zamieszczone w obszarze dotyczącym sposobu ustalania wysokości zadośćuczynienia uwzględniają orzecznictwo Sądu Najwyższego i utrwalone orzecznictwo sądów powszechnych.

Projekt rekomendacji jest wynikiem wstępnych konsultacji zagadnień dotyczących procesu ustalania i wypłaty zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przeprowadzonych m.in. z Rzecznikiem Finansowym, Polską Izbą Ubezpieczeń, Sekcją Prawa Ustrojowego Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości oraz Polską Izbą Doradców i Pośredników Odszkodowawczych.

Projekt rekomendacji zostanie w najbliższych dniach przekazany do publicznych konsultacji. Wstępnie KNF planuje przyjęcie rekomendacji do 30 czerwca 2016 r. oraz ustalenie terminu wdrożenia standardów wskazanych w rekomendacjach nie później niż do 31 grudnia 2016 r.

Komisja jednogłośnie udzieliła ING Bankowi Śląskiemu SA zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej w zakresie:

• przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych,
• wykonywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych na rachunek dającego zlecenie,
• nabywania lub zbywania na własny rachunek instrumentów finansowych,
• doradztwa inwestycyjnego,
• oferowania instrumentów finansowych,
• świadczenia usług w wykonywaniu zawartych umów o subemisje inwestycyjne i usługowe lub zawierania i wykonywania innych umów o podobnym charakterze, jeśli ich przedmiotem są instrumenty finansowe,
• przechowywania lub rejestrowania instrumentów finansowych, w tym prowadzenia rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych, oraz prowadzenia rachunków pieniężnych,
• doradztwa dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią,
• doradztwa i innych usług w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw,
• sporządzania analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych,
• świadczenia usług dodatkowych związanych z subemisją usługową lub inwestycyjną.

KNF jednogłośnie zezwoliła na świadczenie usług płatniczych w charakterze krajowej instytucji płatniczej przez:

• Dom Maklerski TMS Brokers SA.

Zakres świadczonych usług płatniczych obejmuje:

• przyjmowanie wpłat gotówki i dokonywanie wpłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku,
• wykonywanie transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy przez wykonywanie usług polecenia przelewu, w tym stałych zleceń,
• świadczenie usługi przekazu pieniężnego.

W związku z wpłynięciem – w odpowiedzi na ogłoszenie KNF z dnia 5 stycznia 2016 r. – zgłoszenia od jednego banku zainteresowanego udziałem w procesie restrukturyzacji Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. Stefana Kard. Wyszyńskiego we Wrześni oraz biorąc pod uwagę deklarację tego banku przedstawienia Komisji do dnia 25 stycznia 2016 r. decyzji w sprawie ewentualnego wyrażenia przez bank zgody na przejęcie SKOK im. Stefana Kard. Wyszyńskiego w trybie art. 74c ust. 4 ustawy o skok lub też poinformowania KNF o braku takiej zgody, Komisja jednogłośnie wyznaczyła termin do dnia 25 stycznia 2016 r. włącznie na ostateczne zajęcie przez bank stanowiska w przedmiotowej sprawie.

Komisja jednogłośnie przyjęła nowy Regulamin Sądu Polubownego przy KNF.

Zmiany są związane z rozwojem Sądu Polubownego przy KNF, wdrażaniem przez polskiego ustawodawcę unijnej dyrektywy 2013/11/UE w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. zmian do przepisów kodeksu postępowania cywilnego w zakresie wspierania polubownych metod rozwiązywania sporów.

Główne zmiany dotyczą:

• wprowadzenia uproszczonego postępowania arbitrażowego, w sporach o wartości przedmiotu sporu do 10 tysięcy złotych, pozwalającego na szybkie, maksymalnie odformalizowane rozstrzygania sporów, bez konieczności przeprowadzania postepowania dowodowego,
• wprowadzenia dwuinstancyjności postępowania arbitrażowego – jeśli strony wyrażą taką wolę przed przystąpieniem do postępowania arbitrażowego, możliwe będzie odwołanie się od wyroku, a apelacja zostanie rozpatrzona przez inny skład orzekający, wybrany po raz kolejny przez strony,
• obniżenia opłat za mediację i uproszczone postępowanie arbitrażowe do poziomu 50 złotych za mediację i 150 złotych za postępowanie uproszczone, co pozwoli na możliwie szeroką dostępność do postępowania mediacyjnego, jako efektywną i odformalizowaną formę rozwiązywania sporów, z zaangażowaniem stron sporu, które wspólnie pracują nad obustronnie satysfakcjonującym je rozwiązaniem.

KNF jednogłośnie nałożyła na MNI SA karę pieniężną w wysokości 100 tysięcy złotych na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 1 ustawy o ofercie wobec stwierdzenia, że spółka:

• nienależycie wykonała obowiązek określony w art. 56 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o ofercie w zw. z § 5 ust. 1 pkt 8 w zw. z § 100 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (dalej: „Rozporządzenie”) poprzez nieprzekazanie w terminie raportu bieżącego o wszczęciu przez spółkę zależną spółki MNI SA, spółkę Długie Rozmowy SA, w dniu 17 grudnia 2010 r., postępowania dotyczącego zasądzenia od spółki Telekomunikacja Polska SA zapłaty kwoty 32 331 000 zł, stanowiącej co najmniej 10% kapitałów własnych spółki MNI SA,
• nienależycie wykonała obowiązek określony w art. 56 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o ofercie w zw. z naruszeniem § 87 ust. 7 pkt 7 lit. a w zw. z § 87 ust. 10 Rozporządzenia poprzez przekazanie skonsolidowanego raportu za IV kwartał 2010 r. niezawierającego informacji o postępowaniu dotyczącym zasądzenia od spółki Telekomunikacja Polska SA zapłaty kwoty 32 331 000 zł, stanowiącej co najmniej 10% kapitałów własnych spółki, wszczętym przez spółkę zależną MNI SA, spółkę Długie Rozmowy SA, w dniu 17 grudnia 2010 r.,
• nienależycie wykonała obowiązek określony w art. 56 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o ofercie w zw. z § 5 ust. 1 pkt 8 w zw. z § 100 ust. 1 Rozporządzenia poprzez nieprzekazanie w terminie raportu bieżącego o wszczęciu przez spółkę Telekomunikacja Polska SA, pozwem z dnia 17 marca 2011 r., postępowania dotyczącego zasądzenia od spółki zależnej spółki MNI SA, spółki Długie Rozmowy SA, zapłaty kwoty 36 741 752 zł, stanowiącej co najmniej 10% kapitałów własnych spółki MNI SA.

Nieprawidłowości stwierdzone przez KNF dotyczyły nieprzekazania w terminie Komisji, spółce prowadzącej rynek regulowany oraz do publicznej wiadomości raportów bieżących o wszczęciu przed właściwymi sądami dwóch postępowań cywilnych o zapłatę kwot przekraczających 10% kapitałów własnych spółki, w których spółka zależna spółki, spółka Długie Rozmowy SA, była w sprawie o zapłatę 32 331 000 zł powodem, a w sprawie o zapłatę 36 741 752 zł pozwanym. Ponadto informacja o wszczęciu przez spółkę Długie Rozmowy SA postępowania dotyczącego zapłaty 32 331 000 zł nie została ujawniona w skonsolidowanym raporcie spółki za IV kwartał 2010 r.

Przepis art. 56 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o ofercie zobowiązuje emitentów do równoczesnego przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego, spółce prowadzącej ten rynek regulowany oraz do publicznej wiadomości informacji bieżących i okresowych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy o ofercie.

Spółka naruszyła powołany wyżej przepis poprzez dwukrotne przekazanie po terminie raportu bieżącego określonego w § 5 ust. 1 pkt 8 Rozporządzenia. Przepis ten stanowi, iż emitent jest obowiązany do przekazywania w formie raportu bieżącego, z zastrzeżeniem ust. 2, informacji o wszczęciu przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej postępowania dotyczącego zobowiązań lub wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej, których wartość stanowi odpowiednio co najmniej 10% kapitałów własnych emitenta. Natomiast § 100 ust. 1 Rozporządzenia nakazuje przekazywać raporty bieżące, zastrzeżeniem § 100 ust. 2-10 Rozporządzenia, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od zaistnienia zdarzenia lub powzięcia o nim informacji przez emitenta. Informacje dotyczące postępowań, zostały przekazane po terminie, raportem bieżącym nr 33/2011 z dnia 8 kwietnia 2011 r.

Spółka nie wykonała również obowiązku wynikającego z § 87 ust. 7 pkt 7 lit. a w zw. z § 87 ust. 10 Rozporządzenia, z którego wynika obowiązek ujawnienia w skonsolidowanych kwartalnych raportach okresowych informacji o postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, z uwzględnieniem informacji w zakresie postępowania dotyczącego zobowiązań albo wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych emitenta, poprzez nie zawarcie w treści skonsolidowanego raportu za IV kwartał 2010 r. informacji o wszczęciu przez spółkę zależną spółki postępowania o zapłatę 32 331 000 zł.

Komisja jednogłośnie zezwoliła eCard SA na przywrócenie akcjom formy dokumentu (zniesienie dematerializacji akcji) z dniem 2 lutego 2016 r.

KNF jednogłośnie nałożyła na 15 biur usług płatniczych kary pieniężne w wysokości po 900 złotych na 13 biur i 500 złotych na 2 biura (wysokość kar uwzględnia indywidualne okoliczności spraw) za naruszenie obowiązków określonych w ustawie o usługach płatniczych, polegające na:

nieprzekazaniu KNF w ustawowym terminie informacji o łącznej wartości i liczbie transakcji płatniczych wykonanych w II, III lub IV kwartale 2014 r. lub I kwartale 2015 r. albo
niezłożeniu KNF w ustawowym terminie dokumentu potwierdzającego zawarcie kolejnej umowy gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia zawartej przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej.

Ukarane biura usług płatniczych to 1 spółka z o.o. oraz 14 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, dla których świadczenie usług płatniczych to działalność dodatkowa. W przypadku ponownych naruszeń obowiązków przez te biura usług płatniczych, KNF rozważy nałożenie wyższych kar.

KNF przypomina biurom usług płatniczych o ich obowiązkach prawnych wynikających z ustawy o usługach płatniczych. Więcej informacji na temat tych obowiązków można znaleźć w broszurze wydanej przez KNF.

Jaka jest różnica między biurem usług płatniczych a krajową instytucją płatniczą?

Analizując wnioski o ponowne rozpatrzenie spraw zakończonych nałożeniem przez KNF kar na 6 biur usług płatniczych w wysokości po 900 złotych na każde z 6 biur, Komisja jednogłośnie utrzymała w mocy pierwszoinstancyjne decyzje w przypadku 2 biur, w przypadku 3 biur obniżyła wysokość kar z 900 złotych do 600 złotych, ze względu na indywidualne okoliczności sprawy, a w przypadku 1 biura umorzyła postępowanie ze względu na jego bezprzedmiotowość spowodowaną wykreśleniem się biura z Rejestru Usług Płatniczych.

KNF zapoznała się z informacją na temat:

• testów warunków skrajnych w polskim sektorze bankowym w 2015 r.,
• stanu sektora ubezpieczeń po III kwartałach 2015 r.

Kolejne posiedzenia KNF są zaplanowane na:

• 26 stycznia 2016 r.
• 9 lutego 2016 r.
• 23 lutego 2016 r.
• 8 marca 2016 r.
• 22 marca 2016 r.
• 5 kwietnia 2016 r.

Źródło: Komisja Nadzoru Finansowego