Jakość portfeli lekarstwem na rentowność

Ugody/spory sądowe związane z podważaniem umów generują dodatkowe koszty mające negatywny wpływ na wyniki finansowe. Z drugiej strony NBP zaczął konsekwentnie obniżać stopy procentowe, stąd oczekiwane jest ograniczenie poziomu przychodów wypracowywanych przez banki. Trzeci cios, zadany znienacka, ma na celu drenaż fiskalny zysków sektora bankowego – to nowe propozycje podatkowe Ministerstwa Finansów.

Trzy kwestie

Analizując sytuację sektora, trzeba uwzględniać co najmniej trzy implikacje. Obniżające się stopy procentowe spowodują, że klienci banków znajdą się pod presją nowych opłat i prowizji, jakie będą musiały one wprowadzać w zmieniających się warunkach – dostosowania będą po obydwu stronach, same banki nie są w stanie przewidzieć skali reakcji na potencjalne zmiany poziomu opłat i prowizji ze strony klientów.

Nowe rozwiązania podatkowe Ministerstwa Finansów to nie tylko potencjalnie więcej w budżecie. Banki są aktualnie nieźle skapitalizowane, ale na jak długo? Spadek zysków negatywnie wpływa na zdolność budowy buforów kapitałowych. To jest oczywiście długotrwały proces, ale efekty „zmarnowanych” dwóch lat silnie podwyższonych stawek podatkowych przy kruszącej się bazie przychodowej trudno dziś dokładniej zwymiarować.

Kwestia trzecia to jakość portfeli – w takim otoczeniu zdolność banków do absorbcji dodatkowych kosztów ryzyka ulega zmniejszeniu – stąd konieczny jest duży nacisk na co najmniej utrzymanie jakości portfela i niedopuszczenie do konieczności znaczącego dotwarzania odpisów dla portfeli etapu 2 i 3 (tam gdzie zidentyfikowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego od momentu uruchomienia bądź utratę wartości). Wzrost akcji kredytowej przynosi w konsekwencji przynajmniej proporcjonalny wzrost poziomu odpisów, stąd można oczekiwać, że banki będą raczej zwiększać poziom odpisów niż liczyć na ich spadek.

Współczynniki kapitałowe i odpisy

Miarą dokapitalizowania banków, współmiernego do skali prowadzonej działalności, są współczynniki kapitałowe – najczęściej używane to łączny współczynnik kapitałowy i współczynnik kapitału Tier 1. Ich poziom w 10 czołowych polskich bankach, które analizujemy, znacząco przekracza minimalne normy ostrożnościowe. Sytuacja jest również na tyle korzystna, że trudno wskazać na jakieś niepokojące trendy w tym zakresie – łączny współczynnik kapitałowy dla 10 banków giełdowych na koniec 2023, 2024 i pierwszego półrocza 2025 r. prezentujemy w tabeli 1. Trzeba wziąć pod uwagę, że jak na razie rozwój akcji kredytowej nie nabrał jeszcze pełnego tempa – stopy dopiero zaczęły spadać, stąd prosperity kredytowe jeszcze przed nami. Wzrost wolumenów finansowania będzie wpływał na współczynniki kapitałowe – brak nowych kapitałów przy wzroście kredytowania oznaczać będzie spadek współczynników kapitałowych w bankach.

Sumaryczny poziom odpisów dla wszystkich analizowanych banków obniża się o 0,2% w całym 2024 r. oraz o 18,1% w pierwszym półroczu br. w porównaniu do analogicznego okresu poprzednich lat (dane dla poszczególnych banków podajemy w tabeli 2). Trudno jest wskazać jeden dominujący kierunek w portfelach wszystkich instytucji. W pierwszych sześciu miesiącach ...