HORYZONTY BANKOWOŚCI 2016: Etyka rozeszła się z codziennością

Panie profesorze, czy kryzys finansowy wziął się z kryzysu wartości?

– Według analiz, które prowadzimy od pewnego czasu dla Observatoire de la finance wydaje się, że kryzys wartości jest jedną z przyczyn kryzysu finansowo-ekonomicznego. Czy jest jego najważniejszą przyczyną, tego nie jestem pewien, bo na wybuch kryzysu nałożyła się dodatkowo pewna ilość przyczyn typu technicznego, politycznego itp. Jednak zachwianie się wartości jest ważnym elementem wśród przyczyn kryzysu, który zaczyna być dziś kryzysem nie tylko finansowym, ale wręcz systemowym.

Jest pan wiceprzewodniczącym jury polskiej edycji konkursu Etyka w finansach

– Nagroda Robina Cosgrove. Nie ma pan wrażenia, że kiedy rozmawia się ze zwykłymi ludźmi o etyce w finansach, oni uśmiechają się w sposób, który delikatnie można określić jako cyniczny. A zaraz potem pada pytanie: „gdzie etyka, a gdzie finanse?!”

– I to jest jeden z powodów, dla których powstał ten konkurs, a jego pierwsza edycja odbyła się jeszcze przed ostatnim światowym kryzysem. Źródła tego konkursu to efekt przemyśleń młodego angielskiego bankiera, który na przełomie 2003 i 2004 r. powiedział, że jeśli świat finansów będzie dalej ewoluował w ten sposób, to dojdziemy do katastrofy. Niestety, niedługo potem Robin Cosgrove zginął w górach, ale okazało się że jego słowa były prorocze.

Chodzi o triadę: banki, finanse i etyka.

– Tak, bo finanse są przede wszystkim usługą, zatem jeśli pojawia sie ryzyko, że bankowcy zapomną o tym, kim jest klient, czego potrzebuje, nie będą wiedzieli, co to znaczy działać w sposób spójny z tym, czego klient oczekuje itp. – to wtedy powstaje rozjazd. Nie chcę powiedzieć, że on funkcjonował przez ostatnich 30 lat, ale jego elementy na pewno powstały i nagrodziły się w ciągu ostatnich trzech dekad. Tego rodzaju konkursy i działania mogą przeciwdziałać temu rozjazdowi, który ma swoje korzenie prawdopodobnie w sposobie nauki – zarówno na uniwersytetach, jak i pomijaniu ich podczas praktyk zawodowych. Dziś te sprawy się zmieniają, ale jeszcze 10-15 lat temu wydawało się, że rozwiązania techniczne spowodowały w pewnym sensie porzucenie kwestii wartości.

Panie profesorze, kiedy mówi się o finansach, zazwyczaj pada słowo „...