Fundusze UE na drogi – odpowiedź MRR przesłana do Komisji Europejskiej

Odpowiedź zawiera m.in. wyniki zalecanego przez KE przeglądu kontraktów budowlanych realizowanych przez GDDKiA, pod kątem występowania potencjalnych symptomów zmów przetargowych. Strona polska wykonała przegląd w szerszym zakresie niż oczekiwała tego KE. Pomimo zalecenia dokonania przeglądu na próbie kontraktów, przeprowadzono weryfikację wszystkich przetargów budowlanych zawartych przez GDDKiA do końca 2012 r. w ramach Programów Operacyjnych: Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) oraz Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW).

Przegląd został przeprowadzony przez pracowników instytucji uczestniczących we wdrażaniu projektów drogowych realizowanych przez GDDKiA posiadających kompetencje i doświadczenie w zakresie prowadzenia kontroli, w tym zwłaszcza zamówień publicznych. Weryfikacja była oparta na metodyce opracowanej przez MRR we współpracy z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych na podstawie ogólnych wytycznych UE oraz OECD z wykorzystaniem doświadczeń i wskazówek Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Celem powyższych działań było zidentyfikowanie przypadków, w których mogło wystąpić ryzyko ewentualnej zmowy przetargowej.

Wyniki przeprowadzonego przeglądu nie wykazały występowania symptomów zmowy przetargowej. Po szczegółowym zbadaniu 100 przetargów, można wnioskować, iż nie miała miejsca sytuacja, w której wykonawcy, biorący udział w danym postępowaniu, dokonywali manipulacji, mających na celu uzyskanie danego zamówienia.

Z uzyskanych danych wynika, że w 73% postępowań przetargowych organizowanych przez GDDKiA, umowa została zawarta na kwotę niższą niż zakładana przez zamawiającego. Dodatkowo, w wyniku analizy wykonawców zamówień, nie odnotowano sytuacji w której konkretna firma uzyskiwałaby znaczącą część zamówień w danym regionie, co mogłoby budzić podejrzenia zmowy.

Należy też podkreślić, że analiza wykazała konkurencyjność rynku przetargów na roboty budowlane w sektorze drogowym w Polsce. Średnia liczba ofert składanych w ramach 100 skontrolowanych postępowań wyniosła 8,94 (złożono najmniej 2 oferty a najwięcej 17 ofert). W sumie, w ramach badanych przetargów zostało złożonych 894 ofert, a przetargi wygrało 71 różnych firm.

Dla porównania, w okresie, w jakim były rozstrzygane przetargi przez GDDKiA, ze sprawozdań Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w Polsce wynika, że w stosunku do zamówień o wartości powyżej tzw. progów UE w jednym postępowaniu na roboty budowlane wpływało do zamawiającego przeciętnie: 5,95 oferty w 2009 r., 5,63 oferty w 2010 r. oraz 5,09 oferty w 2011 r. Porównanie tych danych świadczy, że w ramach przetargów wszczynanych przez GDDKiA, średnia liczba ofert składanych była zdecydowanie wyższa niż pokazują dane dotyczące przetargów na roboty budowlane. Świadczy to o wiele większym stopniu konkurencyjności w przetargach GDDKiA, niż w innych o wartości powyżej progów UE wszczynanych przez polskich zamawiających.

W odpowiedzi do Komisji Europejskiej przekazano również dokument opisujący system wykrywania oszustw na szkodę interesów finansowych UE (zalecenia Instytucji Zarządzających PO IiŚ oraz PO RPW), który oprócz istniejących instrumentów prawnych zawiera dodatkowe wskazówki dla instytucji odpowiedzialnych za środki europejskie, a także beneficjentów funduszy UE odnośnie działań w zakresie zapobiegania, identyfikowania i reagowania w przypadku powzięcia podejrzeń popełnienia oszustw.

Dokument prezentuje funkcjonujący w Polsce system instytucjonalny, którego zadaniem jest m.in. zwalczanie zmów o charakterze antykonkurencyjnym. W ramach systemu największe inwestycje, w tym kontrakty realizowane przez GDDKiA, objęte są szczególnym nadzorem m.in. w ramach osłony antykorupcyjnej, a także kontroli prawidłowości udzielania zamówień publicznych sprawowanej przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.

Dokumenty te dostępne są pod linkami:

www.mrr.gov.pl/aktualnosci/fundusze_europejskie_2007_2013/Documents/zalecenia_nr18_13022013.pdf
www.mrr.gov.pl/aktualnosci/fundusze_europejskie_2007_2013/Documents/zalecenia_IZPORPW_19032013.pdf

Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego