Fundusze europejskie – jak szukac, zeby znalezc? (88): Farmy na wspomaganiu

Wypłata subwencji byłaby uruchamiana w przypadku znaczącego spadku dochodów gospodarstwa rolnego odpowiednio do średniej ich wartości z poprzedzającego okresu referencyjnego. Miałoby to ustabilizować sytuację ekonomiczną farm w czasie nowej perspektywy budżetu UE 2014-2020. Jak podaje raport FAPA, konstrukcja IST zakłada, że państwo członkowskie wspiera rolników nie poprzez dofi nansowanie ubezpie- czeń, lecz jako gwarant produkcji żywności, który ponosi wszelkie związane z tym koszty ryzyka.

Księgi podatkowe dla rolników

Mechanizm gwarancji IST wymaga ustanowienia definicji dochodu rolnika, który miałby stanowić podstawę do obliczeń i uprawnień, jak również długości okresu referencyjnego (np. 3 lata, 5 lat) oraz poziomu spadku zysków wobec średniej uznanej za poważny lub duży. Zdaniem FAPA czynniki te nie zostały jeszcze doprecyzowane, a będą decydowały o wydatkach z budżetu i zaangażowaniu się pań- stwa w realizację IST. Komisja Europejska szacuje, że aktualnie uprawnionych do takich płatności byłoby 20 proc. farmerów (w Polsce 10 proc.). Koszty z tego tytułu w skali UE wyniosłyby 7 mld euro rocznie, największe w Hiszpanii i we Włoszech (po ok. 1,3-1,4 mld euro rocznie).

W Polsce barierą wdrożenia IST jest brak ewidencji dochodów rolników, którzy nie podlegają systemowi podatku dochodowego. Analizy są prowadzone z wykorzystaniem informacji Sieci Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych – FADN ( Farm Accountancy Data Network). Estymacje Network FADN opierają się na próbie 12 431 gospodarstw o wartości ekonomicznej powyżej 2 ESU, co odpowiada rzeczywistej dochodowości ok. 753 tys. rolników, a więc tylko połowy spośród gospodarujących na areale powyżej 1 ha.

Raport FAPA przyznaje, że wdrożenie mechanizmu gwarancji IST w tej sytuacji byłoby obarczone istotnym błędem. Ponadto baza danych FADN pozwala na szacunki w skali całego kraju, natomiast nie uprawnia do zastosowania IST w odniesieniu do konkretnego gospodarstwa. Wdrożenie nowego instrumentu wymaga szczegółowych informacji fi nansowych z co najmniej 3 lat poprzedzających. W opinii autorów raportu alternatywnym rozwiązaniem może być warunkowanie płatności IST od zaangażowania rolnika w system ubezpieczeń dobrowolnych.

Od nędzy do ...