Fundusze Europejskie: Bank czy skarpeta?

Tylko 12 proc. MŚP inwestuje, korzystając z kredytu bankowego. Do banków trafiają najbardziej innowacyjni przedsiębiorcy, ze strategią i wizją rozwoju swoich firm. Ten konserwatyzm sektora wynika z awersji do ryzyka związanego z pozyskiwaniem środków obcych. Są to w większości przedsiębiorstwa rodzinne, którym często kredyt kojarzy się z możliwością utraty majątku (bankructwo, przejęcie). Drugim czynnikiem jest koszt pozyskania finansowania. Nie chodzi tylko o prowizje i odsetki, ale także o cenę poręczenia kredytu. MŚP nie dysponują aktywami o wysokiej wartości, które mogłyby stanowić odpowiednie zabezpieczenie. Niepokojące jest to, że 50 proc. tych przedsiębiorców w ogóle nie myśli o zdobywaniu nowych nisz rynku i rozwoju, a aż 72 proc. nie korzysta z procedur zarządzania ryzykiem.

MŚP nie zachwyca… na razie

Przywiązanie do samofinansowania nie jest jednak ortodoksyjne, bowiem MŚP chętnie sięgają po fundusze europejskie. Środki te nie są kapitałem obcym, lecz bezzwrotną nieoprocentowaną dotacją. Problem w tym, że unijnych pieniędzy kierowanych bezpośrednio do małych przedsiębiorstw nie ma zbyt wiele. W latach 2004-2006 stanowiły one zaledwie 1,2 proc. wartości inwestycji. Obecnie aż 17,9 proc. MŚP deklaruje, że zwiększy wykorzystanie funduszy unijnych. Nawet jeśli nie jest to realne, pokazuje problem, że tyleż MŚP planuje inwestycje, na które nie posiada pełnego finansowania.

MŚP, czyli przedsiębiorstwa zatrudniające do 249 pracowników, to 99,83 proc. firm w Polsce, czyli ponad 1,7 mln aktywnych podmiotów gospodarczych (w systemie REGON jest zarejestrowanych 3,8 mln firm). Zatrudniają ponad 6,5 mln osób (47 proc. ogółu pracowników), mają 60-proc. udział w przychodach sektora przedsiębiorstw, ale dysponują tylko nieco ponad 40 proc. wartości aktywów. Z badań PARP wynika, że od 2004 r. przeżyło mniej niż jedna trzecia MŚP. Co roku znika 250 tys. małych firm i mniej więcej tyle samo powstaje nowych.

MŚP działają z opóźnieniem w stosunku do firm dużych. Dlatego ich aktywność rośnie w momencie, gdy gospodarka jest już w okresie utrwalonego wzrostu. Badanie wykazało, że rynek MŚP coraz bardziej specjalizuje się, szyje produkty na miarę. Tendencje te będą się pogłębiać. Trzykrotnie zwiększyła się liczba firm nieobawiających się skutków agresywnej konkurencji. Potwierdzałoby to założenie o działaniu w niszy rynkowej i dostosowywaniu produktów i usług do wymagań klientów.

Jeremie – nasza nowa konkurencja?