EURO 2012: Warszawa wizytówką imprezy i całego kraju

Maciej Małek

Pomimo że wokół stadionu narosło wiele nieporozumień, do politycznych włącznie, stanowi on charakterystyczny punkt w krajobrazie miasta. Przeciwnicy i krytycy tej realizacji twierdzą nawet, że przytłacza swoim ogromem.

Wielkie gabaryty to wielkie możliwości

Nie ulega kwestii, że pewne błędy popełniono już na samym wstępie. Pierwotny termin zakończenia inwestycji fachowcy, a za takiego wypada uznać Edwarda Obiałę, projektanta i twórcę stadionu olimpijskiego w Sydney, od razu uznali za nierealny. Wpadki w rodzaju tej ze schodami zdarzają się w tak dużych realizacjach, choć nie ulega kwestii, że nie pomogło to w budowaniu atmosfery wokół imprezy i samego obiektu. Autorzy projektu -Konsorcjum JSK Architekci sp. z o.o., GMP International GmbH oraz Schlaich Bergermann Und Partner pierwotny koszt inwestycji szacowali na 1,252 mld, która to kwota została znacznie, mówi się o 2 mld, przekroczona. Nawet pierwotne założenia kosztowe czyniły inwestycję bezprecedensową, gdy idzie o skalę finansowania obiektu sportowego w Polsce. Również pojemność stadionu – 55 tys. widzów – czyni go liderem wśród aren EURO 2012. Z pewnością mecz inauguracyjny, ćwierćfinałowy i półfinał, bo te spotkania zaplanowano na warszawskim obiekcie, pozwolą wykorzystać ten potencjał w pełni. Elewacja zewnętrzna, w zamyśle projektantów do barw narodowych zdaje się budzić największe wątpliwości mieszkańców stolicy. Z kolei dach złożony z części stałej i ruchomej to majstersztyk konstrukcyjny i architektoniczny. Stadion zapewnia 1750 miejsc parkingowych, 45 tys. m2 powierzchni komercyjnej i 66 komfortowych lóż VIP-owskich.

Z myślą o kibicach

Główna lokalizacja strefy kibica na Mistrzostwach Europy zlokalizowana zostanie wokół Pałacu Kultury i Nauki. Jej powierzchnia – 120 tys. m2 – zapewni przyjęcie 20-30 tys. kibiców, zaś w dniu meczu nawet 100 tys. W skład strefy wejdzie strefa gastronomii (7 tys. m2), sklep z oficjalnymi gadżetami UEFA EURO 2012, Centrum Prasowe z platformą dla stacji TV, strefa rozrywki, którą zagospodarują oficjalni sponsorzy i dwie sceny oraz osiem wielkowymiarowych ekranów. Zaplecze sanitarne stanowić będzie 400 przenośnych kabin i umywalni. Próba generalna, choć w mniejszej skali, odbyła się 2 grudnia o godz.15.30, podczas ceremonii losowania grup finałowych na EURO 2012. Potwierdziła zapotrzebowanie mieszkańców Warszawy na zbiorowe przeżywanie emocji związanych z największą w dziejach naszego kraju imprezą sportową.

Wyzwanie dla miasta

Skala imprezy i wielostronność koniecznych do właściwego jej przygotowania i przeprowadzenia działań sprawiły, że prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz po podpisaniu we wrześniu 2007 r. umowy miasta gospodarza z UEFA, powołała 33-osobowy Zespół Organizacyjny pod przewodnictwem Jacka Wojciechowskiego, zastępcy prezydenta Warszawy. Zgodnie z wymogami określonymi przez UEFA powołano koordynatorów odpowiedzialnych za zakwaterowanie, bezpieczeństwo, promocje i organizację strefy kibica, transport, własność intelektualną, zabezpieczenie medyczne, wolontariat i komunikację społeczną, zabezpieczenie infrastruktury miejskiej i programy społeczne. Składają się na złożoną architekturę przygotowania imprezy, przy czym priorytetowo potraktowano warunki bezpieczeństwa, zapewnienie właściwej i dostosowanej do potrzeb gości bazy noclegowej, wreszcie transportu publicznego do i ze stadionu oraz w obrębie miasta. Łączna wartość inwestycji przeprowadzonych przez miasto, w liczbie blisko czterdziestu zamknie się kwotą 6 mld zł. W tym pakiecie znalazły się rozbudowa ul. Modlińskiej, budowa ul. Poleczki w rejonie Okęcia i zintegrowany System Kierowania Ruchem, którego pierwszy etap objął 37 skrzyżowań. W otoczeniu Stadionu Narodowego przebudowano ulice: Francuską i Paryską od Ronda Waszyngtona do Wersalskiej i Brukselskiej. Zmodernizowano – od strony Wisły – ul. Wybrzeże Szczecińskie.

Samolotem bliżej

Ze względu na stan polskich dróg i kolei przyjęto założenie, że wielu kibiców przybędzie do Polski drogą lotniczą. W przypadku Warszawy szacuje się, że podczas EURO 2012 skorzysta od 10 do 30 tys. osób, co oznacza konieczność zwiększenia od 50 do 150 liczebności samolotów. Liczba tzw. dodatkowych operacji powietrznych w Warszawie obliczana jest na 104. Już w sierpniu minionego roku prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego zdecydował o skoordynowaniu rozkładów w portach lotniczych miast gospodarzy imprezy, co stworzy możliwość dostosowania infrastruktury i przepustowości lotnisk do zwiększonego strumienia pasażerów. Za koordynację tych działań odpowiada firma Airport Coordination Limited. Trzynaście nowych składów Szybkiej Kolei Miejskiej zapewni dogodny transport z lotniska.

Najwygodniej z ZTM

Na potencjał transportu publicznego składają się, obok metra, autobusy, tramwaje i kolej podmiejska. Zakupiono 100 nowych autobusów. Na terenie miasta przewidziano uruchomienie specjalnej organizacji komunikacji miejskiej, między innymi autobusy łączące centrum miasta ze stadionem oraz lotniskiem, a także z tymczasowymi parkingami organizowanymi na obrzeżach miasta w dni meczowe z myślą o kibicach przyjeżdżających do Warszawy własnymi samochodami. Podczas turnieju dostępny będzie jeden zintegrowany bilet miejski. Oblicza się, że w bezpośrednim otoczeniu stadionu zdolności przewozowe w jednym kierunku pozwolą przemieścić do 65 tys. pasażerów w ciągu godziny. Aby nie zakorkować centrum miasta, zorganizowano centra przesiadkowe. Dla przykładu węzeł Młociny to stacja metra, pętle: tramwajowa i autobusowa, parking P&R. Łączna liczba nowo oddanych parkingów „parkuj i jedź” to jedenaście.

Niezbędne wsparcie

Wzorem innych miast Warszawa przeprowadziła nabór chętnych do pracy w wolontariacie. Proces wstępnej rekrutacji zakończono 22 stycznia. Przeważali studenci i czterdziestolatkowie, ale wiek nie stanowił bariery, skoro najstarszy wolontariusz liczy sobie 78 lat. Podstawowe kryterium naboru stanowiła znajomość języka angielskiego w stopniu komunikatywnym. Ambasada i strefa kibica, centra medialne, punkty informacyjne bezpośrednie otoczenie stadionu, lotniska, dworce i stacje przesiadkowe – wszędzie tam wolontariusze służyć będą gościom informacją i pomocą.

Kolej robi co może

Nie wszystkie założone inwestycje kolejowe doczekają się finalizacji na EURO 2012. Najpoważniejsze zrealizowane zadania to modernizacja i przebudowa, odpowiednio: Dworca Centralnego i Dworca Wschodniego, linii średnicowej i przystanku Warszawa Stadion, wreszcie Dworca Wileńskiego. Poprawiły one estetykę i funkcjonalność obiektów, a w przypadku budowy łącznicy pomiędzy stacją pod lotniskiem im. Chopina a linią radomską gwarantuje szybki dojazd do centrum miasta i strefy kibica. Tylko prace nad kosmetyką Dworca Centralnego pochłonęły prawie 50 mln zł.

Priorytetem bezpieczeństwo

Założeniem, które przyjęli organizatorzy imprezy, jest bezpieczne miasto – bezpieczna impreza. Zakończono budowę Centrum Bezpieczeństwa, gdzie znajdą siedzibę: Centrum Powiadamiania Ratunkowego z operatorami numeru 112, będącego elementem krajowego systemu powiadamiania ratunkowego (policja, straż pożarna, pogotowie), Zintegrowane Stanowisko Koordynacji i Reagowania, które podczas mistrzostw spełniać będzie rolę sztabu zarządzającego bezpieczeństwem na terenie Warszawy, Zakład Obsługi Systemu Monitoringu Straży Miejskiej oraz Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu m.st. Warszawy. W ramach Zintegrowanego Stanowiska współdziałać będą Koordynator Policji, Koordynator Medyczny, Stanowisko Kierowania PSP i Koordynator Straży Miejskiej. System monitoringu to łącznie 3482 kamery, z czego 395 kamer miejskiego monitoringu wizyjnego, 285 kamer monitoringu metra, 104 kamery Zarządu Dróg Miejskich, 2442 kamery w autobusach i tramwajach i 234 kamery w składach SKM. Szeroko pojęte bezpieczeństwo to również zabezpieczenie medyczne. Miasto dysponuje 39 szpitalami publicznymi z 14 tys. łóżek. Nakładem 200 mln zł zmodernizowano pięć szpitali (Bielański, Wolski, Czerniakowski, Praski i Grochowski). Opracowano koncepcję zabezpieczenia medycznego. Zmobilizowano dodatkowo sześć zespołów ratownictwa medycznego, które sprawdziły gotowość podczas przeprowadzonych ćwiczeń z ratownictwa uwzględniających elementy ewakuacji i dużych zdarzeń o charakterze masowym. W liczbie szpitali referencyjnych znalazły się: dla potrzeb stadionu – Wojewódzki Szpital Bródnowski, dla drużyn – Wojskowy Instytut Medyczny, dla VIP-ów – Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, strefa dla fanów – Szpital Wolski i Szpital Czerniakowski, strefa kampingowa – Szpital Bielański. Każda z placówek przygotowała plany reagowania w sytuacjach kryzysowych zgodne z wytycznymi WHO. W ramach otwartej opieki medycznej tylko centrum zlokalizowano 8 przychodni dla gości zagranicznych.

Będzie gdzie spać

Tylko w Warszawie zapewniono 33 tys. miejsc noclegowych, tym, którzy zechcą odpocząć od zgiełku wielkiego miasta, przygotowano na terenie Mazowsza kolejne 26 tys. Niezależnie od tego tylko w ramach Carlsberg Euro Camp funkcjonować będzie 5 tys. miejsc. Ościenne łódzkie oferuje 15 tys. miejsc a. Lublin i okolice dalsze 5 tys. Osobną pulę stanowią miejsca noclegowe dla potrzeb UEFA. Stołeczna Agrykola będzie gościła w centrum hotelowo-treningowym sędziów imprezy.

Promocja do ostatniej chwili

Organizatorzy regularnie byli obecni na imprezach, targach specjalistycznych i eventach organizowanych w stolicach europejskich w ostatnich latach. Warszawa ze swoją ofertą turystyczną, potencjałem infrastruktury, imprezami kulturalnymi, w tym o charakterze masowym, handlem, gastronomią zabytkami i centrami rekreacji stworzy dobre warunki wszystkim tym, którzy zdecydują się przy jechać na EURO 2012. To największa od lat okazja, by przekonać przybyszy, że Warszawa to atrakcyjne europejskie miasto.

Więcej ciekawych artykułów w numerze 1(20) Europejskiego Doradcy Samorządowego