Etyka w finansach – Nagroda Robina Cosgrove: Etyka w finansach nagrodzona…

Róża Milic-Czerniak, Komisja Etyki Bankowej przy ZBP

Zaproszenie do refleksji nad zachowaniami etycznymi w bankach w dobie przyśpieszonego budowania kapitalizmu w sytuacji kryzysu finansowego w ramach konkursu Etyka w finansach spotkało się z dużym zainteresowaniem. Ponad sto osób zgłaszało różne pytania o udział w tym konkursie. Na wysłanie prac zdecydowało się 27 osób, wywodzących się zarówno z grona pracowników banków, jak i środowiska akademickiego (studenci, pracownicy naukowi).

Zagadnienia poruszane w esejach zgłaszanych do dotychczasowych międzynarodowych edycji konkursu oraz edycji hiszpańskiej pokazywały ogromne zainteresowanie młodych pracowników banków aktualnym, ekonomicznym kontekstem zachowań etycznych bez względu na szerokość geograficzną oraz przynależność kulturową i zaangażowanie pracodawców we wdrażanie zdobytych tą drogą doświadczeń. Przeważały w nich z jednej strony zagadnienia natury ogólnej zawarte w rozważaniach na temat zasadności łączenia etyki i finansów, istoty instrumentów finansowych typu derywaty oraz poszukiwania bardziej uniwersalnych rozwiązań, by zbliżyć etykę i finanse.

W odróżnieniu od tematów powyższych, tematy prac w edycji polskiej skoncentrowały się wokół zagadnień związanych z deontologią zawodu pracownika bankowego – głównie doradców, a więc osób odpowiedzialnych za kontakty z klientami oraz za realizację planów sprzedażowych, czyli de facto za wyniki osiągane przez bank. Wręcz z pasją podejmowano wątki związane z ochroną godności pracownika („Plany sprzedażowe jako podstawowa determinanta łamania etyki w sektorze bankowości i finansów” autorstwa Marcina Strońskiego) oraz pokazywano przy jej braku nie tylko pęknięcia na linii zadowolony pracodawca/przełożony – zadowolony pracownik – zadowolony klient („Doradca bankowy jako pierwsze ogniwo relacji pomiędzy bankiem i klientem w kontekście problemu etyki w skali mikro” autorstwa Krzysztofa Świeszczaka), ale wręcz konsekwencje kolizji wartości osobistych z nie zawsze etycznymi zadaniami narzucanymi przez przełożonych („A gdyby zmienić (meta) zasady gry?” autorstwa Ewy Kruchowskiej).

Przedstawione w esejach sytuacje dnia codziennego pracownika banku zdają się wskazywać na egzystowanie wciąż klasycznego podejścia taylorowskiego do pracowników, w którym w realizacji zadań wzajemne relacje przełożonego i podwładnego są nacechowane uprzedmiotowieniem podwładnego w działaniach operacyjnych kadry kierowniczej. Podejście takowe cechował początek kapitalizmu, i to w ...