Edukacja: Zrzeszenie jako wyraz kultury organizacyjnej banku spółdzielczego

Alicja Brand

W odniesieniu do efektywnie prosperującego banku spółdzielczego, zadeklarowana przezeń wola przystąpienia do zrzeszenia, do organizacji gospodarczej, świadczy o jego gotowości do uczestnictwa w swoistym długoterminowym projekcie ukierunkowanym na zabezpieczenie interesów całej zrzeszonej wspólnoty.

1. Kultura organizacyjna i jej elementy składowe

W warunkach gospodarki wolnorynkowej i różnorodności form organizacyjno- prawnych przedsiębiorców, brak jest możliwości wyczerpującego zdefiniowania kategorii „kultura organizacyjna” w sposób umożliwiający wykazanie wszystkich elementów konstrukcyjnych tego szerokiego pojęcia dla każdej z form organizacyjnych funkcjonujących na rynku, a także z uwzględnieniem stopnia rozwoju i obszaru działania każdej z nich.

W literaturze przedmiotu z obszaru nauk organizacji i zarządzania często rozwijane jest pojęcie kultury organizacyjnej podmiotu gospodarczego jako sposobu życia (funkcjonowania) danej organizacji1. A zatem sposób, w jaki dana forma rynkowa funkcjonuje, czyli jak powstała, jak działa, jak się rozwija, jak oddziałuje na otoczenie gospodarcze, stanowi o jej kulturze organizacyjnej.

W świetle różnorodności definicji kategorii „kultura organizacyjna” zasadne jest podjęcie próby wyjaśniania tego pojęcia za pomocą pojęć ogólnych, uniwersalnych dla organizacji rynkowych. Proponowane elementy definiujące tę kategorię to: cele organizacji, wiedza i umiejętności jej zasobów, wartości, postawy i zachowania zarówno wewnątrzorganizacyjne, jak i te podejmowane wobec otoczenia zewnętrznego.

Te pięć elementów wykazanych na rys. 1 jako składowe kultury organizacyjnej pełnią rolę kulturotwórczą. Elementy te w bieżącym życiu organizacji wywierają na siebie wzajemny wpływ.

Cele organizacji to wspólny interes danego przedsiębiorstwa, czyli ogół działań polegających na realizowaniu obranego przez nie przedmiotu działalności. W odniesieniu do banków spółdzielczych jest to wykonywanie czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym, w warunkach posiadania wymaganych prawem zezwoleń, a także w warunkach prowadzenia działalności w interesie członków (zgodnie z definicją spółdzielni).

Wiedza i umiejętności to ogół talentów i informacji, w szczególności tych dotyczących specyfiki branży. Efektywne wykorzystanie tych elementów, czyli ich ukierunkowanie na realizowanie misji organizacji, świadczy o profesjonalizmie kadry zarządzającej podmiotem gospodarczym i o jej umiejętnościach uaktywniania kapitału intelektualnego tkwiącego w podwładnych. Kulturę banku spółdzielczego tworzy zatem profesjonalizm menedżerów i kierowanych przez nich pracowników. Zgodnie z literaturą branżową elementami profesjonalizmu są następujące wartości: niezależność, odpowiedzialność, pragmatyzm, racjonalizm, identyfikacja z zawodem, potrzeba osiągnięć.2

...