Edukacja: Wiedza i nauka – źródła kompetencji banku spółdzielczego

Alicja Brand

One bowiem wpływają na decyzje partnerów gospodarczych, uczestniczą w transakcjach finansowych, realizują je i kształtują zgodnie z przyjętymi przez siebie procedurami. Banki, wykonując swoją statutową działalność, stają się siłą swojego otoczenia, a jednocześnie, dzięki ustawicznemu i rosnącemu zapotrzebowaniu na ich ofertę produktową, same stają się silniejsze gospodarczo. W ten sposób aktywnie przyczyniają się do budowania otoczenia gospodarczego.

W krajowym, lokalnym wymiarze rynku szczególna rola przypada bankom spółdzielczym. One bowiem kształtują siłę gospodarczą lokalnej społeczności. Niezależnie od tego, czy klientem banku spółdzielczego jest lokalny przedsiębiorca, osoba fizyczna (tzw. detalista), czy jednostka samorządu terytorialnego, czynności i transakcje finansowe dokonywane poprzez ten bank, mają swój lokalny gospodarczy wymiar i zasadniczo wpływają na aktywizację podmiotów lokalnego rynku.

1. Bank spółdzielczy jako organizacja

W nauce socjologii oraz w naukach organizacji i zarządzania rozwijany jest szereg modeli kategorii „organizacja”. Zgodnie z jednym z nich, tzw. pojęciowym modelem organizacji, na organizację składają się:

• struktura społeczna,
• struktura fizyczna,
• kultura (kulturowy wymiar działalności ekonomicznej),
• technologia.

Wszystkie te struktury konstruujące organizację, zwane też sferami, nakładają się na siebie i wzajemnie się przenikają. Przedstawione relacje pomiędzy nimi ilustruje rysunek 1.

Odnosząc zaprezentowany model pojęciowy do banku spółdzielczego, należy zauważyć, że występują w tym podmiocie wszystkie wykazane w tym modelu sfery:

• bank spółdzielczy dysponuje swoją strukturą społeczną (członkowie, organy statutowe, osoby zatrudnione);
• bank spółdzielczy ma swoją strukturę fizyczną (struktura organizacyjna);
• bank spółdzielczy ma swoją kulturę organizacyjną (kształtowana przez instrumenty z obszaru dobrych praktyk bankowych: zasady ładu korporacyjnego i dobrych praktyk spółdzielczych);
• bank spółdzielczy ma swoją technologię (formy i sposób działania w obszarze przetwarzania zasobów, czyli m.in. w obszarze realizowania transakcji finansowych).

A zatem, każdy bank spółdzielczy, niezależnie od rozmiaru tego przedsiębiorstwa i niezależnie od liczby osób w nim zatrudnionych, stanowi złożony system społeczno-techniczno-ekonomiczny.

2. Ludzie banku spółdzielczego

Koncertując się na sferze struktury społecznej, stanowiącej składową banku spółdzielczego, jako organizacji, należałoby nawiązać do rozwijanych w naukach organizacji i zarządzania teorii dotyczących znaczenia osób zatrudnionych w „organizacji” dla niej samej. Element ludzki bowiem, czyli ludzie organizacji, aktywizują ją, nadają sens jej formalnemu istnieniu. Ludzie stanowią strukturę społeczną organizacji, wypełniają jej strukturę fizyczną, ożywiają procedury, realizują cel organizacji, wdrażają przyjętą przez nią technologię. Z tego właśnie względu stanowią jeden z jej cenniejszych zasobów. W teorii zarządzania niejednokrotnie ów element osobowy przedsiębiorstw określa się mianem „kapitału ludzkiego”. Mimo użycia w tym sformułowaniu kategorii „kapitał”, która immanentnie kojarzy się z wartością w wymiarze finansowym, pojęcia kapitału ludzkiego nie należy kojarzyć bezpośrednio w ten sposób. Wartość kapitału ludzkiego to suma wiedzy i umiejętnoś...