Doradzamy i informujemy: Partnerstwo publiczno-prywatne
Partnerstwo publiczno-prywatne, które bywa często w skrócie określane jako PPP, to forma współpracy pomiędzy podmiotami publicznymi i podmiotami prywatnymi przy realizacji zadań publicznych
Łukasz Lipski,
Adwokat, prawnik w Europejskiej Grupie Doradczej
Kwestie prawne dotyczące partnerstwa publiczno-prawnego reguluje w szczególności Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100, z późn. zm.).
Partnerstwo publiczno-prywatne jest od wielu lat uznawane za bardzo korzystną formę realizacji inwestycji infrastrukturalnych i jest stosowane w wielu krajach świata.
Generalnie istotą PPP jest dążenie do tego, aby w dane przedsięwzięcie angażować jak najmniej środków publicznych. Z reguły podmiot prywatny, który realizuje określone zadanie nie otrzymuje z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, lecz poprzez zawarcie stosownej umowy eksploatuje infrastrukturę, która powstała, czerpiąc z niej zysk. Daje mu to gwarancję na to, że osiągnie zwrot kapitału, który zainwestował, a ponadto osiągnie zakładany zysk. To wszystko powoduje, że partnerstwo publiczno-prywatne staje się atrakcyjną formą współpracy dla obydwu stron.
Przedsięwzięcie objęte partnerstwem publiczno-prywatnym może polegać na budowie lub remoncie obiektu budowlanego, świadczeniu usług, wykonaniu dzieła, w szczególności wyposażeniu składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartość lub użyteczność lub inne świadczenie, jeżeli jest połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany.
Ustawa o partnerstwie publiczno-prawnym określa, że do zadań ministra właściwego do spraw gospodarki należy upowszechnianie i promowanie PPP. Wskazując na wyżej przedstawione korzyści, jakie niesie za sobą partnerstwo publiczno-prywatne, działania te są w pełni pożądane.
Generalną zasadą jest również to, iż w przeważającej większości do wyboru partnera prywatnego i umów o partnerstwie stosuje się przepisy dotyczące prawa zamówień publicznych (Dz. U. z 2010, Nr 113, poz. 759, z późn. zm.), bądź ustawę o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2009, Nr 19, poz. 101, z późn. zm.).
Niezależnie od tego, co będzie przedmiotem przedsięwzięcia, a także obowiązku zamieszczenia ogłoszenia w „Biuletynie Zamówień Publicznych” lub „Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej”, podmiot publiczny ma obowiązek zamieszczenia dodatkowej informacji o planowanym partnerstwie publiczno- prawnym w „Biuletynie Informacji Publicznej”.
Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym określa kryteria wyboru oferty w szczególności dotyczące ryzyka związanego z przedsięwzięciem, terminem i wysokością płatności.
Oczywiste jest, że po wyborze oferty następuje podpisanie umowy o partnerstwie, przy czym ustawodawca pozostawił stronom swobodę co do formy umowy, co powoduje, że strony mogą swobodnie ukształtować jej treść.
Jednakże umowa powinna zawierać regulacje dotyczące:
- zobowiązania partnera prywatnego do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią;
- zobowiązania podmiotu publicznego do współdziałania w celu osiągnięcia celu przedsięwzięcia, w szczególności przez wniesienie wkładu własnego;
- wynagrodzenia partnera prywatnego;
- skutków nienależytego wykonania i niewykonania zobowiązania, w szczególności kary umowne lub obniżenie wynagrodzenia partnera prywatnego;
Umowa o partnerstwie publiczno-prawnym może przewidywać, że w celu jej wykonania podmiot publiczny i partner prywatny zawiążą spółkę kapitałową: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną.
Mogą zostać zawiązane także spółka komandytowa lub spółka komandytowo-akcyjna, z tym że jedynym wymaganiem jest to, iż podmiot publiczny nie może być w takiej spółce komplementariuszem.
W każdym roku ustawa budżetowa musi określać łączną kwotę, do wysokości której organy administracji rządowej mogą w danym roku zaciągać zobowiązania finansowe z tytułu umów o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Minister finansów publicznych musi wyrazić zgodę na sfinansowanie przedsięwzięcia z budżetu państwa w kwocie przekraczającej 100 mln zł. Nie dotyczy to środków przeznaczonych na finansowanie programów operacyjnych określonych w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U z 2009, Nr 84, poz. 712, z późn. zm.).