Credit Agricole: dalszy wzrost cen prądu dla firm jest nieunikniony?
Wzrost hurtowych cen energii elektrycznej wynika z dwóch czynników cenotwórczych. Pierwszym z nich jest wzrost cen praw do emisji CO2, których cena na Europejskiej Giełdzie Energii (EEX) w czerwcu br. wyniosła 83,75 EUR/t (+59% r/r). Drugim czynnikiem oddziałującym w kierunku wzrostu cen energii elektrycznej jest wyższa cena węgla, która w czerwcu br. wyniosła 338,94 USD/t (+216% r/r, cena węgla ARA). Wymienione wyżej czynniki mają szczególnie silny wpływ na ceny energii elektrycznej w Polsce, gdyż ok. 70% energii w Polsce pochodzi z paliw stałych. Biorąc pod uwagę wyraźne osłabienie złotego, które nastąpiło w ostatnich miesiącach, ceny praw do emisji CO2 i ceny węgla wyrażone w złotych wzrosły w analogicznym okresie jeszcze silniej (odpowiednio 64% i 272% r/r), co dodatkowo pobiło hurtowe ceny energii w Polsce.
Relacja pomiędzy cenami energii elektrycznej, węgla i praw do emisji CO2
Z użyciem modelowania ekonometrycznego można wyznaczyć długookresową relację pomiędzy cenami energii elektrycznej, węgla i praw do emisji CO2. Te dwa czynniki cenotwórcze tłumaczą ponad 90% zmienności hurtowych cen energii elektrycznej w długim okresie. W krótkim okresie bieżące ceny energii elektrycznej mogą odchylać się od tej długookresowej relacji z uwagi na oddziaływanie innych czynników (np. wzrost niepewności, spekulację, zmianę wysokości marż producentów energii), jednak w długim okresie będą one ponownie do niej zbiegały. Na podstawie danych historycznych, z użyciem naszego modelu ekonometrycznego możemy oszacować, że wspomniane odchylenia są jednak dosyć szybko korygowane. Krótkookresowe odchylenie od długookresowej relacji kosztowo-cenowej jest w 62% korygowane w ciągu jednego miesiąca.
Prognozowanie cen energii elektrycznej jest obecnie utrudnione z uwagi na podwyższoną niepewność (dotyczącą m.in. dalszego przebiegu wojny w Ukrainie i ewentualnych przerwach w dostawach gazu z Rosji).
Tym samym nie konstruujemy konkretnego scenariusza dla kształtowania się cen węgla i uprawnień do emisji CO2, który determinowałby ceny energii elektrycznej w naszym modelu. Zakładamy, że będą one kształtowały się na średnim poziomie obserwowanym dotychczas w lipcu. Nie oznacza to jednak, że cena energii elektrycznej również nie ulegnie zmianie względem obecnych poziomów. Na podstawie naszego modelu szacujemy, że bieżąca hurtowa cena energii elektrycznej (884,68 PLN/MWh) kształtuje się obecnie ok. 10% powyżej wspomnianej wyżej długookresowej relacji kosztowo-cenowej i przy założeniu braku zmian nominowanych w złotych cen węgla i cen praw do emisji CO2 w dłuższym okresie powinna zbiegać do poziomu ok. 800 PLN/MWh. W tabeli poniżej prezentujemy również prognozowane na podstawie modelu ceny energii elektrycznej w zależności od materializacji różnych scenariuszy dla dwóch głównych czynników kosztowych.
Kształtowanie się ostatecznych obciążeń dla przedsiębiorstw związane ze zużyciem energii elektrycznej jest również obarczone znaczącą niepewnością z uwagi na możliwą interwencję rządu w tym zakresie. Przykładowo, w 2019 r. średnie i duże przedsiębiorstwa w Polsce mogły uzyskać rekompensaty za zużytą energię elektryczną w ramach pomocy de minimis w wysokości 15 PLN/MWh. W marcu br. Komisja Europejska przyjęła tymczasowe ramy prawne – Temporary Crisis Framework (TCF) – aby kraje członkowskie mogły częściowo zrekompensować przedsiębiorstwom, w szczególności intensywnym użytkownikom energii, dodatkowe koszty wynikające z podwyżek cen gazu i energii elektrycznej. Wsparcie to może być udzielone w dowolnej formie, w tym w formie dotacji bezpośrednich. W ramach TCF Niemcy dofinansują przedsiębiorstwa w łącznej kwocie 5 mld EUR. Wsparcie dla poszczególnych przedsiębiorstw będzie uzależnione od energochłonności danej działalności.
