FN 2014/04-06 (kwiecień – czerwiec 2014)

Stoimy przed szansą wzrostu podaży kredytów hipotecznych. Nowa wersja rekomendacji S wprowadzona w 2014 r. stawia wymóg minimalnego, 5-procentowego wkładu własnego, co w pewnym stopniu ograniczy popyt na kredyty hipoteczne, jednak perspektywa powstania kilku nowych banków hipotecznych może tworzyć dobrą przeciwwagę. Nowe banki hipoteczne nie uzyskają szybko skuteczności w zakresie wzrostu podaży kredytów, ponieważ jest to uzależnione od tego, jak szybko nastąpi nowelizacja ustawy o bankach hipotecznych i listach zastawnych.

Program Mieszkanie dla młodych (MdM) w głównej części skierowany jest do osób (małżeństw, osób samotnie wychowujących dziecko oraz tzw. singli²) w wieku do 35 lat³, chcących nabyć na rynku pierwotnym⁴ swoje pierwsze mieszkanie (lokal mieszkalny, albo dom jednorodzinny⁵) z wykorzystaniem kredytu (wyłącznie na zakup mieszkania⁶).

Gospodarka Wielkiej Brytanii w 2011 roku ponownie weszła w fazę recesji. Pierwszy raz miało to miejsce w III kwartale 2008 roku w związku ze światowym kryzysem finansowym.

Inicjatywy ekologiczne są coraz popularniejsze w krajach Unii Europejskiej, szczególnie, te ściśle związane z newralgicznym rynkiem energetycznym. W 2013 roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rozpoczął program dopłat do domów energooszczędnych, a już w IV kwartale 2013 r. banki uruchomiły akcję kredytową powiązaną z systemem dopłat. Program wspiera aktywnie sześć banków, które złożyły 27 wniosków o przekazanie dotacji, na kwotę 810 tys. zł.

Przestąpienie Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 roku otworzyło nasz rynek mieszkaniowy na Europę. Przyniosło ze sobą impuls wzrostu cen mieszkań w Polsce, spowodowany po części przez napływ zagranicznych inwestorów, a także – dzięki wejściu do Polski międzynarodowych firm deweloperskich – nową jakość organizacji rynku deweloperskiego, nowy standard budowanych mieszkań oraz ich otoczenia, jednak przede wszystkim wzrost świadomości znaczenia prywatnej własności mieszkaniowej i dbania o zachowanie jej możliwie wysokiej wartości.

Deficyt instrumentów finansowania nieruchomości w Polsce wymaga szerszego wykorzystania listów zastawnych i obligacji hipotecznych. Kredyty hipoteczne dominują, zaś ich udział w portfelach banków nadmiernie obciąża ryzykiem tylko sektor bankowy i w bardzo małym stopniu pozostałe instytucje na rynku finansowym i kapitałowym partycypują w przejmowaniu ryzyka z rynku finansowania nieruchomości.

Szwajcaria to kraj o najwyższej w świecie stopie życiowej, której znaczącym wyróżnikiem jest – między innymi – najwyższy w Europie standard mieszkaniowy. Stanowi on kapitalizację utrzymującego się przez wiele lat, stabilnego wysiłku inwestycyjnego w budownictwie mieszkaniowym, możliwego w warunkach wysokich preferencji mieszkaniowych Szwajcarów i dobrej kondycji ekonomicznej ich państwa.

Nowy przedmiot zainteresowania inwestorów, poszukujących atrakcyjnych lokalizacji dla inwestycji w nieruchomości komercyjne, stanowią miasteczka lotniskowe (airport cities). Airport city obejmuje obszar zlokalizowany wokół portu lotniczego, w tym pasy startowe, terminale, elementy infrastruktury komunikacyjnej, a także działalność biznesową w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

SYTUACJA NA RYNKU KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH

Liczba i wartość nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych

Łączna liczba nowo udzielonych kredytów hipotecznych w pierwszych miesiącach 2014 roku wyniosła 41 942, co oznacza spadek o 7,65 proc. w porównaniu do poprzedniego kwartału. Pierwszy kwartał bieżącego roku był słabszy również w przypadku wartości nowo podpisanych umów z tytułu kredytów mieszkaniowych, która była niższa o 9,35 proc. w odniesieniu do wartości notowanych w ostatnim kwartale 2013 roku. Od stycznia do marca 2014 r. wartość nowo podpisanych umów o kredyt hipoteczny wyniosła 8,854 mld zł.

RYNEK NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH

Rok 2013, wbrew wcześniejszym prognozom, okazał się stabilny dla rynku nieruchomości mieszkaniowych. Kondycja rynku nieruchomości stymulowana była m.in. utrzymaniem stóp procentowych na niskim poziomie, co umożliwiało zaciągnięcie kredytu na korzystnych warunkach oraz ostatnią możliwością zaciągnięcia kredytu na 100 proc. wartości nieruchomości. Niższe niż dotychczas i stabilne ceny lokali mieszkalnych zachęcały klientów gotówkowych do inwestowania w tym segmencie rynku nieruchomości. Brak rządowego programu wspierającego zakup mieszkania, niski wzrost gospodarczy, niekorzystna sytuacja na rynku pracy i związana z tym emigracja młodych ludzi to tylko niektóre czynniki, które negatywnie oddziaływały na rynek nieruchomości mieszkaniowych w 2013 r.

Raport powstał w Departamencie Ryzyka Nieruchomości i Monitorowania Inwestycji mBanku Hipotecznego SA

Ludność

Poznań i sąsiadujący gminy powiatu poznańskiego zamieszkuje ok. 1 mln osób. Powiat poznański jest największym pod względem powierzchni powiatem w województwie wielkopolskim, stanowi zaplecze gospodarcze i mieszkalne Poznania. Zdecydowaną większość aglomeracji poznańskiej stanowią mieszkańcy miasta (ok. 54 proc.). Od 2007 r. w Poznaniu utrzymuje się dodatni przyrost naturalny, przy jednocześnie rejestrowanym ujemnym saldzie migracji. Obserwowany jest stopniowy odpływ ludności z miasta w kierunkach podmiejskich. Potwierdzają to dane informujące o stałym wzroście liczby ludności w powiecie poznańskim.

Informacja o sytuacji na rynku gruntów inwestycyjnych jest ważna dla wszystkich podmiotów funkcjonujących na rynku nieruchomości – tak w segmencie komercyjnym, jak i mieszkaniowym. Wynika to z faktu, że rynek gruntów w dużej mierze kształtowany jest przez przyszłe (także trudne do przewidzenia w perspektywie długoterminowej) trendy i zjawiska na rynkach powierzchni biurowych, magazynowych, handlowych oraz nieruchomości mieszkaniowych. Jednocześnie analizy rynku gruntów inwestycyjnych wymagają wybiegania daleko w przyszłość i brania pod uwagę wielu danych ogólnoekonomicznych, które trudno dokładnie przewidzieć. Wsparciem w ocenie przyszłości rynku gruntów inwestycyjnych jest analiza danych za minione okresy. Taka właśnie analiza została przeprowadzona w raporcie Emmerson Evaluation City Snapshot 2014, obejmującym najlepiej rozwijające się miasta poza Warszawą.

Jubileuszowy X Kongres Finansowania Nieruchomości, zorganizowany przez Komitet ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich, odbył się w dniach 28-29 listopada 2013 r. w Ożarowie Mazowieckim. Obszerną relację z pierwszego dnia obrad opublikowaliśmy w numerze 1/2014 naszego kwartalnika.

WALNE ZGROMADZENIE ZBP

W kwietniu br. odbyło się XXVI Walne Zgromadzenie Związku Banków Polskich, które wybrało nowe władze ZBP, wyznaczając kierunki działania Związku na lata 2014-2017. Walne Zgromadzenie Związku Banków Polskich to najważniejsze doroczne wydarzenie samorządu bankowego w Polsce.