BIK wprowadza nowe indeksy – popytu na kredyty konsumpcyjne i mieszkaniowe

W styczniu 2015 r. BIK Indeks Popytu na Kredyty Konsumpcyjne wyniósł 1,7%, natomiast BIK Indeks Popytu na Kredyty Mieszkaniowe -4,5%. Oznacza to, że w styczniu banki i SKOKi przesłały do BIK zapytania o kredyty konsumpcyjne na kwotę wyższą o 1,7% w porównaniu ze styczniem 2014 r. Jeśli chodzi o kredyty mieszkaniowe, to zapytania w tych samych okresach dotyczyły kwoty niższej o 4,5%. Nowe indeksy będą, po zakończeniu miesiąca, informowały o koniunkturze na rynku kredytów konsumpcyjnych i mieszkaniowych dla gospodarstw domowych. Metodyka indeksów została opracowana przez Biuro Informacji Kredytowej we współpracy z Instytutem Rozwoju Gospodarczego SGH. Dotychczasowe obserwacje i analizy pokazują, że jest duża korelacja pomiędzy wolumenem i zagregowaną wartością zapytań kredytowych a wartością kredytów udzielonych przez banki. Wskaźnik, BIK Indeks Popytu na Kredyty Konsumpcyjne (BIK Indeks PKK), informuje o rocznej dynamice wartości wnioskowanych kredytów konsumpcyjnych. Przez kredyty konsumpcyjne rozumie się łącznie: kredyty gotówkowe, kredyty ratalne, karty kredytowe oraz limity kredytowe. Wskaźnik obliczany jest w przeliczeniu na dzień roboczy, po wyłączeniu zapytań kredytowych na kwoty powyżej 200 tys. zł. Z kolei wskaźnik, BIK Indeks Popytu na Kredyty Mieszkaniowe (BIK Indeks PKM), informuje o rocznej dynamice wartości wnioskowanych kredytów mieszkaniowych. Wskaźnik obliczany jest w przeliczeniu na dzień roboczy po wyłączeniu zapytań o kredyty mieszkaniowe na kwoty przekraczające 1 mln zł.

Kredyty

W minionym roku odnotowano rekordową sprzedaż kredytów konsumpcyjnych o łącznej wartości 77,8 mld zł (7,6 mln kredytów). Jest to odpowiednio wzrost o 11%, jeśli chodzi o ich wartość i 13% w przypadku liczby udzielonych kredytów. Jednak patrząc na sytuację w poszczególnych kwartałach widać wyhamowanie tego trendu. Zdaniem dr. Mariusza Cholewy, prezesa zarządu BIK, na tak duże wzrosty miała wpływ dobra sytuacja gospodarcza kraju. Klienci chętniej składali wnioski o kredyt w bankach, a te były bardziej skłonne ich udzielać. Jednak częściowo na taki wynik mogło wpłynąć przeniesienie od 2013 roku do bilansów banków, kredytów ratalnych, które w niektórych z nich nie były w nim wcześniej uwzględniane. Odbiło się to zwłaszcza na dynamikach związanych z liczbami udzielanych kredytów a w mniejszym stopniu na ich wartości. Ogólnie, zgodnie z danymi BIK, jakość portfela kredytowego jest dobra a BIK Indeks – Kondycji Kredytów Konsumpcyjnych wynosi obecnie 62,9. W przypadku kredytów mieszkaniowych w IV kw. 2014 roku odnotowano osłabienie sprzedaży – dynamika wartości -9,9%. Jeśli chodzi o kredyty walutowe, to są one spłacane nawet lepiej niż te zaciągane w złotych. W styczniu tego roku odnotowano ujemna dynamika wniosków kredytowych, BIK Indeks – Popytu na Kredyty Mieszkaniowe -4,5%. W przypadku kart kredytowych można mówić, że ich portfel jest stabilny. Obecnie na rynku jest 6,3 mln kart czynnych w tym 3,9 mln aktywnych (wykorzystany limit ponad 200 zł.). Łącznie wykorzystane limity kart kredytowych wynoszą ok. 40%.

Dane gromadzone przez BIK

BIK przechowuje wszystkie historie kredytowe polaków. Łącznie dane 124 mln rachunków kredytowych należących do 22,8 mln osób w tym 27,2 mln aktywnych rachunków kredytowych należących do 15,3 mln osób. W bazie zgromadzone są też dane o 1,2 mln rachunków kredytowych należących do 656 tys. podmiotów gospodarczych. W tym aktywnych rachunków jest 747 tys. Jeśli chodzi o rachunki firmowe, to BIK nie ma jeszcze pełnej informacji ze wszystkich banków. Jak poinformował dr Mariusz Cholewa, od pewnego czasu BIK zbiera dane również z firm pożyczkowych. Na koniec roku było to ok. 800 tys. informacji o pożyczkach. Ta baza bardzo szybko rośnie. Obecnie BIK ma dane z dwudziestu kilku firm pożyczkowych (od części firm również tych największych na razie nie ma). Jak mówi dr Mariusz Cholewa, w tym roku BIK planuje zbierać informacje obejmujące trzy czwarte tego rynku. Przy tworzeniu raportów korzysta się również z informacji zgromadzonych przez BIG InfoMonitor. Jest to obecnie 4,8 mln informacji gospodarczych zebranych od momentu powstania w tym 2,1 mln aktualnych informacji gospodarczych z między innymi firm telekomunikacyjnych, windykacyjnych, pożyczkowych oraz od gmin i przedsiębiorstw.

Zgromadzone w bazach BIK dane mogą być wykorzystane w celu pozyskania dodatkowych informacji. Na przykład wynika z nich, że często kredyty na wysokie kwoty brane przez osoby prywatne, są w rzeczywistości przeznaczane na prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy łatwiej wziąć kredyt w banku jako osobie prywatną niż firmie. BIK na podstawie kilkuset tysięcy rachunków sprawdził, jakie grupy klientów korzystają z usług firm pożyczkowych. Ponad połowa klientów, którzy zaciągnęli w takich firmach pożyczkę w 2014 roku to osoby poniżej 32 roku życia. W sektorze bankowym stanowią oni około 20%. Nie są to też inni klienci niż banków. Tylko 15% z nich nie ma żadnej historii kredytowej. Z kolei aż 76% ma czynne kredyty w bankach. Ponad połowa nie ma problemów ze spłatą zobowiązań a tylko 18% ma przeterminowane o ponad 90 dni zobowiązania.

Bohdan Szafrański