Bezpieczeństwo: Zagrożenia dla systemu bankowego

Bohdan Szafrański

Nie chodzi tu o uciążliwe dla systemu bankowego i klientów wyłudzenia i oszustwa powodowane przez międzynarodowe grupy przestępcze. Tego typu zagrożenia są dość dobrze znane i w miarę skutecznie ograniczane. Są przy tym stale monitorowane przez różne instytucje. W USA przestępstwami finansowymi, oszustwami korporacyjnymi i nadużyciami instytucji finansowych, zajmuje się sekcja przestępstw finansowych (FCS) będąca częścią Federal Bureau of Investigation (FBI).

Zajmuje się tym także wiele organizacji, jak choćby Institute for Fraud Prevention (IFP), której przewodniczy obecnie Robert Coghlan z BNP Paribas. W badania nad tego typu przestępczością włączają się też uniwersytety. Na przykład przy Uniwersytecie Stanforda działa The Research Center on the Prevention of Financial Fraud. Związek Banków Polskich wydał, razem z Komendą Stołeczną Policji, informator dla osób starszych, mówiący o tym, jak unikać oszustw „metodą na wnuczka”. ZBP prowadzi System Dokumenty Zastrzeżone, bazę danych o dokumentach ukradzionych bądź zagubionych, co utrudnia wykorzystanie utraconych dowodów tożsamości przez przestępców w systemie bankowym. W większości opinii choć liczba oszustw związanych z dostępem do wielu usług bankowych poprzez internet rośnie, to dla branży ważniejsze są pośrednie skutki nadużyć – bo jeśli nawet są one mniej oczywiste, to podważają zaufanie inwestorów i konsumentów do całego sektora finansowego.

Zachowanie ciągłości działania

Trudno dziś wyobrazić sobie skutki, jakie dla gospodarki państwa może spowodować masowe przerwanie funkcjonowania sektora finansowego. Zgodnie z art. 3 pkt. 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym z 27 kwietnia 2007 r. w Polsce do infrastruktury krytycznej zalicza się też sieci teleinformatyczne. Stanowią one jedną z kluczowych dla bezpieczeństwa państwa usług. Przy zakłóceniu funkcjonowania sieci teleinformatycznych w skali państwa liczyć się trzeba zarówno ze skutkami finansowymi dla korzystających z nich podmiotów, jak i efektu międzynarodowego. Ten ostatni w przypadku branży bankowej ściśle powiązanej z infrastrukturą międzynarodową może być bardzo dotkliwy. Oczywiście takie masowe uszkodzenie czy zablokowanie infrastruktury telekomunikacyjnej wydaje się mało prawdopodobne, ale nie powinno być lekceważone. Świat nie odczuł w pełni jeszcze tej formy zagrożenia. Nie bez powodu w doktrynie obronnej wielu krajów pojawiły się zapisy o uznaniu ataków na systemy teleinformatyczne za akt wypowiedzenia wojny. W doktrynie wojennej Stanów Zjednoczonych sieć uznano za przestrzeń operacyjną do działania armii. Jak informował „Washington Post”, w USA powstaje broń cybernetyczna drugiej generacji, która może zostać użyta w ewentualnym ataku na Iran lub Syrię. Ma ona umożliwiać uszkodzenie komputerów przeciwnika – nawet tych, które nie mają dostępu do internetu. O tym, jak znaczny postęp uzyskano w rozwoju tego typu technologii, może świadczyć użycie wirusa (robak) Stuxnet, który zakłócił pracę instalacji nuklearnych w Iranie. Dugu, następca robaka Stuxnet, też atakujący systemy ...