Bezpieczeństwo: Kompleksowe narzędzie do wykrywania wyłudzeń kredytów w segmencie detalicznym i przedsiębiorców

Idea powołania Platformy Antyfraudowej BIK jest ściśle powiązana z wartościami i strategią odpowiedzialnego biznesu, realizowaną przez Biuro Informacji Kredytowej.

BIK zajmuje centralne miejsce w systemie wymiany informacji kredytowej pomiędzy instytucjami finansowymi w Polsce, zatem w jego DNA wpisuje się zapewnienie wysokiego bezpieczeństwa realizowanych transakcji i obrotu gospodarczego. Dotyczy to zarówno ryzyka kredytowego, jak również ryzyka operacyjnego związanego z próbami wyłudzeń kredytów i pożyczek. Odpowiedzią na ryzyko wyłudzeń kredytowych jest Platforma Antyfraudowa BIK, której sukces, wsparty najnowszą technologią, we współpracy sektorowej oraz międzysektorowej, już zapewnia skuteczną prewencję wyłudzeń kredytów w erze szerokiej cyfryzacji i automatyzacji procesów.

Rozwój Platformy Antyfraudowej BIK

Po udanym wdrożeniu w obszarze kredytów detalicznych, Platforma rozszerzyła teraz swoje działanie o wykrywanie wyłudzeń kredytów w obszarze klientów biznesowych. To kolejny krok w realizacji długofalowego podejścia BIK do zapobiegania stratom z tytułu nadużyć w całym rynku finansowym w Polsce.

Dotychczasowe działanie Platformy koncentrowało się w obszarze klientów indywidualnych i obejmowało wymianę kompletnych informacji na etapie wnioskowania o takie produkty, jak kredyty gotówkowe, ratalne, karty kredytowe, limity w koncie – w poszukiwaniu różnych przejawów nadużyć: kradzieży tożsamości, fikcyjnych tożsamości – „słupów” czy też skompromitowanych danych teleadresowych.

Łączna kwota wniosków wskazanych do analizy w 2018 r. osiągnęła wartość ponad 50 mln zł. System opracowany w BIK weryfikuje aplikacje w procesie kredytowym, pomiędzy uczestnikami wymiany danych w trybie online, za pomocą ponad 150 reguł narodowych, ze średnim czasem przetwarzania poniżej 2 sekund.

Dla instytucji finansowych, które zdecydowały się przystąpić do Platformy, możliwa jest również konfiguracja lokalnego systemu antyfraudowego wraz z dedykowanymi regułami oraz listami referencyjnymi odpowiadającymi specyfice danej organizacji.

Ryzyko nadużyć w procesach finansowania firm

Oszustwa w zakresie wyłudzeń produktów kredytowych w segmencie biznesowym (finansowanie przedsiębiorstw) obok analogicznych przypadków dla kredytów konsumenckich są dużym wyzwaniem dla rynku finansowego. Charakter tych przestępstw dotyka nie tylko banki i firmy pożyczkowe, ale także firmy leasingowe i faktoringowe. Przestępstwa związane z produktami kredytowymi dla przedsiębiorstw związane są często z powielanymi danymi osobowymi, przykrywanymi strukturą organizacyjną celem ukrycia nierzetelnych beneficjentów rzeczywistych oraz podmiotów i osób powiązanych z kredytobiorcą. Analiza wzorców zachowań osób przygotowujących się do popełnienia przestępstw wskazuje, że często dochodzi do wielkokrotnego wykorzystywania tych samych danych na wnioskach kredytowych osób fizycznych jak i przedsiębiorców. Dane podmiotu gospodarczego utworzonego na potrzeby popełnienia przestępstwa, jako miejsca pracy osoby fizycznej mogą być jednocześnie danymi podmiotu ubiegającego się o produkt kredytowy. Układów danych wskazujących na takie korelacje jest wiele, mogą dotyczyć m.in.:

• adresów osób fizycznych i adresów przedsiębiorstw celem przekierowania korespondencji osób i podmiotów z różnych wniosków na jeden adres,
• kontaktowych numerów telefonów i adresów e-mail, gdzie mamy do czynienia z posługiwaniem się przez osobę wyłudzającą finansowanie, jako osoba fizyczna, a później „ukrywającą się”, jako osoba powiązana z firmą z tym samym numerem telefonu,
• numerów kont bankowych celem przekierowania środków finansowych pochodzących z przestępstwa na jedno konto rachunku bankowego,
• danych identyfikacyjnych podmiotów i osób oraz numerów dokumentów tożsamości celem „ukrycia” się nierzetelnej osoby za firmą, która będzie ubiegać się o finansowanie i odwrotnie: próby „ukrycia” się nierzetelnej firmy przy wnioskowaniu osoby o kredyt indywidualny,
• danych dotyczących nabywanego przedmiotu celem wykrycia sytuacji wykorzystania danego przedmiotu, który może być przedstawiany, jako przedmiot fi nansowania lub zabezpieczenie zarówno przez osobę fizyczną jak i podmiot.

Platforma Antyfraudowa BIK w modelu dla MŚP

Chcąc zwiększać bezpieczeństwo realizowanych transakcji i obrotu gospodarczego w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw, Zespół BIK w ramach Platformy stworzył rozwiązanie dedykowane, wymagające nowego zintegrowanego podejścia. Nowe funkcjonalności są dostępne dla naszych klientów od grudnia 2018 r. Oczekiwaniem jest zmniejszenie liczby przypadków przestępstw finansowych, zwiększenie ochrony przedsiębiorców i konsumentów, integracja różnych źródeł i metod weryfikacji podmiotów w jednym narzędziu, uniknięcie utraty środków finansowych przez instytucje finansowe oraz klientów tych podmiotów. Ryzyka nadużyć w procesach finansowania firm opisane powyżej oraz wiele innych schematów zostały uwzględnione i odpowiednio zaadresowane w Platformie Antyfraudowej, poprzez następujące mechanizmy:

1. Platforma Antyfraudowa zakłada uniwersalne wyszukiwanie i współdzielenie negatywnych informacji (podejrzeń przestępstw) subskrybentów związanych z wnioskami kredytowymi zarówno wśród produktów kredytowych dla osób fizycznych, jak również produktów kredytowych dla przedsiębiorców. Mechanizm wyszukania takich korelacji (tzw. cross-check) uwzględnia zarówno statusy danych wskazujące na ryzyko nadużycia (status fraudowy sekcji danych/ wniosku), jak również decyzje kredytową wskazującą na zwiększone ryzyko nadużycia.
2. Wdrożony model danych zakłada również analizę podmiotów oraz osób powiązanych z firmą w ramach relacji własnościowych oraz zarządczych. Nie zapomnieliśmy także o tzw. stronach trzecich, czyli dostawcach/ kontrahentach, zabezpieczeniach czy też fakturach – one też mogą podlegać weryfikacji.
3. Automatycznie weryfikujemy status działalności w CEiDG/GUS. Subskrybenci dostaną możliwość wywołania odpytania publicznych rejestrów, a następnie wynik weryfikacji zostanie załadowany do PAF i uwzględniony w całościowej analizie ryzyka.
4. W ramach wniosków dotyczących przedsiębiorstw możliwe jest przekazywanie wybranych danych z ich sprawozdań finansowych. Analityk antyfraudowy w przypadku powiązania wniosków regułami antyfraudowymi zyska możliwość porównania deklarowanych parametrów finansowych. Dodatkowym atutem może być weryfikacja dochodów klienta, który wnioskuje o kredyt w dwóch obszarach: indywidualnym i przedsiębiorstw.
5. Na potrzeby firm faktoringowych w Platformie Antyfraudowej przygotowana została przestrzeń, która umożliwi wymianę danych i zainicjuje wzajemne ostrzeganie się o podejrzanych transakcjach pomiędzy uczestnikami wymiany tej części sektora finansowego.

Zapraszamy do współpracy!

Z punktu widzenia przeciwdziałania wyłudzeniom niezwykle istotna jest współpraca. To dlatego BIK kontynuuje, już od momentu powołania projektu Platformy, stałe konsultacje ze swoimi klientami. W ten sposób, dzieląc się doświadczeniem, można optymalizować działania prewencyjne, wzmacniać ochronę sektorową, wzajemnie ostrzegać się o podejrzanych przypadkach niosących ze sobą ryzyko nadużycia. To wszystko jest według BIK kluczem do sukcesu w walce z ograniczeniem strat zarówno pojedynczej firmy, jak i zabezpieczenia całego sektora sprzedaży kredytów konsumenckich lub firmowych.