Bankowość spółdzielcza: Sprawy ważne – refleksja niezależnego eksperta

Wiesław Żółtkowski
Pracował w NBP i w zarządach banków komercyjnych. Obecnie członek Rady Nadzorczej Warszawskiego Banku Spółdzielczego. Prowadzi działalność doradczą i szkoleniową, autor książek Zarządzanie ryzykiem bankowym w praktyce, Bank lokalny i wielu innych publikacji

Chodzi o wzrost obowiązków wynikających z przyrostu regulacji ostrożnościowych, unifikację banków spółdzielczych, poprawę rentowności wobec konkurencji banków komercyjnych. Spróbuję nazwać sprawy wymagające zmian.

System ochrony obowiązkiem, ale i szansą rozwoju

Celem systemu ochrony jest zapewnienie płynności i wypłacalności każdego jego uczestnika, w szczególności poprzez udzielanie pożyczek, gwarancji i poręczeń na warunkach określonych w umowie systemu ochrony. Zarządy banków różnie reagują na jego wdrożenie. Często wyrażana jest obawa, że ograniczy samodzielność instytucji, traktowaną jako wartość najważniejszą. Pozostaje ona jednak w sprzeczności z potrzebą wspólnego działania spółdzielców w imię obrony interesów własnych, ale równocześnie wspólnych. Współdziałanie szczególnie potrzebne jest małym bankom. Naszą barierą rozwoju jest niski poziom zaufania banków do siebie i społeczeństwa do bankowości spółdzielczej. Dlatego ciągle nieduży jest nasz udział w polskim sektorze bankowym.

W tym kontekście warto sięgnąć do doświadczeń Niemiec, gdzie bankowość spółdzielcza jest bardzo silna. Tam już od kilkudziesięciu lat działają stowarzyszenia banków spółdzielczych, które zapewniają ich stabilność i wypłacalność – chroniąc depozyty i wspierając codzienne funkcjonowanie. Systemy gwarancyjne i wspólne zarządzanie ryzykiem zapewniają bezpieczeństwo, co przekłada się na zaufanie dla tego sektora bankowego. Efektem jest jednolity wizerunek i silna marka grupy, obniżenie ceny pieniądza kupowanego ze względu na niskie ryzyko oraz ścisłe powiązanie ekonomiczno-finansowe w obrębie grupy.

Utworzenie systemu ochrony w Polsce pozwoli na stosowanie wagi ryzyka 0 na ekspozycje wewnątrz systemu, co uwolnieni kilkaset milionów funduszy własnych. Zwolnienie ze spełniania normy LCR na poziomie indywidualnym, z obowiązkiem ich wypełniania na poziomie skonsolidowanym, poprawi płynność sektora. Gwarancja płynności i wypłacalności zapobiegnie upadłości banków.

Taki system, aby uwolnił banki od części kosztowych działań, musi być rozbudowany i sprawny. Jeśli zostanie dobrze zorganizowany, to ...