Bankowość i Finanse | Prognozy | To będzie trudny rok dla europejskiego sektora bankowego

Grażyna Śleszyńska

We wrześniu 2020 r., gdy szerszy rynek zdążył odrobić większość strat związanych z wybuchem pandemii, indeks Stoxx Europe 600 Banks spadł do najniższego od 1987 r. poziomu. Powoli jednak odbijał się od dna, tylko po to, by w marcu zaliczyć kolejne tąpnięcie w momencie rosyjskiej agresji na Ukrainę. Ale nawet zanim to nastąpiło, europejskie banki były wyceniane z 20-procentowym dyskontem do wartości księgowej.

Europejskie banki są niedowartościowane

W istocie rzeczy od czasu światowego kryzysu finansowego większość banków strefy euro ma wskaźnik ceny rynkowej do wartości księgowej niższy od 1. Według danych Refinitiv, w żadnym z dziesięciu największych europejskich banków wskaźnik ten nie przekracza 1, podczas gdy w USA tylko Citigroup jest w takiej sytuacji. To pokazuje, jak różnie inwestorzy wyceniają banki z obu kontynentów. Powodem niedowartościowania europejskiego sektora bankowego jest m.in. to, że od lat stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) kształtuje się poniżej szacowanego kosztu kapitału.

Po kryzysach z lat 2008 i 2010-12 banki musiały potroić swoje bufory kapitałowe, zmniejszyć poziom zlewarowania, wzmocnić compliance i ograniczyć przeprowadzanie transakcji na rynkach finansowych z użyciem środków własnych (proptrading). Marże odsetkowe najmocniej spadły w Europie kontynentalnej, ponieważ ani FED, ani Bank Anglii nie obniżyły stóp do poziomów ujemnych.

Banki spędziły ostatnie lata na eliminowaniu ryzyka ze swoich modeli biznesowych i bilansów, dzięki czemu wyszły z kryzysu COVID-19 w znacznie lepszej kondycji i z nienadszarpniętą reputacją. Utworzenie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego w 2014 r. utorowało drogę do zmniejszenia puli kredytów zagrożonych w Europie Południowej.

Inflacja na razie bankom służy

Podczas pandemii europejscy pożyczkodawcy stracili jednak pozycję na rzecz rywali z Wall Street, którzy zarobili krocie na transakcjach na rynkach finansowych. Europejskie banki koncentrują się raczej na udzielaniu pożyczek (chociaż mają znacznie niższe marże odsetkowe netto niż banki azjatyckie i amerykańskie).

Długotrwała depresja stóp procentowych spowodowała, że pieniądz był tani. Ale czasy nadpłynności się skończyły. Plasowanie instrumentów dłużnych, np. obligacji pod MREL, jest droższe, jednocześnie rośnie presja po stronie depozytariuszy, a wzrost portfeli kredytowych jest mało realny w warunkach kroczącej dekoniunktury.

Z drugiej strony banki zaczynają odczuwać korzyści z rosnących stóp procentowych, które generują większy dochód odsetkowy netto. Najlepszy interes robią instytucje finansowe z Europy Południowej ze względu na wyższy odsetek kredytów o zmiennym oprocentowaniu. Według analityków UBS i Keefe, Bruyette & Woods (KBW) podwyżka stóp procentowych o 50 pkt. baz. prowadzi do ok. 10-procentowego wzrostu zysków europejskich banków.

Rok 2021 był dla bankierów łaskawy

Obecnie mamy do czynienia z powolną normalizacją rentowności banków i polityki dywidendowej. Po ponad dekadzie pozostawania w tyle za amerykańskimi rywalami pod względem wyceny i wyników europejskie banki w końcu widzą światełko w tunelu. HSBC, UBS, Barclays, Deutsche Bank, Santander, UniCredit i Standard Chartered – wszystkie odnotowały lepsze, niż oczekiwano, ...