Bankowość i finanse | PRAWO | Sankcja kredytu darmowego – założenia versus rzeczywistość

Dr Dominika Rogoń
Radca prawny w Krakowie

Co wynika z dyrektywy

W kilku wyrokach TSUE doprecyzował, jak należy rozumieć te warunki (np. wyroki: z 27.03.2014 r. w sprawie C-565/12; z 9.11.2016 r. w sprawie C-42/15; z 10.06.2021 r. w sprawie C-303/20). Z ich lektury wynika istotny wniosek: stosując sankcje krajowe, należy każdorazowo badać, czy kryteria wskazane przez dyrektywę są spełnione w danym stanie faktycznym. W wyroku w sprawie C-303/20 TSUE stwierdza, że sądy powinny dysponować zakresem uznania, pozwalającym im w okolicznościach konkretnego przypadku dobrać środek odpowiedni do wagi stwierdzonego uchybienia. Badanie, czy sankcje mają skuteczny, proporcjonalny i odstraszający charakter, powinno być dokonywane z uwzględnieniem nie tylko przepisu prawa krajowego, który został przyjęty w celu transpozycji dyrektywy, ale również ogółu wszystkich przepisów tego prawa, interpretowanych tak dalece, jak to możliwe, w świetle brzmienia i celów dyrektywy, aby sankcje spełniały wskazane w niej wymogi.

Odnosząc się wprost do sankcji kredytu darmowego, w wyroku w sprawie C-42/15 TSUE orzekł, że art. 23 dyrektywy należy interpretować w ten sposób, iż nie stoi on na przeszkodzie przyjęciu w uregulowaniu krajowym, że w wypadku gdy umowa o kredyt nie zawiera wszystkich elementów wymaganych w art. 10 ust. 2 dyrektywy, umowę tę uważa się za nieoprocentowaną i bezpłatną, o ile chodzi o element, którego brak może podważyć możliwość dokonania przez konsumenta oceny zakresu ciążącego na nim zobowiązania (proporcjonalność sankcji).

Jako że procedowany obecnie w organach Unii Europejskiej projekt drugiej dyrektywy w sprawie kredytów konsumenckich stawia takie same warunki sankcjom krajowym, powyższe wnioski będą zapewne aktualne także po przyjęciu nowej regulacji.

Kredyt darmowy po polsku

Na gruncie prawa polskiego, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę wskazanych przepisów u.k.k. konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Sankcja z art. 45 u.k.k. obejmuje ponad 20&...