Jak wygląda obecnie zaangażowanie banków w dystrybucję gotówki?

Dariusz Olesiński
Tribe Lead w obszarze Karty, Płatności i Obsługa Gotówki, ING Bank Śląski:

W celu wspierania dostępności gotówki Narodowy Bank Polski opracował Narodową Strategię Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego, opartą na dwóch głównych, cyklicznie monitorowanych filarach: dostępności i akceptacji gotówki oraz zapewnieniu 90% populacji dostępu do oddziału banku z obsługą kasową lub bankomatu w promieniu do 10 km.

NBP jako emitent banknotów i monet odpowiada za ich wprowadzenie do obiegu, natomiast za dystrybucję do klientów indywidualnych i firm odpowiadają banki, realizując to zadanie we współpracy w ramach sektora.

Banki, w tym ING Bank, zaopatrują się w gotówkę bezpośrednio z NBP, ale także ponownie wprowadzają do obiegu środki przyjęte w formie wpłat, po ich przeliczeniu i weryfikacji jakości. Dbałość o jakość gotówki leży w interesie banków i NBP. Dystrybucja gotówki do oddziałów i urządzeń samoobsługowych odbywa się z udziałem wyspecjalizowanych firm zewnętrznych posiadających odpowiednie kompetencje i uprawnienia.

Gotówkę można wypłacać w placówkach z obsługą kasową, które są szczególnie popularne przy wypłatach większych kwot, także w walutach obcych. Jednak największy udział w dystrybucji mają urządzenia samoobsługowe – bankomaty i wpłatomaty, zlokalizowane w oddziałach oraz punktach handlowych w całej Polsce. Umożliwiają one transakcje kartą i BLIK-iem, w ramach dziennych limitów.
Dodatkowy kanał dostępu do gotówki stanowi usługa cashback, czyli wypłata gotówki kartą przy okazji zakupów. Rozwiązanie to działa w punktach usługowo-handlowych na terenie całego kraju i cieszy się szczególną popularnością tam, gdzie brak bankomatów.

Tomasz Zientek
dyrektor Departamentu Efektywności i Rozwoju Operacji, Santander Bank Polska:

Głównym dostawcą gotówki pozostaje Narodowy Bank Polski, jednak to banki, jako uczestnicy tzw. systemu podstawowego, odpowiadają za jej dystrybucję poprzez własne placówki, urządzenia samoobsługowe oraz zewnętrzne rozwiązania. Współpraca z NBP w ramach systemu depozytowego umożliwia im korzystanie z pieniądza banku centralnego przechowywanego w ich oddziałach, co przyspiesza obieg gotówki. Uzupełnieniem systemu jest dalsza jej redystrybucja pomiędzy bankami, umożliwiająca instytucjom spoza systemu podstawowego pozyskiwanie gotówki na podstawie umów handlowych.

Zmieniająca się struktura sieci placówek, w tym rozwój oddziałów bezgotówkowych, przyczynia się do wzrostu znaczenia kanałów samoobsługowych. Klienci indywidualni i firmowi coraz częściej korzystają z bankomatów, wpłatomatów i wrzutni nocnych online dostępnych 24/7. Trend ten wspiera automatyzacja procesów oraz inwestycje w bezpieczeństwo infrastruktury.

Szczególną uwagę banki poświęcają obsłudze gotówkowej firm w zakresie wpłat i odbioru utargów. Coraz więcej instytucji oferuje dostęp do nowoczesnych urządzeń kasjerskich na zapleczach, wpłatomatów recyklingowych, usług konwojowania gotówki i outsourcingu kasjerskiego.

Banki aktywnie uczestniczą w standaryzacji i automatyzacji procesów dystrybucji gotówki. Współpraca z Radą ds. Obrotu Gotówkowego przy NBP oraz realizacja Narodowej Strategii Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego wzmacniają odporność sektora na zakłócenia logistyczne i gwarantują powszechny dostęp do gotówki.

Ewa Pieterek
dyrektor skarbu, SGB-Bank:

Gotówka wciąż odgrywa ważną rolę, szczególnie wśród określonych grup społecznych, w niektórych regionach kraju oraz w sytuacjach awaryjnych. Wszystkie banki spółdzielcze grupy SGB zapewniają klientom bezpośredni dostęp do gotówki poprzez ok. 1500 placówek i 1300 bankomatów działających w jej ramach.

Zasięg działania Grupy SGB obejmuje znaczną część terytorium Polski, to ważne, bowiem dla wielu klientów dostęp do gotówki jest niezbędny. Skala operacji gotówkowych i utrzymujący się trend wzrostowy jasno pokazują, że nie jest to usługa, którą można ograniczać.

Utrzymanie gotówki, w tym infrastruktury bankomatowej, wiąże się z rosnącymi wydatkami na pracę, zabezpieczenia, transport i przechowywanie. Mimo to Grupa SGB nie planuje ograniczania dostępu do wypłat. Nasza obecność oznacza dostęp do gotówki nie tylko dla klientów banków, lecz także wielu lokalnych społeczności.

Dla Grupy SGB priorytetem jest dobro klientów. Z myślą o nich wdrożyliśmy strategię „Więcej niż biznes”, której celem jest budowanie trwałych relacji i odpowiedzialności społecznej. Kluczowe pozostają dostępność usług, bezpieczeństwo finansowe klientów i elastyczne dostosowanie do ich zmieniających się potrzeb, niezależnie od tempa rozwoju technologii.

SGB współpracuje z wieloma centrami obsługi gotówki (COG), co zapewnia płynny i zoptymalizowany dostęp do niej w ramach banków spółdzielczych.

Rola banków w dystrybucji gotówki ewoluuje, jednak pozostają one istotnym ogniwem w tym procesie, łącząc zaangażowanie w logistykę z dostosowywaniem oferty do nowych oczekiwań rynku, w tym ograniczaniem udziału gotówki tam, gdzie to możliwe i korzystne.