Bankowość i Finanse | Listy Zastawne | Czy można wskrzesić listy zastawne?

W1997 roku Sejm uchwalił ustawę o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Przywracała ona na polski rynek finansowy instrument odgrywający na naszych ziemiach niezwykle istotną rolę od czasów zaborów do II Rzeczpospolitej. Listy zastawne są długoterminowymi papierami o niskim ryzyku inwestycyjnym, służącymi do refinansowania portfeli kredytów długoterminowych. Są popularne w wielu krajach zachodniej Europy, zwłaszcza w Niemczech i Skandynawii, gdzie stanowią podstawowy element finansowania budownictwa.

O popularności tych papierów decyduje ich bardzo dobre zabezpieczenie, którym są nieruchomości finansowane dzięki ich emisji. Z kolei listy emitowane w celu sfinansowania pożyczek udzielanych samorządom mają zabezpieczanie w postaci należących do nich nieruchomości.

Słabi i nieliczni emitenci

Niegdyś emisją listów zastawnych, w byłym zaborze rosyjskim, zajmowało się Towarzystwo Kredytowe Ziemskie (w XIX w. z siedzibą w Warszawie, przy ulicy Kredytowej). Obecne prawo zezwala na emisje listów jedynie bankom hipotecznym, których w Polsce funkcjonuje zaledwie pięć. Są one spółkami należącymi do największych polskich banków komercyjnych, a więc PKO Banku Polskiego, Banku Pekao, ING Banku Śląskiego, mBanku i Banku Millennium. Od marca br. do tego grona dołączył Bank Gospodarstwa Krajowego.

Największy bank hipoteczny (należący do Grupy PKO) dysponuje blisko 20 mld zł aktywów, jednak jego potencjał od przynajmniej dwóch lat się kurczy. Na koniec ub.r. jego aktywa były o 26% niższe niż w końcu 2021 r.

Drugi pod względem wielkości aktywów bank hipoteczny (o połowę mniejszy niż PKO BH,) należący do grupy mBanku, też zmniejszył swoje aktywa, i to o 23% w samym 2023 r. Tu jednak wyjaśnieniem spadku jest operacja, w ramach której część działalności tego banku hipotecznego została przekazana do banku matki. W banku hipotecznym pozostały jedynie aktywa ściśle związane z finansowaniem budownictwa.

Niechętni emitenci

Banki hipoteczne (oraz BGK) mają prawo emisji dwóch rodzajów listów ...