Banki spółdzielcze: Razem bezpiecznie

Wiesław Żółtkowski

Z tej idei wyrosła instytucja dwóch funkcjonujących systemów ochrony (Zrzeszenia BPS i Zrzeszenia SGB), których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności działania zrzeszonych banków. Powołano spółdzielnie jako jednostki zarządzające systemami ochrony. Mają one uprawnienia do oddziaływania na banki, które obejmuje monitoring ich sytuacji finansowej, prowadzenie działań prewencyjnych i dyscyplinujących oraz możliwości stosowania mechanizmu pomocowego z użyciem zgromadzonych środków finansowych.

Kolejnym przedsięwzięciem jest tworzenie grupowych planów naprawy. Są one narzędziem prowadzenia działań naprawczych w bankach mających trudną sytuację. Grupowy plan naprawy tworzony jest na podstawie następujących regulacji prawnych:

• Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji;
• Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2016 r. w sprawie planu naprawy banku oraz grupowego planu naprawy;
• a wcześniej Wytycznych CEBS dotyczące testów warunków skrajnych z 26 sierpnia 2010 r. oraz innych regulacji dotyczących systemu zarządzania ryzykiem w bankach.

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji w art. 141 m stanowi, że „plany naprawy określają działania na wypadek znacznego pogorszenia sytuacji finansowej banku, w razie zagrożenia stabilności finansowej, trudnej sytuacji makroekonomicznej lub innych zdarzeń mających negatywny wpływ na rynek finansowy lub bank”.

Konsekwencje nieskutecznej naprawy banku

Równocześnie w tej ustawie określono instytucję „przymusowej restrukturyzacji” prowadzonej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, na wniosek KNF. Chodzi o takie sytuacje, gdy organ nadzorczy oceni, że działania prowadzone w ramach grupowego planu naprawy są nieskuteczne. Wówczas BFG rozważy, czy upadłość takiego banku zagraża stabilności finansowej państwa, co wymaga uruchomienia środków pomocowych, czy też nie zagraża i wówczas najlepszym rozwiązaniem jest upadłość banku.

Grupowy plan naprawy tworzony jest przez spółdzielnię systemu ochrony i obejmuje grupę banków, w której obowiązują ustalone standardy bezpieczeństwa oraz wsparcia w zakresie wypłacalności i płynności. Spółdzielnia zarzą...