Bank i Klient: Zmobilizować do mikrofinansowania

Arkadiusz Lewicki

Rynek mikrofinansowy rozwija się w Europie od trzydziestu lat. W Środkowo-Wschodniej od upadku komunizmu. W Polsce intensywny rozwój można datować od 2004 r. Można podzielić go na bankowy i pozabankowy. Wspólne dla obu typów dostawców kapitału jest – w odróżnieniu np. od bezzwrotnych instrumentów wsparcia – rynkowe podejście do podmiotów finansowanych.

Obecnie powoli zaciera się granica produktowa pomiędzy obydwoma typami mikrokredytodawców. Również banki komercyjne i spółdzielcze coraz częściej oferują wyspecjalizowane usługi doradcze. Na rynku pojawiły się już np. mało znane dotąd coaching czy mentoring. Jednak nadal, porównując różne grupy klientów, polskie banki niechętnie wybierają „mikrusów”. Finansiści znają smutne statystyki: ponad 50 proc. takich firm upada w ciągu trzech lat od założenia.

Usługi i zachęty

Mikrofinansowanie obejmuje różne rodzaje usługi. Oferowane już na rynku to: kredyty, gwarancje, lokaty oszczędnościowe, usługi transferowe, ubezpieczenia, instrumenty kapitałowe, leasing – świadczone osobom i mikroprzedsiębiorstwom, przy czym wysokość tego finansowania nie powinna przekraczać jednorazowo 25 000 euro. Z finansowania w takiej skali korzystają głównie mikrofirmy. W regulacjach UE zdefiniowano mikroprzedsiębiorstwo jako firmę zatrudniającą mniej niż 10 osób (w tym jednoosobową działalność gospodarczą), którego roczny obrót lub roczna kwota bilansu nie przekracza 2 mln euro. 95 proc. firm w Europie to mikroprzedsiębiorcy. W tym świetle mikrofinansowanie jawi się jako ważne narzędzie pobudzania samozatrudnienia i tworzenia mikroprzedsiębiorstw. Istotna jest także rola w promowaniu włączenia społecznego. Znaczenie mikrofinansowania wzrasta szczególnie teraz, w czasie pokryzysowego zacieśniania oferty kredytowej przez rynki finansowe. Instrumenty wsparcia inżynierii finansowej UE powinny pomóc tym kredytodawcom, którzy stanowią uzupełnienie komercyjnego rynku bankowego, poprzez m.in. zabezpieczanie ryzyka, dostęp do tańszego pieniądza i w efekcie zwiększanie dostępności mikrofinansowania.

Zachęty „mikrofinansowe” UE dla rynku bankowego mają też na celu przywrócenie zaufania na rynku kredytowym – powstają także z myślą o konsumentach, którzy nie mają zdolności kredytowej. Bardzo ważne jest, aby instytucje mikrofinansowe, spółdzielnie kredytowe czy banki realizowały zasady społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. ...