Bank i Klient: Rok 2017 w kredytach dla osób prywatnych

O obserwacjach rynku kredytowego przy wykorzystaniu danych gromadzonych w bazie BIK – pisze dr Andrzej Topiński, główny ekonomista BIK S.A.

Rok 2017 był okresem wyraźnego ożywienia w gospodarce. Produkt krajowy brutto wzrósł o 4,6%, zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w grudniu było także o 4,6% r./r. wyższe, przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 7,3%, przeciętna emerytura/renta o 2,9%.

Dla rynku kredytowego istotne są rozmiary budownictwa mieszkaniowego, deweloperzy ogłosili, że rok 2017 był rekordowy w sprzedaży mieszkań. Dane GUS to potwierdzają. Liczba oddanych do użytku mieszkań była w 2017 r. o 9,3% wyższa niż rok wcześniej, mieszkań na sprzedaż i wynajem oddano o 14,9% więcej. Słabiej wyglądało budownictwo indywidualne, tu wzrost według GUS wyniósł (r./r.) tylko 3%, ale statystyka oddawanych mieszkań w budownictwie indywidualnym, zwłaszcza w fazie ożywienia, jest niepewna. Inwestorzy indywidualni często zwlekają ze zgłoszeniem zakończenia budowy, formalności zgłoszenia są kłopotliwe, korzyści żadne.

Na tle ożywienia gospodarczego i skali wzrostu siły nabywczej gospodarstw domowych oraz wynikającego z niej wzrostu zdolności kredytowej, dynamika kredytowania osób prywatnych w 2017 r., choć pozytywna, wyglądała skromnie. Tylko w segmencie mieszkaniowym, zwłaszcza w wymiarze wartościowym, w 2017 r. odnotowano znaczący wzrost kredytowania, ale i tam dynamika liczby udzielonych kredytów pozostawała daleko w tyle za wzrostem liczby oddawanych mieszkań.

Kredytobiorcy i ich zadłużenie

W 2017 r. w bazie BIK odnotowaliśmy niewielki wzrost liczby osób obsługujących kredyty/pożyczki w obu sektorach: bankowym i pożyczkowym. Osób takich w końcu 2017 r. było o 57,4 tys. więcej niż rok wcześniej – to wzrost o 0,4%. W 2016 r. odnotowaliśmy spadek w podobnej skali. Istotnie wzrosła liczba osób spłacających pożyczki poza bankowe, ale większość (ok. 80%) z nich spłaca jednocześnie kredyty bankowe.

Nieco więcej wzrosło zadłużenie gospodarstw domowych z tytułu obsługiwanych kredytów/pożyczek. W końcu grudnia 2017 r. wynosiło 583,6 mld zł, wzrost r./r. o 7,5 mld zł (1,3%). Należy mieć na uwadze, że w 2017 r. zadłużenie gospodarstw domowych spadło z powodu umocnienia złotego wobec walut obcych, zwłaszcza wobec franka szwajcarskiego. Z tego tytułu pomniejszyło się ono o 15 mld zł.

Kredyty mieszkaniowe

W końcu 2017 r. 3 747 tys. osób obsługiwało kredyty mieszkaniowe. Kredyty nominowane w złotych obsługiwało 2 851 tys. osób, w innej walucie 1 022 tys., w tym 861 tys. we franku szwajcarskim. Kredyty mieszkaniowe mają stosunkowo krótką historię, na większą skalę banki zaczęły ich udzielać w połowie poprzedniej dekady, stąd liczba osób spłacających je w pełni jest mniejsza od liczby nowych kredytobiorców. W 2017 r. przybyło 103,6 tys. osób obsługujących kredyty mieszkaniowe. Osób obsługujących te nominowane w złotych jest o 152,9 tys. więcej, walutowców ubyło 47,6 tys., głównie frankowiczów (o 41,1 tys.). W dyskusji publicznej czasami podnoszony jest argument, że kredyty frankowe są zamykane poprzez ich przewalutowanie na złote w trybie windykacyjnym, bank, stawiając kredyt walutowy w ...