Bank i Klient. Produkcja rolna: Rolnictwo ze wsparciem, ale co dalej?

„Kiedy wchodziliśmy do Unii, nadwyżka w handlu produktami rolno-spożywczymi wynosiła ok. 1 mld euro. W 2018 r. wyniosła prawie 10 mld euro, natomiast eksport w tym czasie wzrósł prawie sześciokrotnie. To pokazuje, jak bardzo konkurencyjni jesteśmy na rynkach zagranicznych” – podkreślała na antenie PR 24 Marta Skrzypczyk, dyrektor Biura Analiz Makroekonomicznych Sektora Agro Banku BNP Paribas.

Problem z kredytowaniem

Skoro jest dobrze, to czemu jest źle? Problem, niestety, jest, a nawet kilka. Dwa główne tkwią w potrzebie sensownego, czyli systematycznego, a zarazem racjonalnego finansowania rolnictwa oraz w dbałości nie tylko o podtrzymanie egzystencji, ale także o rozwój drobnych gospodarstw rolnych. Nadal pokutuje, bez żadnych zmian, nieszczęsne Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji. W zamierzeniu miało ono chronić rolników przed odebraniem im środków do gospodarowania przy egzekucji długu. W praktyce okazało się to, że być może z kąpielą wylano i dziecko. Wyłączono w nim bowiem najważniejsze zabezpieczenia, jakie rolnik mógł przedstawić bankowi, starając się o kredyt.

Błędem stało się zaliczenie do przedmiotów niepodlegających egzekucji budynków gospodarczych, gruntów rolnych itp. Hipoteka to przecież namacalne i chętnie stosowane zabezpieczenie, które jako „mocne” zawsze można było przedstawić kredytującemu bankowi. Znaczna część kredytów udzielanych rolnikom jest zabezpieczona właśnie hipoteką na nieruchomościach w postaci budynków gospodarczych i gruntów rolnych. Wyłączenie ich spod możliwości egzekucji finansowej wpłynęło niekorzystnie na wycenę przez banki zabezpieczeń ekspozycji kredytowych wobec rolników indywidualnych. Zniechęca je do finansowania rolnika, ograniczając akcję kredytową w sektorze rolno-spożywczym.

W kwestii rzeczonego rozporządzenia ministra sprawiedliwości najwięcej do powiedzenia ma oczywiście sam ten resort. Ale zapis tego aktu zawiera delegację dla ministerstw finansów oraz rolnictwa, które go opiniują. Kimkolwiek nie będzie nowy minister rolnictwa, powinien on jeszcze raz poważnie przyjrzeć się tej sprawie. Implikuje to oczekiwane przez KNF tworzenie rezerw na aktywa zagrożone, bo niezabezpieczone dostatecznie hipoteką, co skutkuje oczywistym osłabieniem i zdolnością banków do finansowania rolnictwa.

Poręczenia i gwarancje ARiMR

Dla odmalowania tła, warto przypomnieć, jak było wcześniej. Dwanaście lat temu ...