Bank i Klient: Niedocenione źródło finansowania MSP

Jarosław Jezierski

Firmy leasingowe i banki powinny widzieć szansę w tym, że aktywa małych i średnich firm stanowią według GUS około 40 proc. aktywów wszystkich przedsiębiorstw. Warszawski Instytut Bankowości i Centrum Badań Marketingowych Indicator w I kwartale 2010 r. przeprowadziły badania „Małe i średnie firmy o usługach bankowych”, dotyczące opinii przedsiębiorców o usługach instytucji finansowych. Do badań użyto bezpośredniego wywiadu kwestionariuszowego. Ankieterzy przepytali 600 małych (z obrotami do 3,6 mln ) oraz 600 średnich (obroty od 3,6 do 30 mln) firm.

Leasing oczami średnich i małych

W ankietach leasing, jako sposób pozyskania pieniędzy na inwestycje, wymieniany jest na trzecim miejscu, po środkach własnych i kredycie złotowym. Odsetek firm deklarujących korzystanie z tej formy finansowania to: 31,1 proc. (2008 r.), 39 proc. (2009 r.) i 38,8 proc. (2010 r.). Porównanie odpowiedzi w dwóch różnych częściach badania pozwala oszacować potencjalną liczbę nowych klientów firm leasingowych wśród średnich firm na 11-16 proc. Obecni klienci są z ich usług zadowoleni. W badanym okresie średnia wynosiła powyżej 4 (skala 1-5). Ten wynik potwierdza tendencję z lat ubiegłych o stałym wzroście zadowolenia z poziomu z usług i produktów oferowanych przez instytucje finansowe. Dla firm ze small businessu leasing jako źródło kapitału wymieniany jest w ankietach dopiero na czwartym miejscu (po środkach własnych, kredycie złotowym i pożyczkach prywatno-rodzinnych). Odsetek podmiotów korzystających z tej formy finansowania jest znacznie mniejszy niż w przypadku średnich przedsiębiorstw i przedstawia się następująco: 23,1 proc. (2008 r.), 27,5 proc. (2009 r.) oraz 18,8 proc. (2010 r.). Można zatem oszacować, że poziom potencjalnych klientów dla firm leasingowych sięga ok. 6-11 proc. Stopień zadowolenia z leasingu jest tylko nieznacznie niższy i plasuje się nieco poniżej oceny 4. W tym przypadku także odnotowano tendencję zwyżkową.

Jak to wygląda w UE?

W Unii Europejskiej, tak jak w Polsce, małe i średnie przedsiębiorstwa dzięki swojej elastyczności mają ogromny wpływ na gospodarkę. Stanowią też około 99 proc. wszystkich firm UE, zatrudniając ponad 60 proc. pracowników (około 65 mln osób), zaś ich udział w tworzeniu całego PKB wspólnoty wynosi 60 proc. We Francji i innych krajach południa Europy firmy z MSP są mocno wspierane przez budżety centralne swoich państw. W Niemczech to wsparcie jest znacznie mniejsze i polega na wspieraniu innowacyjności za pomocą kapitału prywatnego. W większości państw UE to właśnie banki są głównym źródłem finansowania MSP. Jak wynika z badań renomowanego instytutu badania opinii publicznej EOS Gallup Europe („SME Assess to Finance”, Flash Eurobarometr 174, upon the request of the European Commission; Directorate-General „Enterprise and Industry”) 79 proc. firm korzysta z tej formy finansowania bieżącej działalności. Na dalszych miejscach znalazły się: leasing i kasy pożyczkowe – 24 proc., instytucje publiczne wspierające inwestycje – 11 proc., prywatni inwestorzy – 7 proc., niebankowe instytucje finansowe – 4 proc., fundusze venture capital – 2 proc.

A jak w Polsce?

W polskich małych i średnich firmach drzemie ogromny potencjał. Jak podaje GUS, stanowią one aż 99 proc. przedsiębiorstw w Polsce, średnio zatrudniają do 249 pracowników.

Zarejestrowanych jest około 3,5 mln podmiotów, z czego 1,7 mln aktywnych, zaś firmy small businessu zatrudniają 60 proc. wszystkich pracowników (około 7 mln osób) i wytwarzają około 47 proc. produktu krajowego brutto (PKB). Firmy z MSP mają około 60-proc. udział w przychodach przedsiębiorstw ogółem, posiadają wyższą rentowność obrotu niż duże firmy i dysponują tylko nieco ponad 40-proc. udziałem aktywów w sektorze przedsiębiorstw. Aby ten udział był wyższy, powinny wykorzystywać formę finansowania w postaci leasingu, który jest specyficznym połączeniem umowy najmu i kredytu, zapewniającym ciągłość finansowania inwestycji. Jest też atrakcyjnym sposobem nabywania dóbr inwestycyjnych przez przedsiębiorstwa. Strony mogą ustalić harmonogram spłat rat leasingowych ...