Bank i Klient: Martwe konta przechodzą do historii

Karol Materna

Prace nad nowym prawem toczyły się od końca ubiegłego roku. 4 grudnia 2014 r. grupa 17 senatorów złożyła do Marszałka Senatu gotowy projekt zmian legislacyjnych obejmujący prawo bankowe, ustawę o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz ustawę o ewidencji ludności. Podczas 72. posiedzenia izby wyższej, 19 marca 2015 r., projekt – już jako senacka inicjatywa ustawodawcza – został przekazany do Sejmu.

Martwe konta nie dla BGK

W toku prac parlamentarnych w projekcie dokonano licznych zmian. Najistotniejszą było odstąpienie od postulatu, aby środki zgromadzone na tzw. kontach uśpionych banki obowiązkowo przekazywały do Banku Gospodarstwa Krajowego. Przeciwko temu rozwiązaniu wypowiedział się sam BGK w piśmie do Senackiej Komisji Ustawodawczej z 12 stycznia 2015 r. „Obowiązek Banku Gospodarstwa Krajowego przyjmowania od banków środków pieniężnych z rachunków uśpionych i dokonywania ich wypłaty na rzecz osób uprawnionych nie uwzględnia faktu, że Bank Gospodarstwa Krajowego już od kliku lat nie prowadzi obsługi rachunków bankowych osób fizycznych, m.in. z uwagi na prezentowane przez Komisję Europejską stanowisko braku konkurowania państwowych banków rozwoju z bankami komercyjnymi” – czytamy w dokumencie.

Wątpliwość co do zasadności takiego rozwiązania wyraził również Związek Banków Polskich. „Projektowane przepisy (…) budzą poważne wątpliwości co do zasad, przesłanek przekazywania, roli tego banku (statusu w relacji ze zmarłym posiadaczem, jego spadkobiercami, w jakiej roli występuje ten bank) i celu tego przekazywania” – taka opinia znalazła się w uwagach ZBP do projektu ustawy, przekazanych do Senatu 12 stycznia b

Jakie rozwiązania przyjęto w ostatecznej wersji ustawy? Troska o interesy spadkobierców będzie obecna już na etapie podpisywania umowy o prowadzenie rachunku. Nowy art. 56a Prawa bankowego nakłada na banki obowiązek poinformowania klienta o możliwości wydania dyspozycji wkładem w przypadku śmierci. Jeżeli złoży on taką dyspozycję, wówczas bank będzie zobowiązany – niezwłocznie po uzyskaniu informacji o śmierci posiadacza konta – do poinformowania osób wskazanych przez posiadacza rachunku o możliwości dokonania wypłaty. Niestety, przepis nie precyzuje, w jaki sposób bank miałby „powziąć informację o śmierci posiadacza rachunku”. Czy chodzi jedynie o dane pozyskane z oficjalnej bazy danych – czy również o takie źródła, jak publikacje prasowe czy nekrologi? Na nieprecyzyjność tego zapisu i wynikające zeń ryzyka prawne zwracał uwagę w cytowanym piśmie Związek Banków Polskich. „Z przepisu art. 56a ust. 2 powinno co najmniej wyraźnie wynikać, że obowiązek banku w nim wskazany aktualizuje się tylko wówczas, gdy bank podejmie wiarygodną (nie jakąkolwiek) informację o śmierci posiadacza rachunku. W przeciwnym razie ...