Bank i Klient: Konto legalne czy nielegalne?

KAROL PODGÓRSKI

Możliwość wyboru rodzaju rachunku bankowego do prowadzonej działalności gospodarczej dotyczy wyłącznie osób fizycznych. Spółki prawa handlowego, jak również przedsiębiorstwa działające w formie spółki cywilnej muszą posiadać własny rachunek, odrębny od kont bankowych wspólników lub akcjonariuszy. Również spółdzielnie i organizacje pozarządowe – także te prowadzące działalność gospodarczą – nie mają prawa korzystać z rachunku osobistego osób zaangażowanych w działalność tych podmiotów (np. fundatora czy członków stowarzyszenia).

Ilu polskich przedsiębiorców korzysta z prywatnego ROR-u w rozliczeniach biznesowych – tego nie sposób nawet oszacować. Deklarując numer rachunku bankowego podczas rejestracji działalności gospodarczej czy aktualizacji danych, nie trzeba wskazywać, z jakiego rodzaju rachunkiem bankowym mamy do czynienia. Również w banku z reguły nie zgłasza się rozszerzenia korzystania z rachunku o cele biznesowe; w niektórych przypadkach byłoby to zresztą niezgodne z umową o prowadzenie konta. Wiarygodnych metod weryfikacji zatem brak; niemniej z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że konto prywatne wykorzystuje do celów biznesowych nawet kilkusettysięczna rzesza najmniejszych podmiotów gospodarczych. Główną – jeśli nie jedyną – przyczyną rezygnacji z odrębnego rachunku rozliczeniowego dla firmy są oczywiście koszty; posiadanie konta firmowego z reguły wiąże się ze stałymi opłatami miesięcznymi w wysokości od kilku do nawet dwudziestu kilku złotych. Odrębnie zapłacimy za kartę, saldo debetowe, a nierzadko również i przelewy internetowe – również te do urzędów skarbowych czy ZUS. Tymczasem korzystający z ROR-ów większość z tych funkcji ma za darmo lub w najgorszym razie – za niewielką opłatą. Niestety, takie podejście nierzadko może okazać się krótkowzroczne; różnica pomiędzy kontem prywatnym i firmowym nie sprowadza się tylko do ceny, ale obejmuje również funkcjonalność. Wybór rachunku wpływa również na metodę przeprowadzania przez BIK punktowej oceny zdolności kredytowej posiadacza konta.

Przymusu nie ma

Czy dokonywanie transakcji biznesowych przy użyciu rachunku firmowego jest zgodne z polskim prawem? Odpowiedź na to pytanie bynajmniej nie jest oczywista – i nie znajduje się wyłącznie w jednym akcie prawnym. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – podstawowa karta praw i obowiązków każdego przedsiębiorcy – nie przewiduje w ogóle obowiązku zakładania przez firmy rachunków bankowych. Art. 22 typizuje natomiast sytuacje, kiedy przedsiębiorca ma obowiązek regulować zobowiązania finansowe za pośrednictwem przelewu na konto. Czytamy w nim: Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
3. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować obowiązek okreś...