Bank i Klient: KNF zaostrza kurs

Sławomir Dolecki

Związek Banków Polskich uważa, że niektóre zapisy obu rekomendacji mogą stanowić problem zarówno dla klientów, jak i samych banków. W skrajnym przypadku doprowadzając nawet do załamania rynku kredytów hipotecznych w naszym kraju.

Komisja Nadzoru Finansowego, konsekwentnie i dość dynamicznie, stara się wprowadzić w życie kolejne rozwiązania prowadzące do zaostrzenia zasad udzielania kredytów zarówno osobom indywidualnym, jak i przedsiębiorcom. Wystarczy przypomnieć, że niedługo po wejściu w życie Rekomendacji S II, pojawiła się Rekomendacja T i nowelizacja Rekomendacji A. Od pewnego czasu coraz głośniej, choć wciąż nieoficjalnie, dyskutuje się o propozycjach zapisów nowej Rekomendacji S, która ma zacząć obowiązywać już w 2011 r. Skala tych zmian, a także ich waga i potencjalne konsekwencje dla całego sektora powodują, że wiele banków już dzisiaj rozważa konieczność weryfikacji dotychczasowej strategii działania i polityki kredytowej.

Wiele z proponowanych, planowanych oraz już obowiązujących zapisów budzi od dawna zastrzeżenia Związku Banków Polskich. W główniej mierze chodzi oczywiście o założenie podstawowe Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, a więc chęć ograniczenia dostępu do kredytów, a ich udzielanie jest przecież jedną z podstaw działalności banków. Jednak nie chodzi wcale o to, że tego typu pomysły pojawiają się w ogóle, bo przy odrobinie dobrej woli można motywację KNF uznać za racjonalną, ale o formę wprowadzania ograniczeń oraz skutki uboczne, jakie konkretne zapisy mogą spowodować. Lista uwag szczegółowych jest bardzo długa, bo jak wiadomo w diabeł tkwi szczegółach, ale spróbujmy przyjrzeć się tym najważniejszym, uznawanym przez ekspertów ZBP za niosące największe konsekwencje.

Ograniczanie dostępu

Większość z nowych obostrzeń ujawni się po stronie klienta. Zgodnie z zaleceniami Rekomendacji T przy ocenie jego zdolności kredytowej trzeba będzie uwzględnić roczne i miesięczne wydatki całego gospodarstwa domowego. Chodzi jedynie o wydatki, bo bank nie ma prawa się domagać informacji, np. o wysokości dochodów osób trzecich. Może się przecież okazać, że w czteroosobowej rodzinie trzy zarabiają całkiem nieźle, więc de facto obciążenie kredytobiorcy jest niewielkie. Ale rekomendacja mówi nieprecyzyjnie tylko o wydatkach, a nie o dochodach… Nie do końca też wiadomo, w jaki sposób weryfikować zarobki (kiedy zaświadczenia, a kiedy oświadczenia) i jakiego rodzaju dochody można lub należy uwzględniać (umowy zlecenia, umowy o dzieło itd.). Natomiast sama symulacja spłaty kredytu ...