Bank i Klient: Cywilizowany dialog z dłużnikiem

Niedawno do Sejmu trafił projekt posłów opozycji o zmianach w prawie bankowym oraz w innych ustawach, który ma na celu likwidację instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego (BTE). W uzasadnieniu tego projektu czytamy, że Polska, utrzymując BTE, pozostaje niechlubnym wyjątkiem w Europie i na świecie. Czy takie twierdzenie jest prawdziwe?

Michał Rączkowski: Takie stanowisko nie jest zgodne z prawdą. W swoich oficjalnych pismach do Sejmu NBP, ZBP oraz KNF wskazują, że podobne rozwiązania funkcjonują od lat w Danii, Rumunii, w Holandii czy Szwecji, choć z pewnymi różnicami wobec polskiego BTE. W Danii egzekucja banku prowadzona jest na podstawie samego dokumentu bankowego zawierającego oświadczenie o poddaniu się egzekucji, bez konieczności uzyskania sądowej klauzuli wykonalności. W ustawodawstwach państw europejskich, w których brak instytucji BTE przewidziane są inne udogodnienia przy dochodzeniu roszczeń przez banki. Jako przykład można wskazać Szwecję, gdzie bank, chcąc uzyskać nakaz zapłaty składa wniosek bezpośrednio do komornika. Koszty zaś uzyskania nakazu są znacznie niższe w porównaniu z ponoszonymi przez innych wierzycieli.

A gdyby ten projekt posłów opozycji został przeforsowany, co by to oznaczało dla polskich banków ?

Michał Rączkowski: Pamiętajmy, że procedura BTE usprawnia przepisy dochodzenia wierzytelności przez banki oraz odciąża sądy od rozpatrywania dodatkowych kilkuset tysięcy spraw rocznie na etapie postępowania rozpoznawczego. Postępowanie BTE jest klauzulowe. Bank w jego toku musi spełnić wiele wymogów formalnych, jeśli tego nie zrobi, wniosek o nadanie klauzuli wykonalności zostanie przez sąd oddalony. Posłowie opozycji w uzasadnieniu projektu powołują się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 15 marca 2011 r. (sygn. akt P 7/09), w którym Trybunał Konstytucyjny wskazał na niekonstytucyjność artykułu 95 ust. 2 ustawy Prawo bankowe. Jednak umknęło im z pola widzenia, że Trybunał Konstytucyjny już co najmniej dwukrotnie badał zgodność z Konstytucją przepisów prawa bankowego dotyczących BTE. Posłowie wnioskodawcy zapominają, że banki są instytucjami zaufania publicznego i podlegają nadzorowi KNF. Z naszej praktyki wynika, że spraw sądowych, w których kwestionowano BTE, jest wręcz znikoma ilość. Dane bankowe przedstawiają, że liczba powództw przeciwegzekucyjnych w przypadku egzekucji prowadzonych na podstawie BTE mieści się w przedziale od ok. 40 do ok. 70 rocznie przy liczbie nawet do miliona wystawionych BTE. Dlatego likwidacja tej instytucji spowoduje napływ ogromnej ilości spraw do sądów, co uniemożliwi ich rozpoznanie w rozsądnym terminie. Ponadto wiąże się to ze wzrostem kosztów zarówno dla banków, sądów, jak i przede wszystkim klientów banków.

O ile wydłużyłoby czas rozpatrywania sprawy dłużnika?

Szymon ...