Bank i Klient: Bankowy biznes ubezpieczeniowy

Radosław Miętus

Europejski rynek ubezpieczeniowy stanowi aż 36 proc. światowego, wartego 2,9 mld euro. Na Starym Kontynencie dominują ubezpieczenia na życie. Tymczasem poziomu przychodów polskich banków z tej działalności nie da się porównywać z tymi w Portugalii, we Włoszech czy w Belgii. W pierwszym ze wspomnianych krajów w banku kupionych zostało 90 proc. ubezpieczeń na życie, we Włoszech 65 proc., w Belgii 42 proc. W Polsce zaledwie co szóste – wynika z raportu przygotowanego przez Ernst&Young. Dużo gorzej sprzedają się ubezpieczenia majątkowe – od 2 proc. w Polsce do 10 proc. w Europie. Według danych KNF rynek ubezpieczeń na życie wart jest 71 mld zł (rezerwy technicznoubezpieczeniowe), natomiast ubezpieczenia osobowe i majątkowe (chorobowe i wypadkowe) to blisko 29 mld. Żyłą złota pozostają ubezpieczenia na życie, głównie od kredytobiorców hipotecznych.

Kryzysowe dylematy

Wyzwania, przed jakimi stoi bancassurance, można streścić w dwóch słowach: wymogi regulacyjne. Banki, tracąc część dotychczasowych źródeł przychodów, zmuszone będą szukać dodatkowych produktów, a niewyeksploatowane pole ubezpieczeniowe będzie się do tego nadawać idealnie. Wśród samych bankowców panuje jednak niepewność co do pożądanej wizji rozwoju: iść drogą bezpiecznej prowizji z prostego produktu, czy może zaryzykować wyższe zyski, pamiętając o konieczności zapewnienia ROCE na poziomie minimalnych wymogów regulacyjnych. Basel III i Solvency II zmienią rynek, zwłaszcza w wypadku banków posiadających więcej niż 20 proc. udziału w towarzystwach ubezpieczeniowych, czyli we Francji, krajach skandynawskich i Wielkiej Brytanii. Środek ciężkości przesunie się od modeli złożonych w kierunku prostszych, sprzedażowych. Sukces bancassurance opiera się w dużym stopniu na dokładaniu produktu dodatkowego do podstawowego. Dzisiaj w Polsce takie działanie jest dozwolone, jednak w Wielkiej Brytanii muszą minąć co najmniej 24 godziny od zaoferowania podstawowego produktu ubezpieczeniowego do złożenia oferty ubezpieczenia spłaty zadłużenia.

Zapisy Solvency II i Basel III wprowadzą wymogi kapitałowe, które bezpośrednio będą odzwierciedlać ryzyko ponoszone przez banki. W niektórych krajach nie będą one dużym szokiem. Zresztą duże firmy ubezpieczeniowe patrzą pozytywnie na te zmiany. Małe zaś liczą na wsparcie grupy kapitałowej. Nie do końca jednak jest jasne, jak traktowane mogą być dofinansowania towarzystw ubezpieczeniowych przez bank właścicielski. W wypadku Basel III ważne będzie wykazanie, skąd pozyskiwane będą środki (tzn. z Tier I czy kapitału całkowitego, tj. Tier II). Banki krytycznie oceniają ewentualną konieczność utrzymywania wysokich wymogów kapitałowych Tier I, co ogranicza możliwość rozwijania innych segmentów przychodowych.