Strefa VIP: Nacjonalizacja umysłów

Przemysław Wiśniewski

Akt I

W owym okresie większość dużych i średnich zakładów przemysłowych była już zarządzana przez robotników. To w imieniu klasy pracującej państwo przejęło kopalnie, huty, fabryki, przedsiębiorstwa transportowe. Na początku mówiło się, że nacjonalizacja pozwoli to na szybką odbudowę kraju ze zniszczeń. W końcu całkowitej lub częściowej ruinie uległo 73 proc. zakładów.

Zniszczono 33 proc. torów, 65 proc. mostów kolejowych, 80 proc. parowozów i wagonów. W ruinach leżały główne miasta: Warszawa, gdzie całkowitemu zniszczeniu uległo 44 proc. budynków, a w Śródmieściu 72 proc. domów, a także Wrocław, Szczecin, Gdańsk i Poznań. Wskaźnik zniszczeń w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski był najwyższy na świecie. Dane te należałoby uzupełnić, uwzględniając zniszczenia i grabież majątku produkcyjnego na ziemiach polskich przez bohaterską armię i władzę radziecką.

Rewolucyjność aktu nacjonalizacji przemysłu polegała też, a może głównie na tym, że tworzył on podstawy do wprowadzenia, na wzór wielkiego i niedościgłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, gospodarki opartej na ścisłym planowaniu. Planować będzie państwo w imieniu klasy rządzącej: robotników, inteligencji pracującej oraz pracowników państwowych gospodarstw rolnych. Miało być tak, że każdemu według jego potrzeb; potem, powoli każdemu według jego zasług. Potrzeby i zasługi kreował nieomylny aparat państwowy zarządzany przez Partię. Tak miało trwać do 1990 r., kiedy to klasa rządzą...