IT@Bank 2015: Polska bardziej cyfrowa

Igor Lagenda

Najbardziej palącymi problemami pozostają w naszym kraju utrudniony dostęp do usług cyfrowych i nieumiejętność ich wykorzystania przez obywateli – podkreśla Anna Streżyńska i wskazuje, że według unijnego indeksu DESI 2015 Polska zajmuje dalekie 23. miejsce wśród krajów europejskich pod względem społeczno-gospodarczej cyfryzacji. Te niechlubne statystyki potwierdzają krajowe opracowania, z których wynika, że aż 1/3 Polaków pozbawiona jest możliwości korzystania z internetu, a stopień zaawansowania budowy sieci nowej generacji sytuuje nas dopiero na 26. pozycji – daleko za średnim poziomem wdrażania jej w całej Unii. W opinii Komisji Europejskiej największą barierą dla cyfryzacji w naszym kraju jest niska dostępność infrastruktury i usług multimedialnych.

Byłą szefową UKE niepokoi fakt, że wciąż utrzymują się stosunkowo wysokie ceny mobilnych rozmów telefonicznych i transmisji danych oraz występujące opóźnienia w przydzielaniu pasma 800 MHz, co z kolei powoduje niskie tempo wdrażania łączności komórkowej w sieci 4G. Z raportu wynika, że Polska zaliczana jest do grona państw, w których pojawia się zjawisko rozproszenia, skomplikowania i utrudnienia w dostępie do pasywnej infrastruktury telekomunikacyjnej. I chociaż Komisja Europejska dostrzega postęp w budowie sieci ostatniej mili dla poszczególnych segmentów rynku, co w przypadku Polski pozytywnie wpływa na penetrację usługami stacjonarnego internetu o prędkości od 30 Mb/s, to nadal niezaspokojony pozostaje popyt na szybkość 100 Mb/s.

Jakby tego było mało, analiza podaży pokazuje, że przedsiębiorstwa telekomunikacyjne przechodzą fazę nasycenia i stagnacji w obszarach najbardziej popularnych usług. Szacowany na ok. 40 mld zł rynek systematycznie traci na wartości, a towarzyszy temu nie tylko kilkuprocentowy wzrost całościowych kosztów inwestycyjnych przedsiębiorstw (w tym przede wszystkim opłaty publicznoprawne), ale także wyraźny spadek zatrudnienia w samym sektorze. W latach 2012-2013 dotyczył on ok. 8 tys. pracowników etatowych. Z wyliczeń Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji wynika, że na początku 2014 r. deficyt inwestycyjny w budżecie cyfryzacji kraju wynosił 8-12 mld zł, a luka w budżecie rozwoju infrastruktu szerokopasmowej wynosi kolejne 8-11 mld zł.

– Jest to efekt zaniechania przez rządzących wprowadzenia zapowiadanego projektu współfinansowania inwestycji telekomunikacyjnych w ramach utworzonego Programu Inwestycji Rozwojowych, a także kooperacji z otwartymi funduszami emerytalnymi. Co więcej, nie wdraża się sugerowanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych zmian w prawie budowlanym oraz telekomunikacyjnym, które miałyby zredukować bariery dla inwestorów – uważa Anna Streżyńska.

Jej zdaniem, przeprowadzona w styczniu 2013 r. nowelizacja Prawa telekomunikacyjnego uwzględniła jedynie unijne dyrektywy, pomijając wypracowane na szczeblu krajowym postulaty przedsiębiorców i organizacji branżowych. Nie wykorzystano operacyjnych doświadczeń wynikających ze współpracy sektora prywatnego i samorządu terytorialnego przy prowadzeniu inwestycji telekomunikacyjnych w latach 2007-2013. W dalszym ciągu nieczytelny i nieefektywny pozostawał podział kompetencji w zakresie dystrybucji funduszy unijnych między Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji, Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Państwową Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości a Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Na dodatek ze znacznym opóźnieniem Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przystąpiło do wdrażania Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020, przez co najwcześniej w 2016 r. ruszą inwestycje w sieci dostępowe obejmujące pierwszą oś programu.

„Zwłoka rodzi ryzyko niezrealizowania założeń dostępności usług szerokopasmowych na terenach największego wykluczenia cyfrowego. Ponadto trzeba podkreślić całkowity brak spójności PO PC z polityką regulacyjną prowadzoną przez UKE. Dowodem na to jest aukcja na pasmo 800 MHz, w której dublują się zobowiązania pokryciowe finansowane wyłącznie środkami prywatnymi i inwestycje dotowane z PO PC” – wskazuje raport.

Autorzy „Polski Cyf rowej” nie ograniczają się do krytyki, ale proponują sposoby rozwiązania problemów, z jakimi boryka się nasz kraj przy cyfryzacji. Anna Streżyńska wyodrębnia pięć filarów, na których oprzeć powinna się naprawa polskiej cyfryzacji. Są to:

• formalnoprawne ...