EBC o rosyjskim eksporcie i imporcie po rozpoczęciu wojny w Ukrainie
Rosja jest czołowym eksporterem surowców energetycznych i, podobnie jak Ukraina, znaczącym światowym eksporterem surowców rolnych.
W 2021 roku Rosja i Ukraina łącznie odpowiadały za 24% światowego eksportu pszenicy i 14% kukurydzy w 2021 roku. Mimo że Rosja ma nadwyżkę w handlu zagranicznym (zawdzięcza ją eksportowi surowców), to jest uzależniona od importu nowoczesnych technologii, w tym komponentów do produkcji.
Rosja przestała publikować oficjalne dane dotyczące handlu zagranicznego z końcem lutego 2022 r., więc EBC w swej analizie posługuje się danymi jej głównych partnerów handlowych.
Import z Chin do Rosji też spada?
Import towarów przez Rosję znacznie spadł od początku wojny, zwłaszcza z krajów stosujących sankcje.
Aż o 85% spadł rosyjski import z USA i o 45% ze strefy euro. Sankcjami objęto przede wszystkim maszyny i sprzęt transportowy oraz wszystkie urządzenia, które Rosja może wykorzystywać dla celów wojskowych.
Zaskakujące jest to, że spadł, według EBC, także o 23 % import z Chin, aczkolwiek dane rosyjskie mówią o wzroście.
Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę eksport ropy z Rosji spadł w ciągu miesiąca o ok. -15% w związku z zakłóceniami wojennymi i dobrowolnym wycofaniem się niektórych firm energetycznych i handlowców.
Spadek ten był szczególnie wyraźny w eksporcie do Stanów Zjednoczonych (-60%) i Unii Europejskiej (-35%).
Indie i Chiny zastąpią UE i USA w handlu z Rosją?
W szóstym pakiecie sankcji UE przewidziany jest zakaz importu ropy naftowej obejmujący 90% całkowitego importu UE z Rosji (z tymczasowym wyłączeniem przepływów rurociągowych). Wejdzie w pełni w życie do końca 2022 r.
Jednak niektóre duże europejskie firmy energetyczne już zawiesiły zakupy ropy i produktów naftowych z Rosji. UE ogłosiła również nowy zakaz świadczenia usług morskich, zakazujący unijnym firmom oferowanie ubezpieczenia i finansowania dla statków przewożących rosyjską ropę, co utrudnia jej eksport do krajów trzecich.
Cena rosyjskiej ropy naftowej typu Ural spadła na początku wojny i obecnie jest sprzedawana z 30-procentowym dyskontem w porównaniu z ropą Brent.
Udział Rosji w całkowitym imporcie ropy przez Chiny i Indie wzrósł pod koniec czerwca odpowiednio do 11% i 14%, gdy przed wybuchem wojny wynosił 6% i 2%.
Znacząco zmniejszył się eksport rosyjskiego gazu do UE, który w ostatnim tygodniu czerwca 2022 r. osiągnął 35% poziomu z poprzedniego roku. Już na przełomie 2021/2022 przepływ rosyjskiego gazociągu przez Europę Środkowo-Wschodnią znacznie spadł.
Z początkiem wojny pozostawały dostawy gazu do Bułgarii, Danii, Finlandii, Litwy, Holandii i Polski były niestabilne, aż do całkowitego wstrzymania. Zmniejszone też zostały dostawy gazu do Austrii, Czech i Francji, Niemiec, Włoch i Słowacji. W rezultacie łączny import gazu do UE z Rosji w ostatnim tygodniu czerwca spadł o 65% w porównaniu z ubiegłym rokiem.
Pod koniec czerwca tygodniowy rosyjski eksport pszenicy drogą morską osiągnął 40% poziomu z poprzedniego roku, przy przekierowaniu większej liczby dostaw do Egiptu i Turcji.