Rynek finansowy: Wszystko niezabronione jest dozwolone

Z tej okazji Centrum im. Adama Smitha zorganizowało 9 grudnia 2013 r. na Uniwersytecie Warszawskim sesję naukową poświęconą temu wydarzeniu. Honorowym gościem konferencji był Mieczysław Wilczek oraz wybitni historycy i eksperci gospodarczy, m.in. prof. Marek Belka, prezes NBP.

Spotkanie byłych działaczy i sympatyków wolnorynkowych towarzystw gospodarczych było swoistą podróżą sentymentalną do początków transformacji z przełomu lat 80. i 90. ub. wieku. Tamte czasy wolności gospodarczej, gdy wszystko wydawało się możliwe do zrobienia, drastycznie kontrastują z obecnym poczuciem społecznego pesymizmu i wyalienowaniem polityków. Dziś, w dobie dramatycznych kłopotów z budżetem, rząd PO-PSL nie potrafi lub nie chce odwołać się do przedsiębiorczości Polaków, która 20 lat temu było początkiem polskiego cudu gospodarczego.

Strategia warszawska zamiast lizbońskiej?

Konferencję otworzył prof. Robert Gwiazdowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha. – Chcielibyśmy zaproponować w miejsce obecnej, nieskutecznej unijnej strategii lizbońskiej – strategię warszawską, czyli oczywiście ustawę Wilczka! Ta z 23 grudnia 1988 r. powinna być podstawą do wprowadzenia zasad wolnorynkowych w całej UE, które dadzą Europie możliwość rywalizacji z USA i Azją i będą szansą na pracę dla milionów bezrobotnych – powiedział. – Dzisiejszym krytykom twierdzącym, że ustawa o działalności gospodarczej umożliwiła nomenklaturze uwłaszczenie – przypominam, że w tamtych czasach nie można było zgodnie z prawem dać możliwości uwłaszczenia się tylko niektórym, wybranym grupom społecznym. (…) Ustawa dała możliwość uwłaszczenia się wszystkim, którzy tego chcieli i nie bali się ryzyka. Ale po roku 1991 tej szansy nie dano już nikomu. Późniejsze regulacje prawne dodane do ustawy, np. koncesje, spowodowały, że nie wykorzystaliśmy wielu możliwości, jakie były wtedy dostępne dla całej gospodarki. Swoistą cezurą końca wolności gospodarczej, trwającej od grudnia 1988 r., było utworzenie rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego. Później wybraliśmy jeszcze gorszą drogę, ponieważ postanowiliśmy bezrefleksyjnie naśladować wspólnotę nazwaną później Unią Europejską.

Prezydent Robert Gwiazdowski przypomniał, że odwiedzający Polskę Milton Friedman radził Polakom, aby nie podążali drogą Wspólnoty Europejskiej, lecz wybierali takie rozwiązania gospodarcze, które kraje zachodnie zastosowały po II wojnie lub nawet 100 lat wcześniej.

Wiceprezes Centrum im. Adama Smitha dr Andrzej Sadowski stwierdził z naciskiem, że na początku lat 90. ub. wieku – jeszcze bez internetu i telefonów komórkowych – Polska była w stanie utrzymywać przez wiele lat dwucyfrowy wzrost gospodarczy i osiągnąć ten sam sukces co Irlandia, która od lat 80. XX w. była we wspólnocie europejskiej. Dlatego Polska jest przykładem ostatniego cudu gospodarczego końca XX w. Było to możliwe tylko dzięki przywróceniu wolności gospodarczej – mimo obecności Armii Radzieckiej – a jej podstawy mieściły się na ...