Bank i Klient: Jak pozyskać seniorów?

Karol Jerzy Mórawski

Nieprzypadkowo to właśnie seniorzy – obok mieszkańców obszarów wiejskich – wskazywani są jako najbardziej „wykluczeni finansowo” – jak coraz powszechniej określa się nieobecność na nowoczesnym rynku bankowym.

Kwestią dostępności usług bankowych dla seniorów zainteresował się nawet Rzecznik Praw Obywatelskich. Już 23 stycznia 2012 r. jego biuro zorganizowało debatę pod hasłem „Osoby starsze jako konsumenci na rynku usług bankowych”. W dyskusji wzięli udział: Irena Lipowicz – Rzecznik Praw Obywatelskich, Władysław Gołębiewski – przewodniczący Komisji Etyki Bankowej, Krzysztof Pietraszkiewicz – prezes Związku Banków Polskich, Katarzyna Marczyńska – Arbiter Bankowy, prof. Piotr Błędowski – członek Komisji Ekspertów ds. Osób Starszych przy RPO, Kamil Pluskwa- -Dąbrowski – prezes Federacji Konsumentów, Hanna Nowakowska – prezes Fundacji na rzecz Kobiet „Ja Kobieta” oraz Kazimierz Kutz – senator RP.

Zagubieni w skomputeryzowanym świecie

Zainteresowanie ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich nie było przypadkowe. Od pewnego czasu usługi bankowe przestają być tylko kolejną formą działalności gospodarczej czy usług dla ludności. W dzisiejszym świecie coraz mniej znaczy gotówka, coraz więcej do powiedzenia mają nowoczesne instrumenty płatnicze. O tym, że brak uczestnictwa w rynku finansowym staje się ścieżką do wykluczenia społecznego wspominał wielokrotnie prezes ZBP, Krzysztof Pietraszkiewicz: – W tym dynamicznie zmieniającym się świecie usługi bankowe stają się usługami powszechnymi, co więcej – stają się usługami publicznymi, tak jak dostawa energii elektrycznej, ogrzewania i wody. Są już sfery życia, w których bez rachunku bankowego będzie bardzo ciężko. (…) W krajach takich jak Niemcy czy Francja bez rachunku bankowego nie zapłacimy nawet za czynsz.

Jakie zatem przesłanki powstrzymują emerytów przed aktywnym korzystaniem z produktów finansowych? Jedną z nich – a być może podstawową – jest wszechobecna technika. Z dobrodziejstw współczesnej bankowości nie sposób korzystać, nie opanowawszy choćby podstaw obsługi komputera i korzystania z internetu – a dla wielu seniorów klawiatura komputera wciąż stanowi barierę nie do przebycia, o nowinkach w stylu smartfonów i płatności mobilnych nie wspominając. Do rzeczywistych problemów z opanowaniem nowej technologii dochodzi wrodzona nieufność starszego pokolenia wobec wszelkich zmian; niejednego nieźle radzącego sobie w cyberświecie seniora przed założeniem internetowego konta powstrzymuje obawa przed wszechobecnymi – w jego świadomości – hakerami.

Czy rzeczywiście dyskryminowani?