Londyn ponownie najdroższą lokalizacją biurową świata. Nieznaczny wzrost czynszów dzięki niektórym regionom

Autorzy raportu podkreślają niewystarczającą podaż najlepszych powierzchni biurowych w Londynie, która przyczyniła się do wzrostu czynszów o 2% w dzielnicy West End, będącej obecnie najdroższym rynkiem biurowym świata.

Digby Flower, dyrektor działu London Markets w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „Londyn, jako światowe miasto, nie traci na atrakcyjności. W ubiegłym roku czynsze za najlepsze powierzchnie wzrosły wskutek niewystarczającej podaży. Ponadto wraz z ożywieniem gospodarczym można oczekiwać ich dalszego wzrostu„.

Centralny Obszar Biznesu (COB) w Hongkongu spadł na drugą pozycję w rankingu najdroższych lokalizacji biurowych świata, natomiast rejon Zona Sul w Rio de Janeiro awansował w ubiegłym roku z ósmego na trzecie miejsce dzięki wzrostowi czynszów o 43% w porównaniu z 2011 r.

W skali światowej czynsze za najlepsze powierzchnie biurowe wzrosły w 2012 r. o 3%, głównie za sprawą wysokich wzrostów w Ameryce Południowej, zwłaszcza w Brazylii i Kolumbii. Jednak utrzymująca się niepewność ekonomiczna spowodowała wzrost ostrożności wśród najemców na wielu rynkach. Według firmy Cushman & Wakefield wobec nadal niepewnych prognoz dotyczących światowej gospodarki firmy będą nadal dążyć do obniżania kosztów najmu powierzchni biurowej.

EMEA (Europa, Bliski Wschód, Afryka)

Spadek optymizmu wśród przedsiębiorców wpłynął na wysokość czynszów za najlepsze powierzchnie biurowe w regionie EMEA, w którym odnotowano niewielką aktywność trzeci rok z rzędu. Wzrost czynszów był praktycznie zerowy, zwłaszcza w Europie Zachodniej, gdzie wyniósł zaledwie 0,3%. Natomiast w Europie Środkowo-Wschodniej czynsze wzrosły tylko o 2%.

Londyński West End po raz kolejny został najdroższą lokalizacją biurową regionu EMEA. Wzrost czynszów, do którego przyczynił się brak powierzchni wysokiej jakości oraz względnie stabilny popyt, szczególnie ze strony sektora technologicznego, sprawił, że utrzymała się rywalizacja o najlepsze powierzchnie biurowe. Pod koniec 2012 r. wzrosły najwyższe czynsze, wskutek czego Londyn został nie tylko najdroższym rynkiem biurowym regionu EMEA, lecz także całego świata – po raz pierwszy od 2008 r.

Barrie David, starszy konsultant z europejskiego działu badań firmy Cushman & Wakefield, powiedział: „Problemy z zadłużeniem strefy euro w dalszym ciągu negatywnie wpływały na optymizm przedsiębiorców, wskutek czego czynsze w skali całego regionu EMEA w większości utrzymały się na stabilnym poziomie. Ze względu na niepewność najemcy skupili uwagę na strategiach obniżania kosztów takich jak renegocjacje umów najmu lub przeprowadzki do obiektów oferujących bardziej efektywną powierzchnię„.

Richard Aboo, Partner, Dyrektor działu powierzchni biurowych w polskim oddziale Cushman & Wakefield, powiedział: „Pomimo dość słabych wyników w całej Europie rynek powierzchni biurowych w Polsce w dalszym ciągu się rozwija, o czym świadczy wzrost popytu o 4% w Warszawie i o 13% w miastach regionalnych. Jednak rosnąca podaż prowadzi do nieznacznego wzrostu wskaźnika pustostanów i hamuje wzrost czynszów. W miastach regionalnych, tj. Krakowie, Wrocławiu i ostatnio także w Łodzi, obserwuje się wzrost aktywności na rynku najmu oraz popytu generowanego przez sektor BPO i SSC. Poza lokalnymi deweloperami także międzynarodowe firmy deweloperskie takie jak Skanska, SwedeCenter i Hines przygotowują nowe obiekty biurowe wysokiej jakości w ważniejszych miastach regionalnych„.

Warszawa zajęła 33. pozycję w rankingu. Wyjściowe stawki czynszów w najlepszych warszawskich lokalizacjach w Centralnym Obszarze Biznesu osiągały w 2012 roku poziom 24-27 EUR/mkw./miesięcznie.

Gospodarka norweska również prężnie się rozwijała, co z kolei przełożyło się na wzrost zainteresowania najemców, a także czynszów o 11% w porównaniu z 2011 r.

W Kazachstanie (wzrost o 22%) i Turcji (wzrost o 13%) silny popyt generowały przedsiębiorstwa międzynarodowe, a Ałmaty i Stambuł wyrastają na coraz ważniejsze ośrodki biznesowo-finansowe w regionie.

Ameryka Północna i Południowa

W ujęciu regionalnym najwyższy wzrost czynszów o 10% odnotowano w ubiegłym roku w Ameryce Północnej i Południowej.

Rio de Janeiro jest obecnie najdroższym miastem na Półkuli Zachodniej i w porównaniu z 2011 r. awansowało w rankingu ogólnoświatowym o pięć miejsc na trzecią pozycję. W minionym roku czynsze na podrynku Zona Sul wzrosły aż o 43%, co wynika z niewystarczającej podaży powierzchni wysokiej jakości, braku terenów pod nowe inwestycje i silnego popytu. Jednak zainteresowanie Ameryką Południową nie dotyczyło wyłącznie Brazylii – na podrynku Andino w stolicy Kolumbii Bogocie najwyższe czynsze wzrosły o 65%, natomiast w Limie w sąsiadującym Peru – o 7%.

Marina Cury, dyrektor działu powierzchni biurowych w firmie Cushman & Wakefield, Brazylia, powiedziała: „W 2012 r. popyt na powierzchnię biurową wzrósł we wszystkich ważniejszych regionach kraju. Brazylią interesują się duże firmy międzynarodowe, które poszukują powierzchni biurowych wysokiej jakości. Jednak podaż tego typu powierzchni jest coraz bardziej ograniczona, zwłaszcza w niektórych rejonach Rio de Janeiro„.

W Ameryce Północnej najwyższe czynsze wzrosły w 2012 r. o 9%, głównie za sprawą znacznych wzrostów na kilku wyróżniających się rynkach takich jak San Francisco (19%) i Calgary (29%) dzięki ekspansji sektora energetycznego i technologicznego.

Wśród miast Ameryki Północnej i Południowej w pierwszej dziesiątce najdroższych lokalizacji biurowych świata – oprócz Rio de Janeiro – znalazł się również Środkowy Manhattan (Madison/Piąta Aleja), który w porównaniu z ubiegłorocznym rankingiem spadł o jedno miejsce na ósmą pozycję.

Azja i Pacyfik

Wskutek spowolnienia gospodarczego w Azji najwyższe czynsze wzrosły w ubiegłym roku tylko o 3%. Pomimo wyraźnie wolniejszego tempa wzrostu czynszów zarówno w Hongkongu, jak i w Tokio, te dwa miasta znalazły się odpowiednio na drugim i piątym miejscu zestawienia najdroższych lokalizacji biurowych świata, co świadczy o ich znaczeniu jako globalnych ośrodków biznesowych.

John Siu, dyrektor biura firmy Cushman & Wakefield w Hongkongu, powiedział: „W ubiegłym roku popyt na powierzchnie biurowe w Centralnym Obszarze Biznesu w Hongkongu zmniejszył się, co z kolei spowodowało znaczny spadek czynszów. Wynikało to z restrukturyzacji podejmowanej przez instytucje bankowe i finansowe, co prowadziło do ograniczania wielkości wynajmowanej powierzchni. W bieżącym roku czynsze będą nadal pod presją zniżkową ze względu na nieznaczny wzrost podaży, ale w pierwszych miesiącach 2014 r. mogą zacząć rosnąć„.

Pekin, który w poprzednich dwóch latach odnotowywał imponujące wzrosty czynszów za najlepsze powierzchnie biurowe, spadł o jedno miejsce na siódmą pozycję w ogólnoświatowym rankingu, ponieważ w minionych 12 miesiącach czynsze utrzymały się niezmienionym poziomie. Nadpodaż w lokalizacjach poza centrum otworzyła szereg alternatywnych możliwości na tym rynku. Natomiast w Indiach czynsze znacznie wzrosły w ubiegłym roku – o 25% w rejonie Connaught Place w New Delhi.

W przypadku Azji Południowo-Wschodniej czynsze za najlepsze powierzchnie wrosły o 6% na Filipinach, głównie wskutek popytu generowanego przez sektor outsourcingu procesów biznesowych, a w Centralnym Obszarze Biznesu w Dżakarcie w Indonezji czynsze wzrosły w ubiegłym roku o 46%.

Źródło: Cushman & Wakefield