Polska na ostatnim miejscu pod względem odpowiedzialnego inwestowania

SRI (z ang. Sustainable and Responsible Investment), czyli odpowiedzialne inwestowanie, definiowane jest jako lokowanie środków obejmujące każdy typ procesu inwestycyjnego, który umożliwia połączenie finansowych celów inwestorów z ich troską o kwestie ochrony środowiska, społeczne i ładu korporacyjnego (tzw. ESG). Według Europejskiego Forum ds. Zrównoważonego Inwestowania Eurosif (ang. European Sustainable Investment Forum) jest 7 sposobów odpowiedzialnego inwestowania.

Według najnowszych danych Eurosif, wartość wszystkich funduszy w Europie, stosujących przynajmniej jedną ze strategii SRI, wyniosła 6,76 bln EUR. Najpopularniejszą strategią SRI stosowaną w krajach europejskich jest strategia Wykluczenia (z ang. Exclusions), czyli wykluczenie ze spektrum inwestycyjnego określonych spółek, sektorów lub krajów, jeśli są one zaangażowane w konkretną działalność, np. produkcję papierosów – na koniec 2011 roku wartość zarządzanych zgodnie z nią aktywów wyniosła 3,82 bln EUR. Na drugim miejscu znalazła się strategia Integracja ESG (z ang. Integration of ESG), czyli wyraźne włączenie przez zarządzających aktywami szans i ryzyk ESG do tradycyjnej analizy finansowej – 3,2 bln EUR.

Natomiast największy wzrost wartości zarządzanych aktywów w latach 2009-2011 został odnotowany w przypadku strategii Selekcja oparta na normach (z ang. Norms-based screening), czyli wykluczenie ze spektrum inwestycyjnego spółek lub krajów łamiących międzynarodowe normy związane z obszarami ESG – o 54% średniorocznie oraz Selekcja liderów ESG (z ang. Best-in-class) – selekcja oparta na wyborze spółek lub aktywów osiągających najlepsze rezultaty lub najbardziej rozwiniętych pod względem kwestii ESG – średnioroczny wzrost o 46%.

Polska na ostatniej pozycji

W zestawieniu Eurosif Polska znalazła się na ostatniej pozycji pod względem wartości zarządzanych aktywów w każdej ze strategii SRI (wśród 14 przebadanych europejskich krajów). Polski rynek SRI wynosi 5,23 mld PLN, co stanowi ok. 0,3% całego rynku finansowego w kraju. W strukturze odpowiedzialnych inwestycji jednoznacznie dominują te oparte na strategii Wykluczenia. Dodatkowo, dwa fundusze w Polsce stosują w sposób łączny strategie Selekcja liderów ESG, Selekcja oparta na normach i Integracja ESG.

Rozwojowi rynku odpowiedzialnych inwestycji w Polsce mogłoby pomóc wejście w życie rozporządzenia Komisji Europejskiej, którego projekt został opublikowany w lipcu, m.in. zobowiązującego dostawców funduszy inwestycyjnych i emerytalnych do publikowania, czy i w jaki sposób, uwzględniają czynniki ESG w swoim procesie inwestycyjnym. Niezbędna jest też szersza edukacja klientów funduszy w zakresie odpowiedzialnych inwestycji, aby swoimi decyzjami inwestycyjnymi „wymuszali” tworzenie odpowiedzialnych funduszy. Do szybszego rozwoju rynku SRI przyczyniłoby się też z pewnością zaangażowanie zagranicznych instytucji, takich jak Aviva, AXA, KBC, czy UBS, które są sygnatariuszami PRI – Zasad Odpowiedzialnego Inwestowania i obecnie wprowadzają już te zasady w innych krajach. Z kolei spółki powinny poprawić poziom prezentowania swoich danych pozafinansowych tak, aby fundusze mogły dokonywać decyzji inwestycyjnych w oparciu o jak najlepsze i najpełniejsze informacje – komentuje Robert Sroka z firmy doradczej Accreo Taxand, która przygotowywała polską część raportu European SRI Study 2012.

Szansą na lepsze prezentowanie danych pozafinansowych inwestorom jest projekt Analiza ESG spółek w Polsce, przygotowany przez SEG, GES i Accreo Taxand. Jego edukacyjny charakter polega na uświadomieniu spółkom giełdowym ich braków w zakresie ujawniania danych ESG i wyróżnieniu najlepszych praktyk na rynku. Służy do tego m.in. specjalna platforma internetowa, na której każda spółka notowana na GPW i New Connect może sprawdzić swój poziom w zakresie ujawniania danych ESG, również w odniesieniu do benchmarków rynkowych. Projekt swoim patronatem objęła m.in. Komisja Nadzoru Finansowego (www.seg.org.pl/esg).