Kraj: Spotkanie, jakiego nie było od lat

Andrzej Lazarowicz

A wszystko to miało miejsce 5 czerwca 2012 r., w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. W godzinach przedpołudniowych rozpoczął się I Kongres Prawa Bankowego, przygotowany przez Centrum Prawa Bankowego i Informacji wspólnie ze Związkiem Banków Polskich. Równolegle z nim toczyła się debata poświęcona bankowemu cloud computingowi. Podczas panelu Powiedz sprawdzam swojemu doradcy finansowemu wykazywano, że certyfikowany doradca finansowy EPA to człowiek, któremu można w pełni zaufać. W trakcie konferencji prasowej swój kolejny raport zaprezentowało Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Bankowość a środowisko ekonomiczne – taki był temat kolejnej z debat. Z kolei spotkanie ogólnopolskiej sieci centrów informacji gospodarczej przebiegało pod hasłem Bezpieczny klient, bezpieczny bank. Uczestnicy Systemu AMRON mówili o swoich doświadczeniach w tworzeniu i korzystaniu z ogólnopolskiej bazy danych o rynku nieruchomości. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszył się wykład z cyklu: Ulica Bankowa Przemysława Wiśniewskiego z centrum promocji Narodowego Banku Polskiego. Aulę, w której się odbywał, szczelnie wypełnili uczniowie gimnazjów i liceów. Z nieukrywanym zainteresowaniem słuchali obficie okraszonej anegdotami opowieści o historii pieniądza na ziemiach polskich.

Prof. Jerzy Osiatyński udekorawał Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski Teresę Hildebrand-Wrzesień.

Jeszcze przed południem wręczono też, po raz 45., certyfikaty dla bankowców, którzy uzyskali stopnie zawodowe w Systemie Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej oraz certyfikaty doradcy finansowego Warszawskiego Instytutu Bankowości. Przedsiębiorcy uczestniczyli w seminarium Nowoczesne Zarządzanie Biznesem, przygotowanym przez Centrum Edukacji Marketingowej CPBiI. Jedna z ciekawszych popołudniowych debat, przygotowana przez redakcję obchodzącego swoje piąte urodziny kwartalnika „Europejski Doradca Finansowy”, poświęcona została wpływowi EURO 2012 na stan całej polskiej gospodarki. W trakcie wieczornej gali Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski udekorowana została Teresa Hildebrand-Wrzesień, od 20 lat szefująca Centrum Prawa Bankowego i Informacji. Aktu tego, w imieniu Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, dokonał prof. Jerzy Osiatyński, szef jego doradców ekonomicznych.

Następnie prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz oraz przewodniczący Rady ZBP, prezes zarządu Toyota Banku, Piotr Juda wręczyli nagrody dziennikarskie im. Mariana Krzaka. W tym roku przypadły one: Maciejowi Bednarkowi z „Gazety Wyborczej” oraz Maciejowi Głogowskiemu z TOK FM, zaś specjalne wyróżnienie odebrali przedstawiciele redakcji Reuters.

Ranking 50 największych banków

Kolejnym akordem gali, a relację z niej on-line zapewniały portale WP.pl oraz Bankier.pl, było rozdanie dorocznych nagród rankingu „50 największych banków w Polsce 2012”, od lat prowadzonego przez „Miesięcznik Finansowy BANK”. Novum było tu przyznanie nagród imiennych. Kapituła Nagród Specjalnych „MF BANK” – w skład której wchodzili prof. Elżbieta Mączyńska, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, prof. Dariusz Filar, członek Rady Gospodarczej przy Premierze RP, Andrzej Lech, prezes Warszawskiego Instytutu Bankowości, dr Lech Kurkliński ze Szkoły Głównej Handlowej, Józef Wancer, doradca zarządu Deloitte Polska, Andrzej Wolski członek zarządu, dyrektor zarządzający CPBiI oraz redaktor naczelny miesięcznika Stanisław Brzeg-Wieluński – wyróżniła trzy osoby. Prezes zarządu Banku Millennium S.A. Bogusław Kott został uhonorowany nagrodą Bankowiec 20-lecia, prezes zarządu Alior Banku S.A. Wojciech Sobieraj otrzymał tytuł Wizjonera rynku bankowego 2011, zaś wiceprzewodniczącego KNF Wojciecha Kwaśniaka uznano za Osobowość 20-lecia.

Nagrodę główną rankingu 50 największych banków w Polsce dla PKO Banku Polskiego S.A. odebrał prezes zarządu Zbigniew Jagiełło, dyplom za drugie miejsce otrzymał wiceprezes zarządu Banku Pekao S.A. Grzegorz Piwowar, za trzecie zaś Wiesław Thor, wiceprezes zarządu, dyrektor BRE Banku S.A., ds. zarządzania ryzykiem.

Kolejne kategorie rankingowe wyglądały w tym roku następująco: nagroda główna w kategorii Sprawność działania banków przypadła Bankowi Pekao S.A. Na drugim miejscu znalazł się Getin Noble Bank S.A. – wyróżnienie odebrał prezes zarządu Krzysztof Rosiński, a na trzecim Deutsche Bank Polska S.A. – dyplom wręczono prezesowi zarządu prof. Krzysztofowi Kalickiemu. W kategorii Efektywność zatrudnionej kadry nagrodę główną kolejny raz zdobył Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Polska) S.A – otrzymał ją prezes zarządu Krzysztof Barburski. Drugie miejsce zajął Deutsche Bank Polska S.A., a trzecie Santander Consumer Bank S.A. – dyplom odebrał prezes zarządu Piotr Żabski. W kategorii Consumer finance zwyciężył Alior Bank S.A. – nagrodę odebrał wiceprezes zarządu kierujący pionem finansów Witold Skrok. Drugie miejsce zajął Bank DnB Nord Polska S.A. – dyplom odebrał Przemysław Gołębiewski, dyrektor pionu bankowości detalicznej i małych przedsiębiorstw, zaś trzecie Getin Bank S.A. W kategorii Banków finansujących zakup nieruchomości pierwsze miejsce przypadło Bankowi Pocztowemu S.A. – nagrodę odebrał Tomasz Bogus, prezes zarządu. Drugie miejsce zdobył Bank Pekao S.A., zaś trzecie Alior Bank S.A.

Obchody podwójnego jubileuszu zwieńczyła debata o przyszłości sektora bankowego, uczestniczyli w niej: prof. Jerzy Osiatyński z Kancelarii Prezydenta RP; Andrzej Raczko, członek zarządu NBP; Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP oraz Andrzej Jakubiak, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. Moderował ją Robert Lidke z Programu I Polskiego Radia.

Niektóre z wymienionych fragmentów uroczystości wypada omówić nieco szerzej. Zatem po kolei…

I Kongres Prawa Bankowego i Informacji

Pierwszy panel poświęcony został „zmianom w zasadach ochrony danych osobowych w świetle projektowanego rozporządzenia Unii Europejskiej”. Plany te, dość rewolucyjne, omówił dr Wojciech Wiewiórowski, generalny inspektor ochrony danych osobowych. Słuchacze dowiedzieli się, że w miejsce danych wrażliwych Parlament Europejski proponuje definicję ryzykownego przetwarzania danych osobowych. Wiele obostrzeń ma objąć nie tylko kwestie dotyczące prywatnego życia klienta, ale całokształt informacji – także wiarygodność danej osoby w obrocie gospodarczym. Rozporządzenie co prawda nie zabrania wprost przetwarzania takich informacji, jednak nakłada wyraźny obowiązek poinformowania klienta o profilowaniu, na dodatek przewiduje prawo sprzeciwu wobec niego. A przecież gromadzenie i upublicznianie informacji o osobach, które mają problemy z terminowym regulowaniem należności leży przede wszystkim w interesie ich samych, stając się skutecznym zabezpieczeniem przed rosnącą spiralą zadłużenia.

Kwestia profilowania przewijała się w trakcie późniejszej debaty, uczestnikami której byli prof. Marek Wierzbowski, ekspert prawa bankowego; dr Krzysztof Markowski, prezes zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. oraz dr Arwid Mednis, specjalista z zakresu prawa ochrony danych osobowych.

W trakcie kongresu zajęto się także kwestią odwróconej hipoteki. Przypomnijmy, że jak dotąd umowy umożliwiające zyskanie dodatkowych środków w zamian za odstąpienie prawa do lokalu po śmierci właściciela zawierane są na podstawie zapisów cywilnoprawnych. Pionierami są tu fundusze hipoteczne, choć podobne produkty proponują również towarzystwa ubezpieczeniowe. Wszystkie najważniejsze kwestie związane z problematyką – w tym działania banków oraz najnowsze prace legislacyjne i szanse odwróconej hipoteki na polskim rynku – omówił prof. Jerzy Pisuliński z Uniwersytetu Jagiellońskiego, niekwestionowany autorytet w zakresie hipoteki i współautor projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym.

Kolejnymi punktami były prezentacje poświęcone szczegółowym aspektom prawnym funkcjonowania banków. Mówiono m.in. o ochronie dokumentacji bankowej i informacji poufnych oraz elektronicznym postępowaniu sądowym (przedstawił je mec. Maciej Panfil, starszy partner w Kancelarii Maciej Panfil i Partnerzy). Ostatni panel poświęcono klauzulom abuzywnym (referat wygłosił prof. Michał Romanowski).

Konferencja Ekonomiczny sens chmury

Zorganizowana została przy pomocy firm HP, BSB i Microsoft. Włączono ją do programu obchodów 20-lecia, bo od kilku lat cloud computing rozwija się bardzo dynamicznie. Powstają zarówno nowe usługi proste, uniwersalne, darmowe, dedykowane odbiorcom masowym, jak też rozwiązania wysoko wyspecjalizowane, trafiające do rynkowych nisz. Dziś jest to już pełnoprawny model biznesowy, gwarantujący firmom większą szybkość dotarcia do rynku z ofertami, dostęp do najnowszych rozwiązań, integrację procesów, a przede wszystkim niższe koszty i spadek ryzyka biznesowego.

– Czasy mamy niepewne, obserwujemy wzrost nieufności do instytucji zaufania publicznego, a takimi przecież są banki. Czy chmura obliczeniowa, wraz z towarzyszącymi jej wątpliwościami dotyczącymi głównie bezpieczeństwa danych, jest najlepszym rozwiązaniem – to podstawowe pytanie dzisiejszego spotkania – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP podczas wystąpienia inaugurującego konferencję.

Ewa Zborowska, Research Manager, IDC IT Services Group, zaprezentowała wyniki badań rynku cloud computing. Zwróciła uwagę, że w Polsce mamy około półroczne opóźnienie w stosunku do krajów zachodniej Europy, gdy chodzi o adaptacje rozwiązań chmurowych, regulacje prawne i bezpieczeństwo danych. O tym, że rozwiązania te mogą znakomicie sprawdzić się w bankowości mobilnej, wspomniał Wiesław Szala, dyrektor IT w Narodowym Banku Polskim. Z kolei Maciej Gawroński, partner, radca prawny w firmie Bird & Bird, przybliżył zagadnienia prawne obszaru cloud computingu.

Wspólne rozwiązanie, dzięki którym cloud computing może zostać szybko i efektywnie wdrożony w polskich bankach, omówili przedstawiciele firm Hewlett-Packard i Microsoft. Podkreślili, że dzięki tej technologii można uzyskać wymierne korzyści finansowe.

Na rynku funkcjonuje też gotowe rozwiązanie chmurowe dedykowane sektorowi finansowemu przygotowane przez firmę Bazy i Systemy Bankowe. Poinformował o tym Wiesław Łącki, wiceprezes zarządu BSB.

Konferencja zakończyła się panelem dyskusyjnym, podczas którego Magdalena Nowicka, CEO, Ing Services Polska; Andrzej Horawa, Enterprise & Partners Group Director, Microsoft Polska; Maciej Gawroński, radca prawny, partner, Bird & Bird; Mariusz Gliński, dyrektor Biura Bankowości Elektronicznej, Raiffeisen Bank Polska; Piotr Stefańczyk, partner Technology Consulting, Hewlett-Packard Polska; Krzysztof Deptuła, dyrektor ds. rozwoju, Bazy i Systemy Bankowe, starali się oddzielić fakty od fikcji, czyli na podstawie przykładów z rynkowych przedsięwzięć zachęcać do modelu cloud computingu.

Certyfikaty ZBP

Przybyłych na 45. uroczystość wręczenia certyfikatów Związku Banków Polskich w ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej powitał prezes ZBP. Krzysztof Pietraszkiewicz zwrócił uwagę na niezwykłe zadanie, jakie dziś, w dobie kryzysu, stoi przed pracownikami banków. – To na bankowcach, na pracownikach sektora finansowego spoczywa dziś odpowiedzialność za sprawne funkcjonowanie instytucji finansowych – powiedział. Podkreślił, iż kluczową rolę w błyskawicznie zmieniającej się rzeczywistości ma ciągły proces uczenia się i zdobywania coraz to nowych kwalifikacji.

Wyjątkową rolę wysoko kwalifikowanej kadry podkreślił również przewodniczący Komitetu ds. Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskie – Włodzimierz Grudziński. – Państwo są w elitarnej grupie niecałych 16 tys. bankowców, którzy zdobyli certyfikat. Ten dyplom pokazuje nie tylko, że „mój zawód to bankowiec”, ale przede wszystkim to, że Państwo potrafią się uczyć i zdobywać nowe kompetencje – stwierdził. Certyfikaty Samodzielnego Pracownika Bankowego i Dyplomowanego Pracownika Bankowego odebrało 221 bankowców.

„Ulica Bankowa”

Interesującym elementem tego pełnego niezwykłych wydarzeń dnia był wykład Przemysława Wiśniewskiego z Narodowego Banku Polskiego – historyka i eksperta rynku finansowego, właściciela jedynej w Polsce unikatowej kolekcji ponad trzech tysięcy eksponatów związanych z bankowością.

Aulę, która na czas zajęć stała się niejako salą muzealną, mieszczącą w swych murach niestandardową ekspozycję pod nazwą „Ulica Bankowa”, szczelnie wypełnili warszawscy gimnazjaliści. Młodzi ludzie w skupieniu słuchali nieznanej im historii pieniądza i bankowości. Poznawali fakty i zdarzenia zaczerpnięte z bankowych skarbców, gabinetów prezesów, hali kasowej, ale i po trosze z codziennego życia kilku pokoleń ludzi.

– Kultura bankowa to hasło, które od wielu lat powtarzam bankowcom i tego również uczę mądrą, czujną, myślącą i zadającą mądre pytania polską młodzieżą na spotkaniach w ramach mojego autorskiego projektu „Ulica Bankowa” – mówił Przemysław Wiśniewski. – Podczas tych nietypowych wykładów zawsze jest w sali cisza, często otacza mnie wianuszek małych rąk nagrywających każde słowo na telefon komórkowy. Spotkanie w Centrum Kopernika potwierdziło moje wcześniejsze obserwacje, że jest ogromna potrzeba wiedzy o finansach, dialogu i wzajemnego potwierdzenia, że mimo iż przez dorosłych często w sposób nieuświadomiony, a przez młodzież i dzieci doskonale intuicyjny, to jednak w życiu codziennym myślimy ekonomicznie.

Przemysław Wiśniewski przedstawił także projekt powstającego Centrum Pieniądza im. Sławomira S. Skrzypka w Narodowym Banku Polskim. Wykład zakończyło krótkie przemówienie skierowane do młodzieży przez prezesa Związku Banków Polskich Krzysztofa Pietraszkiewicza.

EURO 2012 a polska gospodarka

Taki był temat pierwszej z popołudniowych debat. Uczestniczyli w niej: dr Irena Herbst, prezes fundacji Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego; Małgorzata Dec, dyrektor Departamentu Analiz w Ministerstwie Skarbu Państwa; dr Jakub Borowski, główny ekonomista Kredyt Banku, członek Rady Gospodarczej przy Premierze RP; Marcin Murawski, dyrektor Departamentu Sektora Publicznego Pionu Bankowości Przedsiębiorstw w City Handlowym, wcześniej zastępca skarbnika m.st. Warszawy; Piotr Żuber, dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz Robert Kaniewski z Constructions Club. Moderował ją Maciej Małek, redaktor naczelny kwartalnika „Europejski Doradca Samorządowy”.

Na wstępie moderator sformułował tezy, wokół których koncentrowała się następnie dyskusja. Zastanawiano się zatem, na ile EURO 2012 jest imprezą naszą, a na ile imprezą UEFA. A jakby rozwijając to pytanie – na ile przy okazji propaguje się dyscyplinę sportową, a na ile Polskę z jej wszystkimi walorami i atutami. Następnie omówiono, jakie korzyści – nie tylko te tu i teraz, czyli w trakcie turnieju – można osiągnąć. Ważniejsze bowiem są te średnio i długookresowe – tak w wymiarze ekonomicznym, socjologicznym, jak i kulturowym. Opierając się na faktach, czyli podjętych, zrealizowanych i wciąż jeszcze w przeddzień imprezy realizowanych inwestycjach, dyskutowano, na ile zrealizował się tak powszechnie zapowiadany boom gospodarczy. Niewątpliwe było ożywienie, chyba jednak nie do końca tak duże, jak oczekiwano. Mimo to podczas realizacji niezbędnych inwestycji – a były to nie tylko stadiony i towarzysząca bezpośrednio im infrastruktura; ale także drogi, hotele, pensjonaty – zarobiły i firmy prywatne i Skarb Państwa. Swoje dobre dni przeżywała także branża turystyczna.

W sumie zgodzono się, że Euro 2012 może przynieść Polsce sporo korzyści i szans – tych długoterminowych. Odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście zostaną one zrealizowane, poznany jednak dopiero w przyszłości. Wczoraj, dziś i jutro bankowości

Część merytoryczną jubileuszu 20-lecia Centrum Prawa Bankowego i Informacji oraz „Miesięcznika Finansowego BANK” zakończyła debata główna poświęcona minionym ponad 20 latom polskiej bankowości, jej dniu dzisiejszemu i wyzwaniach na kolejne dekady. Eksperci: prof. Jerzy Osiatyński, doradca ekonomiczny Prezydenta RP; Andrzej Raczko, członek zarządu NBP; Andrzej Jakubiak, przewodniczący KNF; Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP oraz moderujący debatę Robert Lidke z Polskiego Radia mówili o nadmiernej regulacji banków ze strony Brukseli, wpływie Bazylei III na działanie polskich instytucji finansowych, projektach udomowienia naszych banków oraz tym, czy jeśli tak, to jak kryzys strefy euro może przełożyć się na kondycję całej polskiej branży finansowej.

Andrzej Jakubiak, pytany przez moderatora o wpływ początków transformacji na obecną kondycję sektora finansowego, podkreślił, że dzisiejsze mocne fundamenty finansowe polskich banków powstały w kryzysowym okresie lat 1992-1995. Wtedy stworzono wiele dobrych rozwiązań prawnych i pojawiło się dużo niekonwencjonalnych pomysłów. Przez ostanie 20 lat polskie władze i banki tworzyły razem politykę budowy zdrowych kapitałów i sprawnego nadzoru bankowego.

Do trudnych początków 1989/1990 nawiązał Krzysztof Pietraszkiewicz. Przypomniał, że już na przełomie lat 1988 i 1989 stworzono podstawy prawne do rozwoju sektora bankowego. -Nieskromnie powiem, że udał nam się samorząd bankowy. To władze państwowe pozwoliły na rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w obszarze instytucji finansowych. Dzięki temu razem budowaliśmy np. KIR S.A., BIK S.A., Telbank, Polcard, BFG – podkreślił.

– Polska miała przez 20 lat dobrze prowadzoną politykę makroekonomiczną w dziedzinie polityki fiskalnej i monetarno-kursowej. I od roku 1989 nie popełniono większych błędów – stwierdził prof. Andrzej Raczko. – Jednak o tempie długofalowego rozwoju nie decyduje sama polityka makroekonomiczna, bo ona ma charakter stabilizujący, tylko ta, za którą się kryją reformy strukturalne. Z tej perspektywy trzeba dążyć do wprowadzania innowacyjności w gospodarce. Obecny kryzys pokazał, że innowacyjność wprowadzana bez aspektów makroekonomicznych daje skutki odwrotne do zamierzonych. Musimy skorzystać na postępującej integracji finansowej UE przez instytucjonalne włączenie Polski w ustalanie nowych reguł gry dla całego sektora bankowego.

Krzysztof Pietraszkiewicz zwrócił uwagę na nowe zjawisko – zagraniczne aktywa w polskich spółkach bankowych zmniejszyły się z dawnego poziomu 65 proc do 55-56 proc. Podkreślił, że dotychczasowi inwestorzy w polskich bankach zachowywali się bardzo odpowiedzialnie, zwłaszcza gdy chodzi o podział dywidendy, i nie był potrzebny duży nacisk ze strony nadzoru bankowego, aby wypracowane zyski pozostały w kraju z przeznaczeniem na dalsze inwestycje, wsparcie płynnościowe etc… – Ponieważ nie zapowiada się szybkie zakończenie kryzysu w strefie euro, potrzebne jest budowanie zaufania pomiędzy bankami a społeczeństwem. Zmniejszenie nieufności Polaków do instytucji finansowych powinno być wspólnym celem dla banków i państwa – podkreślił. – Potrzebny jest konsensus, aby uniknąć przeregulowania rynku. Gdyby wdrożyć wszystkie unijne pomysły na polskim gruncie, to aż 90 proc. zysków całego sektora zostałoby przeznaczone na obciążenia podatkowe i parapodatkowe! I tę symulację zaprezentowaliśmy, jako ZBP, w Sejmie i w Senacie.

Jerzy Osiatyński dodał: – To prawda, że polski sektor bankowy ma odpowiedzialnych inwestorów i odpowiedzialny nadzór bankowy. Ogromne znaczenie miał fakt, że KNF zachował dużą dozę ostrożności, ale także zaufania do działań właścicieli polskich banków. Zmiany proponowane Polsce przez Unię Europejską mogą być w przyszłości zagrożeniem dla stabilnych podstaw polskiego sektora bankowego. Kondycja sektora finansowego zależy od stanu gospodarki i na odwrót. Można powiedzieć, że najbliższe lata będą latami delewarowania, zmniejszania akcji kredytowej przez ograniczony popyt wewnętrzny ze strony firm i społeczeństwa. To może grozić redukcją publicznych wydatków państwa, ograniczeniem zatrudnienia itp. A w Polsce wciąż za mało jest przedsiębiorczości. Oby to się zmieniło.

Uczestnicy „Horyzontów Bankowości 2012” opuszczali mury Centrum Nauki Kopernik z poczuciem, że spędzonego tam czasu w żaden sposób nie zmarnowali.