(Bez)cenna praktyka?

Wysokie bezrobocie wśród ludzi młodych, ostrożność firm w zatrudnianiu nowych osób oraz wymagania, które stawiają pracodawcy powoduje, że coraz więcej młodych ludzi podejmuje dodatkowe praktyki po ukończeniu tych obowiązkowych, aby zdobyć jak najszersze i jak największe doświadczenie zawodowe, często niezwiązane ze swoim kierunkiem studiów. Do zdobywania doświadczenia zawodowego nie trzeba już nikogo przekonywać. Jak pokazują badania przeprowadzone przez Start People wśród studentów piątego roku, ponad 80 proc.(1) respondentów wskazało praktykę zawodową jako rodzaj doświadczenia zdobytego podczas nauki.

A wrzesień to dla nich ostatni dzwonek przed rozpoczęciem roku akademickiego na odbycie praktyki, która da im doświadczenie zawodowe, bez którego są „przegrani” na rynku pracy po studiach. Analizując oferty praktyk, które pojawiają się na portalach internetowych, można zauważyć, że studenci mają w czym wybierać. – „Wiele młodych osób aplikując do pracy nie posiada doświadczenia zawodowego związanego z pracą, którą mieliby wykonywać, i tym samym przegrywają wyścig po pracę z doświadczoną konkurencją. Poszukiwanie możliwości odbycia praktyki w firmie lub branży, z którą chcielibyśmy związać się zawodowo w przyszłości jest dobrą inwestycją w siebie. Poza takimi korzyściami jak zdobycie doświadczenia, czy nawiązanie nowych kontaktów, mamy szansę sprawdzić czy rzeczywiście praca w danej firmie jest zgodna z naszymi oczekiwaniami” – mówi Jakub Bejnarowicz, Country Manager z Instytutu Rachunkowości Zarządczej CIMA.

Realia praktykanta

Chce czy nie – student praktykę musi odbyć. Trzecia edycja Badania Studentów (2) pokazała, że 51,7 proc. respondentów do podjęcia praktyki motywuje chęć zdobycia doświadczenia, natomiast najbardziej zniechęca niski poziom zarobków lub ich całkowity brak. Jak pokazują przytoczone badania – aż 38 proc. studentów w czasie praktyk pracowało za darmo. Bezpłatną pracę wykonują najczęściej studenci III roku, bo aż 45 proc.(3) z nich nic nie zarabiało podczas praktyk.

Trzecia edycja Badania Studentów pokazuje również, że wśród firm i podmiotów przodujących w rankingu bezpłatnych praktyk są: korporacje, w których za darmo pracowało 29,46 proc. respondentów oraz instytucje publiczne, w których darmowe praktyki odbywało 26,79 proc. A jeśli już firmy oferują wynagrodzenie za praktyki, to jest ono raczej symboliczne: studenci I roku zarabiali na praktykach średnio 796 zł netto, studenci V roku 969 zł netto, a studenci III roku zaledwie 563 zł netto (4). – „Wynagrodzenie za praktyki uzależnione jest od stopnia złożoności i trudności  zadań, które wykonuje praktykant. Osoby, którym przydzielane są proste zadania zarabiają mniej niż ci, którzy biorą udział w projekcie, gdzie wymagany jest konkretny poziom kompetencji, jak np. biegła znajomość danego  języka obcego” – mówi Maryla Aftanasiuk-Lisiecka, Brand Manager z agencji Start People.

Ambitny praktykant

Praktykanci zarabiają mało lub wcale, ale są ambitni i nie chcą obsługiwać kserokopiarki lecz brać udział w procesach i projektach realizowanych przez firmę. Co więcej, studenci dostrzegają zalety praktycznej nauki zawodu i 60,5 proc.(5) z nich wskazuje zdolności analityczne jako najbardziej pożądaną umiejętność, którą można zdobyć w czasie praktyki. A to właśnie na brak zdolności analitycznego myślenia u absolwentów najczęściej narzekają pracodawcy.

– „W wielu firmach, jak i u nas, są specjalne programy praktyk, które cieszą się dużym zainteresowaniem studentów. Każdy praktykant ma przydzielone realne zadania, dzięki którym zdobywa  konkretne umiejętności, konkretną wiedzę. Program praktyk  jest tak ułożony, aby praktykant w miarę upływu czasu dostawał coraz bardziej złożone i samodzielne zadania. Zadania te są bardzo różnorodne, począwszy od archiwizacji dokumentów a  skończywszy na współudziale w procesie rekrutacyjnym. Najlepsi praktykanci mają szansę na stałe zatrudnienie – w naszej agencji zatrudniamy osiem osób, które wcześniej odbywały u nas praktyki” – dodaje Maryla Aftanasiuk-Lisiecka.

Jej słowa potwierdza również Jakub Bejnarowicz z CIMA – „Okres praktyk jest dla pracodawcy czasem łowienia talentów. Jeśli nawet w danej chwili firmy nie myślą o zwiększaniu zatrudnienia, to mają w pamięci praktykantów, którzy pozytywnie wyróżnili się spośród innych i w momencie potrzeby powiększenia zespołu pracowników, kontaktują się z nimi. To dla nich korzystne rozwiązanie, gdyż nie muszą już przeszkalać pracownika i mają pewność, że zatrudnili osobę o wymaganych przez nich umiejętnościach, które potwierdził okres praktyki”.

Uzbrojeni w doświadczenie zawodowe

Mając za sobą pierwsze doświadczenie zawodowe, można ruszyć na poszukiwanie pracy. Efekt tych poszukiwań będzie tym lepszy, im bardziej konkurencyjne będzie CV, którego czytanie wielu rekruterów zaczyna właśnie od historii pracy i kontaktują się przede wszystkim z osobami mogącymi poszczycić się doświadczeniem zawodowym. Statystyki Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej potwierdzają ten trend – spośród 380 451 bezrobotnych osób do 25. roku życia, aż 200 599 (6) z nich to osoby bez  doświadczenia zawodowego.

Źródło: Chartered Institute of Management Accountants (CIMA)

Nota redakcyjna:
(1) Dane z raportu „Pięć lat studiów i co dalej?” na podstawie badań przeprowadzonych przez Start People wśród studentów łódzkich i trójmiejskich uczelni.
(2) Badanie Studentów, edycja III, przeprowadzone przez ConQuest Consulting metodą CAWI wśród studentów uczelni i kierunków ekonomicznych w dniach 23.01-05.02.2012.
(3) Badanie Studentów, edycja III, przeprowadzone przez ConQuest Consulting metodą CAWI wśród studentów uczelni i kierunków ekonomicznych w dniach 23.01-05.02.2012.
(4) Badanie Studentów, edycja III, przeprowadzone przez ConQuest Consulting metodą CAWI wśród studentów uczelni i kierunków ekonomicznych w dniach 23.01-05.02.2012.
(5) Badanie Studentów, edycja III, przeprowadzone przez ConQuest Consulting metodą CAWI wśród studentów uczelni i kierunków ekonomicznych w dniach 23.01-05.02.2012.
(6) MPiPS, Statystyki strukturalne czerwiec 2012, http://www.psz.praca.gov.pl./main.php?do=ShowPage&nPID=867997&pT=details&sP=CONTENT,objectID,867970