Bank Spółdzielczy w Brodnicy ma 150 lat: Mały wielki bank

Założycielem Towarzystwa Pożyczkowego był Mieczysław Łyskowski, z zawodu sędzia, ale urzędu tego pozbawiony za udział w powstaniu styczniowym, późniejszy zasłużony działacz spółdzielczości kredytowej na ziemiach polskich w zaborze pruskim. Członkami komitetu założycielskiego byli też doktor Szymon, Aleksy Baranowski – drukarz, Jan Szatkowski – nauczyciel, Tomasz Glabiszewski i Jan Skwarski – rzeźnicy, Franciszek Świderski – krawiec i Fesser – powroźnik. Dopiero w 1886 r. po raz pierwszy do rady nadzorczej wszedł rolnik.

W 1887 r. Towarzystwo Pożyczkowe dla Przemysłowców liczyło 180 członków z udziałami w wysokości 10626 marek oraz z wkładami w wysokości 48 tys. marek. W roku następnym liczba członków wzrosła do 244, a udziały do 15 tys. marek, wkłady zaś do 60 tys. marek. Od 1891 r. Towarzystwo Pożyczkowe było zarejestrowane pod nazwą „Bank”, potocznie zwane bankiem polskim. Jest to już zasobna firma, skupia wokół siebie całe życie gospodarcze powiatu, finansuje rolnictwo, kupiectwo, rzemiosło i handel, przyczynia się do powstawania innych polskich instytucji, jak dom towarowy „Bazar”, „Dom Katolicki” i Spółdzielnia Rolniczo- Handlowa „Rolnik”.

Zasobność banku pozwalała na uniezależnienie się finansowe od Niemców, co wzbudzało ich zawiść i powodowało jeszcze większe represje wobec Polaków. W 1903 r. władze pruskie zakazały niemieckim urzędnikom państwowym wstępowania do polskich banków, także lokowania w nich wkładów oszczędnościowych, a następnie poleciły usunąć wszystkich ...