Refundacja 2012 – kontrowersyjne zmiany
Z początkiem nowego roku weszła w życie ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych. Zdaniem BCC ustawa powinna zostać skierowana do Trybunału Konstytucyjny lub znowelizowana zgodnie z Konstytucją RP i zasadami określonymi Regulaminem Sejmu.
BCC aktywnie uczestniczył na każdym etapie prac legislacyjnych nad samą ustawą jak i aktami wykonawczymi. Zgłaszaliśmy merytoryczne uwagi oraz zastrzeżenia natury prawnej i konstytucyjnej. Opowiadaliśmy się za konsekwentnym reformowaniem rynku leków w Polsce, wprowadzeniem jasnej i stabilnej polityki wobec branży farmaceutycznej.
Przed podpisaniem ustawy wystąpiliśmy do Prezydenta RP o skierowanie jej w do rozpoznania, w trybie prewencyjnym, przez Trybunał Konstytucyjny. Obecnie skierowaliśmy wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Teresy Lipowicz o zaskarżenie ustawy refundacyjnej do Trybunału Konstytucyjnego.
Z zadowoleniem przyjmujemy informację, iż Rzecznik Praw Obywatelskich bada zarzuty zawarte w skargach obywateli i przedsiębiorców dotyczące wdrażania ustawy refundacyjnej. Uważamy, że przyjęte w ustawie refundacyjnej rozwiązania, których konsekwencją jest poważny konflikt społeczny i protest lekarzy dotyczący realizacji recept na leki refundowane oraz wydane z błędami obwieszczenie, nie oznacza dla pacjentów łatwiejszego dostępu do tańszych leków refundowanych, świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej oraz lepszej ich obsługi w aptekach.
Złamana została podstawowa zasada dobrej legislacji – nakaz zachowania odpowiedniego okresu dostosowawczego przy wprowadzaniu w życie nowych norm prawnych. Większość aktów wykonawczych do ustawy refundacyjnej nie opublikowano w trybie przewidzianym ustawą z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.
Ministerstwo Zdrowia miało ponadpółroczne vacatio legis określone w ustawie refundacyjnej. Niestety, dopiero w ostatniej chwili wydało najważniejsze do niej akty wykonawcze. Nie wykorzystano właściwie czasu na przygotowanie odpowiednich rozporządzeń i obwieszczenia w sprawie listy leków refundowanych. Stało się to przyczyną chaosu, spekulacji i niepokojów wśród pacjentów, lekarzy i aptekarzy, a także przedsiębiorców, którzy nie mogą ponosić konsekwencji za urzędnicze błędy, opieszałość i niedbalstwo. W naszej ocenie nic nie tłumaczy takiego opóźnienia działającego na niekorzyść pacjenta, państwa i przedsiębiorcy.
Nie zyskują naszej aprobaty próby przerzucenia odpowiedzialności na lekarzy i aptekarzy oraz firmy farmaceutyczne. Podważają one nie tylko szczerość intencji osób wypowiadających się publicznie, ale przede wszystkim zmniejszają szanse na szybkie rozwiązanie zaistniałego konfliktu. Podważają także autorytet i wiarygodność nie tylko Ministra Zdrowia, ale również państwa.
Uczestnicząc w finalnej debacie nad tą kontrowersyjna ustawą BCC ma na uwadze przede wszystkim troskę o jakość stanowionego prawa w Polsce i jego zgodność z Konstytucją RP.
Zenon Wasilewski
ekspert BCC ds. prawa farmaceutycznego
